Χωρίς να θέλω να χαλάσω την όμορφη καλοκαιρινή διάθεση που έχουμε οι περισσότεροι από εμάς (χαρές, γιορτές, φεστιβάλ, πανηγύρια) και μετά το τετραήμερο που περάσαμε (πολλές φωτιές γύρω μας, πλημμύρες πιο έξω, πόλεμοι πιο κάτω κ.λπ.), κάτι μου λέει ότι μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο, έρχεται η κόλαση πιο κοντά μας, χωρίς να μπορούμε να κάνουμε τίποτα (κακό πράγμα η αποδοχή).
Δεν ξέρω αν το καταλαβαίνω μόνο εγώ, αλλά σίγουρα αυτός που δεν το καταλαβαίνει είναι ο πρωθυπουργός μας, που βγαίνει και μας τάζει διάφορα, χαμογελώντας, από ένα νησί που βρίσκεται.
Έχοντας όλα αυτά στο μυαλό μου, μου ήρθε κάτι που είχα διαβάσει πριν από χρόνια με τίτλο «Η Κόλαση» και σκέφτηκα να σας το μεταφέρω (συνοπτικά), έτσι ως γνώση, για να μη λέω μεγάλες κουβέντες.
«Η Κόλαση», λοιπόν, θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα παγκοσμίως. Είναι, όμως, τμήμα ενός μεγαλύτερου λογοτεχνικού έργου, της «Θείας Κωμωδίας».
Εν συντομία, η Θεία Κωμωδία είναι ένα επικό ποίημα του Ιταλού ποιητή Δάντη, το οποίο γράφτηκε μεταξύ 1308 και 1321. Το ποίημα χωρίζεται σε τρία κύρια μέρη, την Κόλαση, το Καθαρτήριο και, τέλος, τον Παράδεισο. Κάθε μέρος αποτελείται από 33 ωδές και η ρίμα ακολουθεί τη δομή των τριών στίχων. Εύκολο είναι, επομένως, να καταλάβει κανείς πως η χρήση του αριθμού 3 αποτελεί κάτι το σημαντικό και συμβολικό για την ιστορία. Ο Δάντης τοποθετεί τον εαυτό του ως πρωταγωνιστή της ιστορίας, κατά την οποία ταξιδεύει στον Άδη με οδηγούς τον Βιργίλιο και τη Βεατρίκη.
Δάντης: Ο Δάντης Αλιγκέρι γεννήθηκε στις 22 Μαΐου ή 13 Ιουνίου 1265 στη Φλωρεντία και πέθανε στις 14 Σεπτεμβρίου 1321. Είναι ο σημαντικότερος ποιητής της Ιταλίας και ήταν αυτός που καθιέρωσε την ευρεία χρήση της Ιταλικής αντί της Λατινικής Γλώσσας. Εξορίστηκε από τη Φλωρεντία το 1302, καθώς είχε κατηγορηθεί για διασπάθιση δημόσιου χρήματος και ως εχθρός του Πάπα. Κατά την εξορία του έγινε και η συγγραφή της Θείας Κωμωδίας.
Η δομή της Κόλασης: Εντός της Θείας Κωμωδίας, πρώτος σταθμός του Δάντη είναι η Κόλαση. Σύμφωνα με την περιγραφή του, έχει σχήμα ανάποδου κώνου και αποτελείται από εννέα κύκλους. Ο κάθε κύκλος αντιπροσωπεύει μια διαφορετική κατηγορία αμαρτημάτων.
Πρώτος Κύκλος: Στον πρώτο κύκλο βρίσκονται οι ειδωλολάτρες, συμπεριλαμβανομένου του Βιργιλίου και πολλών άλλων μεγάλων ποιητών και συγγραφέων της αρχαιότητας, οι οποίοι δε γνώρισαν ποτέ τον Χριστό.
Δεύτερος Κύκλος: Ο δεύτερος κύκλος αφορά στη λαγνεία. Εκεί, το τέρας του Μίνωα αποφασίζει για τις ποινές των ψυχών και, ουσιαστικά, όσες φορές τυλίξει την ουρά του γύρω από τον εαυτό του τόσους κύκλους θα πρέπει να κάνει η ψυχή. Η τιμωρία για τη λαγνεία είναι ένας φοβερός τυφώνας στον οποίο στροβιλίζονται οι ψυχές.
Τρίτος Κύκλος: Ο τρίτος κύκλος αφορά όσους υπήρξαν λαίμαργοι στη ζωή τους, οι οποίοι αναγκάζονται να παραμένουν βουτηγμένοι στη λάσπη.
Τέταρτος Κύκλος: Στον τέταρτο κύκλο ο Δάντης συναντάει τον Φιλάργυρο και τον Άπληστο, οι οποίοι υποχρεούνται να κυλούν ογκόλιθους.
Πέμπτος Κύκλος: Στον πέμπτο κύκλο βρίσκεται ο ποταμός Στύγας όπου τιμωρούνται οι μνησίκακοι, καθώς βυθίζονται και πνίγονται στα νερά του ποταμού. Χαρακτηριστικό σημείο σε αυτόν τον κύκλο είναι η συνάντηση του Δάντη με έναν πολιτικό του αντίπαλο – στην πραγματική ζωή –, τον Φίλιππο Αργέντη. Έτσι καταλαβαίνουμε πως ο χαρακτηρισμός των ψυχών ως αμαρτωλών είναι κάτι το απόλυτα υποκειμενικό και βασίζεται στη σχέση του Δάντη με τα άτομα αυτά στην πραγματική ζωή.
Έκτος Κύκλος: Στον έκτο κύκλο βρίσκονται οι αιρετικοί, εγκλωβισμένοι μέσα σε τάφους από φωτιά, όπου για άλλη μια φορά, όλως τυχαίως, συναντά έναν πολιτικό αντίπαλο του, τον Φαρινάτα.
Έβδομος Κύκλος: Από εδώ και πέρα στεγάζονται στην κόλαση τα εγκλήματα βίαιου χαρακτήρα, όπου οι αμαρτωλοί παραμένουν σε ένα ποτάμι που βράζει αίμα αιώνια. Σε αυτή τους την πορεία στην Κόλαση ο Δάντης και ο Βιργίλιος περνούν από τον πρώτο στο δεύτερο δακτύλιο του έβδομου κύκλου. Στο δεύτερο δακτύλιο βρίσκονται ψυχές που ήταν βίαιες προς τον ίδιο τους τον εαυτό, δηλαδή οι αυτόχειρες, και η καταδίκη τους είναι να παραμείνουν αιώνια σε μορφή δέντρου. Πιο βαθιά στον έβδομο κύκλο βρίσκονται όσοι ήταν βίαιοι προς τον Θεό, οι βλάσφημοι, όσοι ήταν βίαιοι προς τη φύση και οι τοκογλύφοι.
Όγδοος Κύκλος: Ύστερα, το τέρας Γηρυόνης μεταφέρει τον ποιητή και τον οδηγό του στον όγδοο κύκλο, ο οποίος είναι μια άβυσσος. Ο κύκλος αυτός διαιρείται σε δέκα θήκες ανάλογα με τη σοβαρότητα του εγκλήματος που διέπραξαν οι ψυχές. Κάτι αξιοσημείωτο σχετικά με αυτό το σύστημα είναι πως στην όγδοη θήκη βρίσκεται ο Οδυσσέας, ο οποίος κατηγορείται για την καθοριστική εμπλοκή του στη σύλληψη και στο σχεδιασμό του τεχνάσματος του Δούρειου Ίππου.
Ένατος Κύκλος: Τελευταίος σταθμός είναι ο ένατος κύκλος, η χαμηλότερη περιοχή της Κόλασης. Αποτελείται από τέσσερις δακτυλίους. Η πρώτη περιλαμβάνει όσους πρόδωσαν τους συγγενείς τους, η δεύτερη όσους πρόδωσαν την πατρίδα τους, η τρίτη όσους πρόδωσαν τους επισκέπτες τους και η τέταρτη αυτούς που πρόδωσαν τους ευεργέτες τους.
Στο τέλος του ταξιδιού του στην Κόλαση ο Δάντης συναντά τον Εωσφόρο βυθισμένο στο κέντρο της Γης, καθώς μασάει, με κάθε ένα από τα στόματά του, τους τρεις μεγαλύτερους αμαρτωλούς στην ιστορία: τον Ιούδα, τον Κάσσιο και τον Βρούτο.
Αυτά για σήμερα και καλή εβδομάδα να έχουμε! Κόλαση-ξεκόλαση, εμείς για μπάνιο θα πάμε.
Μιλάμε πάλι…
Σημείωση: Η πολύ όμορφη ανάλυση είναι δανεισμένη από το Schoolpress και είναι της Χαράς Μενεγάτου, την οποία ευχαριστώ πολύ.
Του Κώστα Δεληγιάννη
