“Ψηφιακός βώλος” και δορυφόροι στο χωράφι
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε χθες ότι παρέλαβε από την Ελλάδα το επικαιροποιημένο σχέδιο δράσης για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, με στόχο τον εκσυγχρονισμό του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ). Η Κομισιόν δεσμεύτηκε να απαντήσει εντός δύο μηνών, ανοίγοντας έτσι το πιο κρίσιμο κεφάλαιο στη μακρά διαδικασία συμμόρφωσης της χώρας στις ευρωπαϊκές απαιτήσεις.
«Επιβεβαιώνουμε ότι λάβαμε το επικαιροποιημένο σχέδιο δράσης από την Ελλάδα. Η Επιτροπή θα το αξιολογήσει και θα ενημερώσει εγγράφως τη χώρα εντός δύο μηνών», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα αγροτικής πολιτικής, Μπάλας Ουζβάρι.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται μετά την αυστηρή επισήμανση των Βρυξελλών τον περασμένο Αύγουστο ότι η αρχική απάντηση της Ελλάδας δεν ήταν «πλήρως ικανοποιητική». Η Κομισιόν είχε ζητήσει τότε νέο, βελτιωμένο σχέδιο, που να καλύπτει επαρκώς τις ανησυχίες για τη διαχείριση των αγροτικών ενισχύσεων, με καταληκτική ημερομηνία την 4η Νοεμβρίου – ημερομηνία που η Αθήνα τήρησε.
Τι αλλάζει με το νέο σχέδιο δράσης
Το σχέδιο δράσης της ελληνικής κυβέρνησης προβλέπει ψηφιακή μετάβαση, διαφάνεια και αυστηρούς ελέγχους, με στόχο να μπει τέλος σε χρόνιες παθογένειες, όπως οι εικονικές μισθώσεις και οι ανακριβείς δηλώσεις εκτάσεων ή ζωικού κεφαλαίου.
1. Νέος ψηφιακός γεωχωρικός χάρτης
Θα καταρτιστεί χάρτης υψηλής ανάλυσης της ελληνικής επικράτειας, βασισμένος σε δορυφορικές εικόνες και τεχνητή νοημοσύνη. Ο χάρτης θα επιτρέπει το σαφή διαχωρισμό επιλέξιμων και μη εκτάσεων για ενισχύσεις και θα ενημερώνεται συχνότερα από ό,τι απαιτεί η Ε.Ε.
2. Ηλεκτρονική σήμανση αιγοπροβάτων
Κάθε ζώο θα φέρει ηλεκτρονικό “βώλο”, που θα επιτρέπει την ακριβή παρακολούθηση και καταγραφή του. Η νέα βάση δεδομένων θα συνδεθεί με το ΟΣΔΕ, διασφαλίζοντας ότι τα στοιχεία για τον αριθμό των ζώων θα προκύπτουν από αντικειμενικά δεδομένα, όπως τιμολόγια και αγορές ζωοτροφών.
3. Μικτά κλιμάκια ελέγχου
Οι έλεγχοι στις δηλώσεις ενισχύσεων θα γίνουν πιο στοχευμένοι, με ανάλυση κινδύνου και επιτόπιους ελέγχους από μικτά κλιμάκια, ώστε να ενισχυθεί η διαφάνεια και να περιοριστούν φαινόμενα διαφθοράς.
4. Διασταυρωτικοί έλεγχοι με Κτηματολόγιο και ΑΑΔΕ
Για πρώτη φορά προβλέπεται συστηματικός έλεγχος του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των αγροτεμαχίων. Από το 2026, όλα τα αγροτεμάχια θα συνδέονται υποχρεωτικά με ΑΤΑΚ, ενώ οι διασταυρώσεις με τα στοιχεία του Κτηματολογίου και του Μητρώου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΜΙΔΑ) θα καταρρίψουν φαινόμενα «εικονικών» μισθώσεων.
«Νέα εποχή» για τον ΟΠΕΚΕΠΕ
Ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, χαρακτήρισε το σχέδιο «σημαντική τομή» για την αξιοπιστία του συστήματος: «Εργαστήκαμε εντατικά, ώστε η χώρα να μην αντιμετωπίσει ζήτημα αναστολής πληρωμών. Οι αλλαγές αυτές βάζουν τάξη και ξεχωρίζουν την ήρα από το στάρι. Οι έντιμοι αγρότες θα λαμβάνουν τις επιδοτήσεις τους χωρίς επιπλοκές».
Από την πλευρά του, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας μίλησε για «ουσιαστικό βήμα στη μεταρρύθμιση» του Οργανισμού: «Η μεταρρύθμιση προχωρά με σταθερά βήματα, μέσα στα χρονοδιαγράμματα που έχουμε συμφωνήσει με τις ευρωπαϊκές αρχές. Θέλουμε οι ενισχύσεις να φτάνουν δίκαια και με απόλυτη διαφάνεια στους πραγματικούς δικαιούχους».
Τι μένει να κριθεί
Η μπάλα, πλέον, βρίσκεται στο γήπεδο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αν η αξιολόγηση είναι θετική, η Ελλάδα θα αποφύγει την αναστολή πληρωμών κοινοτικών ενισχύσεων, ένα σενάριο που είχε προκαλέσει ανησυχία στον αγροτικό κόσμο.
Το νέο σχέδιο φιλοδοξεί να αποτελέσει τομή – όχι μόνο για τη διαφάνεια και τη δικαιοσύνη στις επιδοτήσεις, αλλά και για τη μετάβαση της ελληνικής γεωργίας σε μια εποχή ψηφιακής ακρίβειας και ελέγχου.
