Η Μεσσηνία, ένας από τους πιο δυναμικούς τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας, «παίζει» φέτος σε ένα παιχνίδι διπλής όψης. Τα επίσημα στοιχεία μιλούν για αύξηση των αφίξεων και μία πρώτη αίσθηση ανάκαμψης. Όμως, η καθημερινή εμπειρία των επιχειρηματιών της εστίασης αποκαλύπτει ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο: τα καταστήματα εστίασης και οι τοπικές επιχειρήσεις βλέπουν τους τζίρους τους να συρρικνώνονται, ενώ ο ανταγωνισμός και η υποβάθμιση της ποιότητας απειλούν να τινάξουν στον αέρα τον τουριστικό πυλώνα της περιοχής.
Αύξηση αφίξεων αλλά όχι κέρδη: Πού χάνονται τα χρήματα;
Τον Ιούνιο του 2025 η Μεσσηνία ακολούθησε την εθνική τάση, με τις αεροπορικές αφίξεις να αυξάνονται κατά 5,4% σε σχέση με το 2024. Σε ένα πρώτο επίπεδο, αυτά τα νούμερα μοιάζουν ως επιβεβαίωση της τουριστικής ανθεκτικότητας της περιοχής. Ωστόσο, το μέγεθος της αύξησης παραμένει επιφανειακό, καθώς η οικονομική «πίτα» για τους επιχειρηματίες της εστίασης όχι απλά δε μεγαλώνει, αλλά συρρικνώνεται.
Οι τουρίστες φθάνουν, αλλά μένουν λιγότερο. Η μέση διάρκεια διαμονής έχει μειωθεί αισθητά σε μόλις 3-4 μέρες, ενώ οι δαπάνες ανά κεφαλή πέφτουν λόγω της οικονομικής αβεβαιότητας και της μεταστροφής σε πιο φειδωλές καταναλωτικές συνήθειες.
Επιπλέον, ένα μεγάλο κομμάτι του τουρισμού έχει μετατοπιστεί σε βραχυχρόνιες μισθώσεις (Airbnb κ.ά.), όπου η «παραδοσιακή» εστίαση συχνά αντικαθίσταται από μαγειρικές στο δωμάτιο ή φθηνές λύσεις «γρήγορου φαγητού».
Η εστίαση στη Μεσσηνία σε κρίση
Οι επιχειρηματίες εστίασης μιλούν ανοικτά για το πώς η μείωση του τζίρου έχει γίνει καθημερινό φαινόμενο. «Φέτος βλέπουμε πελάτες που ζητούν προσφορές και εκπτώσεις, κάτι που παλιότερα ήταν αδιανόητο», αναφέρει ιδιοκτήτης ταβέρνας στην Καλαμάτα. «Η ποιότητα των επισκεπτών έχει αλλάξει: λιγότερη διάθεση για πολυτέλειες, περισσότερη αναζήτηση οικονομικών επιλογών».
Παράλληλα, η μαζική διείσδυση των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχει δημιουργήσει άνισους όρους ανταγωνισμού. Ανεπίσημα καταλύματα χωρίς κανόνες και υποχρεώσεις δε φορολογούνται όπως τα ξενοδοχεία και δεν τηρούν υγειονομικούς κανόνες, πιέζοντας προς τα κάτω ολόκληρη την αγορά. Αυτό έχει ως συνέπεια η «παραδοσιακή» εστίαση να βλέπει τους τζίρους της να υποχωρούν δραματικά, ειδικά σε περιοχές έξω από τα τουριστικά κέντρα, όπου ο επισκέπτης «περνάει» μόνο για φαγητό ή ποτό.
Η ποιότητα που λείπει και το κράτος που απουσιάζει
Βασικός πυλώνας της υποβάθμισης είναι η έλλειψη ουσιαστικών επενδύσεων σε υποδομές και υπηρεσίες, αλλά και η απουσία ελέγχων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιων μισθώσεων. Η Μεσσηνία παραμένει εγκλωβισμένη σε ένα μοντέλο τουρισμού που στηρίζεται περισσότερο στην ποσότητα παρά στην ποιότητα, με άμεσες συνέπειες για τους επαγγελματίες και την κοινωνία.
Οι ελλείψεις σε καθαριότητα, οδικό δίκτυο, υποδομές ύδρευσης και απορριμμάτων επιβαρύνουν την εμπειρία του επισκέπτη και εντείνουν το πρόβλημα της επισκεψιμότητας με διάρκεια. Ενώ οι αφίξεις ίσως αυξάνονται, ο μέσος τουρίστας δεν επιστρέφει και η τοπική αγορά αδυνατεί να αναπτυχθεί βιώσιμα.
Η απουσία ουσιαστικού σχεδιασμού από την κεντρική διοίκηση και η πολιτική ολιγωρία αφήνουν ακάλυπτες τις επιχειρήσεις που δίνουν καθημερινό αγώνα για επιβίωση, με τον κλάδο της εστίασης να σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος αυτής της ανισορροπίας.
Μαρτυρίες επιχειρηματιών
Ν.Κ., ιδιοκτήτης ταβέρνας στην Καλαμάτα: «Φέτος ο κόσμος είναι πολύ πιο συγκρατημένος στα έξοδά του. Παλιότερα το καλοκαίρι ήταν γεμάτο το μαγαζί, ο κόσμος έτρωγε άνετα και δεν κοίταγε πολύ την τιμή. Τώρα βλέπουμε πελάτες να ζητούν προσφορές και να προτιμούν πιο απλά πιάτα. Οι μέρες που μένουν είναι λιγότερες, κι έτσι μειώνεται κι ο συνολικός τζίρος. Εμείς αναγκαζόμαστε να βγάζουμε προσφορές ακόμα και τον Αύγουστο, που είναι η περίοδος αιχμής».
Μ.Σ., σεφ και ιδιοκτήτρια μικρού εστιατορίου: «Η ποιότητα των επισκεπτών έχει αλλάξει. Πλέον έρχονται πολλοί με περιορισμένο προϋπολογισμό ή απλά για μια σύντομη στάση. Βλέπουμε λιγότερους τουρίστες που ενδιαφέρονται για τοπική κουζίνα και εμπειρίες. Επιπλέον, τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης έχουν εκτοξεύσει τον ανταγωνισμό, αλλά δε φέρνουν πάντα πελάτες στα μαγαζιά μας».
Γ.Π. ιδιοκτήτης καφέ στην Πύλο: «Οι τζίροι έχουν μειωθεί αισθητά σε σχέση με πέρυσι. Ο κόσμος πλέον επιλέγει πιο φτηνές επιλογές, πολλές φορές προτιμάει να πάρει καφέ και φαγητό “πακέτο” και να το καταναλώσει στην παραλία ή στο δωμάτιό του. Η μέση διάρκεια διαμονής έχει πέσει και αυτό μας επηρεάζει σημαντικά».
Ε.Κ., σερβιτόρα σε τουριστικό εστιατόριο στα Φιλιατρά: «Έχω δει πελάτες να στέκονται για πολύ λίγο, να τρώνε γρήγορα και να φεύγουν. Η διάθεση για έξοδα και γιορτή έχει μειωθεί. Πριν από λίγα χρόνια τα βράδια το μαγαζί ήταν γεμάτο και η κίνηση έντονη. Τώρα, παρόλο που ο κόσμος έρχεται, είναι πιο μετρημένος και δεν αφήνει τα ίδια χρήματα».
Συμπέρασμα
Η Μεσσηνία το 2025 δε ζει το τουριστικό της όνειρο, αλλά μία αδυσώπητη πραγματικότητα, όπου η αύξηση των επισκεπτών δε μεταφράζεται σε αυξημένα έσοδα για τους επαγγελματίες της εστίασης. Η «φούσκα» του μαζικού τουρισμού έχει αρχίσει να σκάει, αποκαλύπτοντας τα ρήγματα ενός συστήματος που χρειάζεται επειγόντως αναδιάρθρωση.
Χωρίς ριζική αλλαγή στο μοντέλο ανάπτυξης, με επενδύσεις σε υποδομές, αυστηρούς ελέγχους στις βραχυχρόνιες μισθώσεις και προώθηση ποιοτικού τουρισμού, οι επιχειρήσεις της Μεσσηνίας κινδυνεύουν να βρεθούν σε ένα φαύλο κύκλο φθοράς, που θα πλήξει όχι μόνο την τοπική οικονομία, αλλά και την κοινωνική συνοχή.
Η ώρα της αλλαγής είναι τώρα, πριν οι τζίροι της εστίασης γίνουν παρελθόν και η Μεσσηνία χάσει μια από τις πιο σημαντικές πηγές ζωής και ανάπτυξης.
Α.Π.
