Η χθεσινή συνάντηση εργασίας για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ) Παραλιακού Μετώπου Μεσσηνιακού κόλπου, που πραγματοποιήθηκε στο Δημαρχείο Καλαμάτας υπό το δήμαρχο Θανάση Βασιλόπουλο, σηματοδοτεί ένα αποφασιστικό βήμα προς την κατεύθυνση ενός ολοκληρωμένου και σύγχρονου χωρικού σχεδιασμού.
Στη σύσκεψη συμμετείχαν εκπρόσωπος του ΤΕΕ, η μελετητική ομάδα, αιρετοί και υπηρεσιακοί παράγοντες, με στόχο το συντονισμό και την επιτάχυνση της διαδικασίας.
Το ΕΠΣ δεν αποτελεί απλώς μια τεχνική μελέτη. Είναι το θεμέλιο για τη στρατηγική ανάπτυξη τριών Δήμων (Καλαμάτας, Δυτικής Μάνης και Μεσσήνης), που καλύπτουν περισσότερα από 1.400 τ.χλμ. παραλιακής ζώνης. Πρόκειται για έναν ενιαίο «χάρτη μέλλοντος» που θα καθορίσει τις χρήσεις γης, τους όρους δόμησης, τις μεταφορικές υποδομές, αλλά και τις περιβαλλοντικές ισορροπίες σε μια περιοχή με τεράστιο επενδυτικό και τουριστικό δυναμικό.
Η σημασία του σχεδίου είναι διττή: Από τη μία, δημιουργεί σαφείς κανόνες που προλαμβάνουν την άναρχη ανάπτυξη και προστατεύουν το δημόσιο χώρο. Από την άλλη, ανοίγει το δρόμο για επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, τουριστικές επενδύσεις και αναβαθμισμένες υποδομές σε έναν από τους πιο ελκυστικούς κόλπους της Μεσογείου.
Η Μελέτη Πολεοδομικού Σχεδιασμού (ΜΠΣ) θέτει στο επίκεντρο την ισορροπία μεταξύ ανάπτυξης και βιωσιμότητας: από την πρόβλεψη νέων ζωνών δραστηριοτήτων και οικιστικής επέκτασης, έως τη δημιουργία δικτύων ήπιας κινητικότητας και την ενσωμάτωση δράσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Έτσι, το παραλιακό μέτωπο δεν αντιμετωπίζεται ως πεδίο αποσπασματικών παρεμβάσεων, αλλά ως ενιαίο όραμα χωρικής και οικονομικής αναβάθμισης.
Παράλληλα, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενθαρρύνει την ενεργή συμμετοχή πολιτών και φορέων μέσω της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Συμμετοχής (ΠΛαΣ), ώστε ο σχεδιασμός να μην είναι μια «κλειστή υπόθεση ειδικών», αλλά μια ζωντανή διαδικασία διαβούλευσης.
Το έργο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – NextGenerationEU, γεγονός που δείχνει την πολιτική βαρύτητα και το στρατηγικό χαρακτήρα που του αποδίδεται.
Η Καλαμάτα και ολόκληρος ο Μεσσηνιακός κόλπος βρίσκονται, λοιπόν, μπροστά σε μια ιστορική καμπή: με το ΕΠΣ να λειτουργεί ως εργαλείο ανάπτυξης, η περιοχή αποκτά τα εχέγγυα για να μετατραπεί σε πρότυπο βιώσιμης τουριστικής και οικονομικής εξέλιξης, συνδυάζοντας επενδύσεις, προστασία περιβάλλοντος και ποιότητα ζωής.
Η χθεσινή συνάντηση εργασίας έφερε ξανά στο προσκήνιο ένα από τα πιο κρίσιμα διακυβεύματα για το μέλλον της περιοχής: πώς θα σχεδιαστεί και θα αξιοποιηθεί το παραλιακό μέτωπο, που αποτελεί την «καρδιά» της τουριστικής και οικονομικής της προοπτικής.
Με τη συμμετοχή του ΤΕΕ, της μελετητικής ομάδας και υπηρεσιακών στελεχών, τονίστηκε η σημασία του ΕΠΣ, όχι μόνο ως τεχνικής μελέτης, αλλά ως στρατηγικού εργαλείου ανάπτυξης.
Κι εδώ βρίσκεται η ουσία: χωρίς ξεκάθαρο πολεοδομικό σχεδιασμό, η περιοχή κινδυνεύει να βρεθεί όμηρος είτε της άναρχης δόμησης είτε της αδράνειας.
Το ΕΠΣ καλύπτει μια τεράστια παραλιακή έκταση σε τρεις Δήμους – Καλαμάτα, Δυτική Μάνη, Μεσσήνη – δημιουργώντας προϋποθέσεις για επενδύσεις, τουριστικές αναβαθμίσεις, αλλά και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Η μελέτη προβλέπει ζώνες ανάπτυξης, κανόνες δόμησης, έργα υποδομής και μέτρα για την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, όλα αυτά παραμένουν στο επίπεδο σχεδίων και χαρτών όσο δεν περνούν σε στάδιο εφαρμογής.
Το σχόλιο είναι αναπόφευκτο: η εμπειρία δείχνει ότι η Ελλάδα δεν πάσχει από έλλειψη μελετών, αλλά από την αργή υλοποίησή τους. Αν το ΕΠΣ του Μεσσηνιακού κόλπου δεν προχωρήσει έγκαιρα, οι επενδυτικές ευκαιρίες μπορεί να χαθούν, ενώ ο κίνδυνος να δημιουργηθούν τετελεσμένα – με αυθαίρετη δόμηση, περιβαλλοντική υποβάθμιση και χαμένες παρεμβάσεις – είναι υπαρκτός.
Η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης – NextGenerationEU προσφέρει μια μοναδική συγκυρία. Αλλά το παράθυρο δε θα μείνει ανοιχτό για πάντα. Στην πράξη, το ΕΠΣ είναι ένα στοίχημα πολιτικής βούλησης και τοπικής συνεργασίας. Αν οι διαδικασίες μείνουν σε εκκρεμότητα, η Καλαμάτα και οι όμοροι Δήμοι κινδυνεύουν να χάσουν το «τρένο» της βιώσιμης ανάπτυξης.
Το παραλιακό μέτωπο βρίσκεται σε σταυροδρόμι: μπορεί να γίνει μοχλός επενδύσεων, τουρισμού και ποιότητας ζωής ή να παραμείνει μια χαμένη ευκαιρία. Η επιλογή – και η ευθύνη – ανήκει τόσο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση όσο και στην κεντρική διοίκηση, που καλούνται να αποδείξουν ότι δεν περιορίζονται σε διακηρύξεις, αλλά μπορούν να φέρουν αποτέλεσμα.
Τι είναι τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια
Ένα Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ) είναι ένα εργαλείο πολεοδομικού σχεδιασμού που εστιάζει στην επίλυση συγκεκριμένων πολεοδομικών προβλημάτων, όπως η αναγέννηση περιοχών, η διαχείριση κρίσιμων υποδομών ή η βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος σε μια συγκεκριμένη περιοχή.
Η σημασία του έγκειται στην ικανότητά του να προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις, να προωθεί τη βιώσιμη ανάπτυξη, να αναβαθμίζει την ποιότητα ζωής και να αντιμετωπίζει σύνθετες προκλήσεις, όπως η βελτίωση της προσβασιμότητας και η αισθητική αναβάθμιση του χώρου.
Ένα Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ) είναι ένα πολεοδομικό σχέδιο που καταρτίζεται για να αντιμετωπίσει συγκεκριμένα θέματα ή προβλήματα σε μια περιοχή. Αντί να καλύπτει ολόκληρη την πόλη, εστιάζει σε:
-Αναγέννηση περιοχών: Επιδιορθώνει προβληματικές ή υποβαθμισμένες περιοχές εντός της πόλης
-Διαχείριση μεγάλων έργων: Σχεδιάζει την ανάπτυξη ή την αναβάθμιση κρίσιμων υποδομών, όπως μεγάλα συγκροτήματα κτηρίων
-Ειδικά θέματα: Αντιμετωπίζει συγκεκριμένες ανάγκες, όπως η βελτίωση των πράσινων χώρων, η αύξηση της ασφάλειας των πεζών, ή η αναβάθμιση της αισθητικής του αστικού τοπίου.
Ποια είναι η σημασία του;
Τα ΕΠΣ έχουν μεγάλη σημασία για τους εξής λόγους:
-Εστιασμένες λύσεις: Προσφέρουν συγκεκριμένες και αποτελεσματικές λύσεις σε σύνθετα προβλήματα, αντί για γενικές παρεμβάσεις
-Βελτίωση ποιότητας ζωής: Συμβάλλουν στην αναβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης, βελτιώνοντας την προσβασιμότητα, την ασφάλεια και την αισθητική των περιοχών
-Σχεδιασμός χρήσεων γης: Βοηθούν στη σωστή κατανομή των χρήσεων γης (κατοικία, εργασία, αναψυχή) σε αστικές και περιαστικές περιοχές
-Βιώσιμη ανάπτυξη: Προωθούν την αειφόρο ανάπτυξη, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των ατόμων με ειδικές ανάγκες και τη βελτίωση των κοινόχρηστων χώρων
-Ολοκληρωμένη προσέγγιση: Παρέχουν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την αντιμετώπιση των πολεοδομικών προκλήσεων, ενσωματώνοντας περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές πτυχές.
Α.Π.
