Φόβος και τρόμος, μυστήριο, ανίερα πάθη, δολοφονίες, έρωτας και αμείωτο ενδιαφέρον μέχρι τον τελικό στόχο, την απελευθέρωση από το κακό…
Το εξώφυλλο του νέου βιβλίου του Φώτη Κατσιμπούρη δε γίνεται να μην το προσέξεις! Οι (ανα)γνώστες της φανταστικής λογοτεχνίας, που αγαπούν τα μυθιστορήματα τρόμου, λάτρεψαν από την πρώτη στιγμή την καινούργια έκδοση «Μεφελιήλ, Ο εκλεκτός του Εωσφόρου» («Άνεμος» Εκδοτική), ενώ για τους μη μυημένους, η δαιμονική εικόνα που επιλέχθηκε ως πρόσοψη του τόμου, προκαλεί κάποια ένταση και ταραχή, ενδεχομένως και φόβο!
Ο Καλαματιανός συγγραφέας, όμως, εξηγεί ότι η λογοτεχνική ψηλάφηση του σκοτεινού κόσμου είναι ένας πρόσφορος δρόμος διερεύνησης και εξοικείωσης με τους εσωτερικούς και υπαρξιακούς μας φόβους- πράξη που λειτουργεί με ανάλογο τρόπο τόσο για το δημιουργό όσο και για τον αποδέκτη. Ο ίδιος ο Μεφελιήλ διαμορφώθηκε μέσα από τα βιωματικά τραύματα, με τα οποία τον βάρυνε ο εμπνευστής-δημιουργός του, και το όνομά του φέρει ταυτόχρονα το κακό και το καλό, με τη λογοτεχνική αυτή προσέγγιση να φωτίζει βαθύτερα ψυχικά επίπεδα, πηγαίνοντας πολύ πιο μακριά από την απλή αφήγηση μιας ενδιαφέρουσας ιστορίας.
Μέσα από την παρακάτω συνέντευξη ο Φώτης Κατσιμπούρης χαρτογραφεί το νέο του μυθιστόρημα, το οποίο ο κόσμος της Καλαμάτας θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει καλύτερα στην πρώτη βιβλιοπαρουσίαση που θα γίνει αυτή την Τετάρτη, 14 Μαΐου, στον κήπο του ξενοδοχείου Vista Marina, αν και φυσικά το προσωπικό ταξίδι μέσα από τις σελίδες ενός βιβλίου είναι και το μόνο αυθεντικό.
-Έξι χρόνια (2019) μετά το «Οδυσσέας Ντεσάντ – η ερωμένη του σπαθιού και του ρόδου», επανέρχεσαι με ένα νέο μυθιστόρημα. Περί τίνος πρόκειται και ποιοι είναι οι ήρωές σου;
Το νέο μου μυθιστόρημα που κυκλοφορεί από την Άνεμος Εκδοτική είναι μια ιστορία μυστηρίου και τρόμου που ξεκινά τον 16ο αιώνα στο Παρίσι με την περιώνυμη σφαγή της νύχτας του Αγίου Βαρθολομαίου και φτάνει ως τις μέρες μας. Είναι η περιπλάνηση ενός προσώπου βαθιά παραδομένου στο κακό, μιας ψυχής τραυματισμένης βαριά από ό,τι θεωρείται και εκπροσωπεί το καλό. Αυτός, λοιπόν, είναι ο ένας από τους βασικούς χαρακτήρες, ο γαλλοτραφής αριστοκράτης Αλέξανδρος Βολφ, μάγος και αποκρυφιστής, που είναι η κινητήρια δύναμη όλου του μύθου. Υπάρχουν όμως και άλλοι πολλοί ενδιαφέροντες χαρακτήρες που είτε τάσσονται με τον Βολφ είτε πολεμούν το κακό και παλεύουν να το εξοντώσουν. Όλα καταλήγουν στην έπαυλη του λόφου με τα χρυσάνθεμα, στοιχειωμένη από τον ίδιο το μάγο, τους δαίμονες της περιοχής και τα φαντάσματα όσων ο μάγος έχει εξοντώσει. Εκεί γίνεται και η τελική αναμέτρηση…
-Από που προήλθε η έμπνευση αυτή τη φορά;
Κάθε ιστορία μου ξεκινάει από μια τυχαία εικόνα, ένα άκουσμα, ένα στιγμιότυπο που βίωσα ή σκέφτηκα. Νομίζω ότι ήταν κάποιο ερέθισμα σχετικά με θρυλούμενα πλάσματα και αν και κατά πόσο υφίσταται σε κάποια θρησκευτική ή λαογραφική παράδοση η περίπτωση ανθρώπου που μεταλλάχθηκε σε δαίμονα. Φυσικά, όπως γνωρίζουμε, αυτές οι μισάνθρωπες σκοτεινές οντότητες ήταν άγγελοι που εξέπεσαν και εκδιώχτηκαν. Όμως, η υπόθεση αυτή ήταν ενδιαφέρουσα ως επιλογή βάσης για ανάπτυξη της μυθοπλασίας, καθώς ξέφευγε από το κλασικό και πολύ γνωστό, μέσα από ταινίες, θέμα του δαιμονισμού.
Ουσιαστικά όμως είναι μια ιστορία που μιλάει για το τραύμα και το χάος που μπορεί να προκαλέσει εκείνος που το έχει βιώσει στην εξέλιξή του ως προσωπικότητα.
-Πες μας και για το εξώφυλλο…
Το εξώφυλλο προσπαθεί να αποδώσει την αποτρόπαια όψη του απόλυτου κακού, να δείξει την ασχήμια του κακού, του κακού που εξαρχής μισεί τον άνθρωπο ως ξεχωριστό δημιούργημα του θεού. Αν προσέξει κάποιος θα καταλάβει ότι είναι ένας θυρεός, ένα έμβλημα πάνω σε μια πόρτα, την πόρτα που πίσω της κρύβει το βασίλειο του κακού και όποιος την διαβεί, δεν υπάρχει επιστροφή. Αυτό άλλωστε είναι το κακό ως οντότητα, ως οντότητα και όχι απλώς ως μια φιλοσοφική έννοια: κακία, αλαζονεία και μισάνθρωπη μοχθηρία, όσο ελκυστικό κι αν μοιάζει μέσα από ψεύδη και υποσχέσεις για δύναμη, ηδονές και πλούτο. Αυτό, λοιπόν, το ξεκάθαρο κακό, προσωποποιημένο ως Μεφελιήλ, αγωνίζονται να εξοντώσουν στη σύγχρονη πλέον εποχή τέσσερις χαρακτήρες του μυθιστορήματός μου.
-Τι δυσκολίες συνάντησες γράφοντας αυτό το βιβλίο;
Στη συγγραφή οι συνήθεις δυσκολίες είναι πάντα οι ίδιες: η σχετική έρευνα, καθώς στο συγκεκριμένο περιγράφει τη νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου, μετά, καθώς ο Αλέξανδρος Βολφ διαφεύγει στο Νέο Κόσμο, τα σχετικά με τις μάγισσες του Σάλεμ και τις δίκες που είχαν αποτέλεσμα τη θανάτωση δεκάδων ανθρώπων, την ίδρυση της Νέας Ορλεάνης, κατόπιν, με την επιστροφή στη Γαλλία, τις δικαστικές περιπέτειες του Μαρκήσιου Ντε Σαντ, στη συνέχεια την παλινόρθωση των Βουρβόνων στο γαλλικό θρόνο και τη δούκισσα Μαρία Θηρεσία και άλλα. Αυτά τα αναφέρω σχετικά με την έρευνα. Επίσης, η σύνδεση τόσων προσώπων σε ένα τόσο πολυπρόσωπο μυθιστόρημα και αναλόγως η πλοκή και η αναγκαία για ένα τέτοιο θέμα κορύφωση.
-Είναι αλήθεια ότι το νέο σου μυθιστόρημα είναι… πολύ τρομαχτικό;
Ναι, θα έλεγα ότι προκαλεί το αίσθημα του φόβου ή και του τρόμου, ενίοτε μέσα σε πλέγμα μυστηρίου, ανίερων παθών, δολοφονιών, ακόμα και έρωτα που στοχεύει στην απελευθέρωση εκείνων που είναι δέσμιοι του φορέα του κακού. Φυσικά, προκαλεί κι άλλα συναισθήματα και κυρίως, σύμφωνα με την άποψη του εκδότη μου, διαρκές και αμείωτο ενδιαφέρον ως την τελευταία του σελίδα.
-Είκοσι χρόνια μετά το πρώτο σου βιβλίο, πόσο έχει αλλάξει το λογοτεχνικό σου σύμπαν κι εσύ ως συγγραφέας;
Η συγγραφή είναι σίγουρα μια εξελισσόμενη πορεία στο χρόνο. Έπειτα από είκοσι χρόνια γίνεσαι πιο θαρραλέος, πιο σίγουρος, πιο αποφασισμένος για αυτό που έχεις επιλέξει κάθε φορά να γράψεις και γενικά ως συγγραφέας ξέρεις ποιος είσαι και ποιο είδος υπηρετείς χωρίς ενδοιασμούς, αναστολές και δεύτερες σκέψεις. Κυρίως ξέρεις σε ποιο κοινό απευθύνεσαι και ποιοι ευελπιστείς να περάσουν καλά διαβάζοντάς σε.
-Πώς είναι τα πράγματα στην κατηγορία της λογοτεχνίας του φανταστικού στη χώρα μας;
Παλιά ήταν ένα είδος ελάχιστα γνωστό και κάπως ιδιαίτερο, όχι επαρκώς λογοτεχνικό ή λογοτεχνίζον, σύμφωνα με τα κριτήρια κάποιων. Σήμερα θεωρείται ένα αυτοτελές και αξιοσέβαστο είδος, ένα σύμπαν μυθοπλασίας που περιέχει πολλές υποκατηγορίες και κάθε μία από αυτές, όπως το horror novel, χρειάζεται χρόνος να αναλυθεί. Σήμερα γράφουν αρκετοί, όλο και περισσότεροι, fantasy και τρόμο, το κατά πόσο αυτό είναι μια μόδα, διότι το έχουμε δει αυτό και σε άλλες κατηγορίες μυθιστορημάτων ή άλλων συγγραφικών έργων, θα δείξει. Είναι η απάντηση σε μια παγιωμένη main stream τάση για αισθηματικό-αυτοβιογραφικό-κοινωνικό μυθιστόρημα η οποία διαμόρφωσε και αναγνωστικές συνειδήσεις και συχνά χαρακτηρίζεται και ροζ λογοτεχνία; Πραγματικά δεν το ξέρουμε. Πάντως με την επάνοδό μου στις εκδόσεις διαπιστώνω μια εριστική, μια ανταγωνιστική διάθεση; Δεν ξέρω πώς να το ονομάσω. Ο χρόνος θα δείξει όπως είπαμε.
-Τι είναι αυτό που «τραβάει» συγγραφείς και αναγνώστες προς τέτοιους σκοτεινούς κόσμους;
Η απάντηση είναι απλή. Ό,τι τραβάει ένα μικρό παιδί να ακούει παραμύθια για μάγισσες και δράκους ή παλιά γύρω από το τζάκι τη γιαγιά να τους μιλάει για τα στοιχειά του χωριού. Είναι μια παράξενη εσωτερική ανάγκη, εξηγήσιμη βέβαια. Αποκτάς την αίσθηση ότι μπορείς να διαχειρίζεσαι φοβικές και αγχώδεις καταστάσεις, καταστάσεις που περιέχουν υπαρξιακούς αιφνιδιασμούς και θάνατο. Νιώθεις έτσι, έστω και για λίγο, ότι ορίζεις καταστάσεις που δεν μπορείς να ορίσεις, ότι βρίσκεις λύση σε ακραία βιώματα στα οποία δεν υπάρχει λύση, απάντηση ή, έστω, αποδοχή και εξοικείωση. Άρα, η επαφή ως αναγνώστης ή θεατής με αυτό το είδος λειτουργεί, ασυναίσθητα υποθέτω, ως μια μορφή υπαρξιακής προετοιμασίας και εσωτερικής άμυνας.
-Τι διακρίνει ένα καλό βιβλίο και πώς μπορεί να το εντοπίσει ο αναγνώστης μέσα από μια πληθώρα εκδόσεων;
Η ίδια η εμπειρία της ανάγνωσης για χρόνια βοηθά να ξεχωρίσεις ένα βιβλίο που κάνει τη διαφορά. Νομίζω ότι το καταλαβαίνεις κι από ένα απόσπασμα όταν είσαι έμπειρος αναγνώστης. Ως αναγνώστης εγώ θέλω να έχω την αίσθηση ότι έγινα συνοδοιπόρος σε μια περιπέτεια κι ότι την έζησα έντονα. Αλλά αυτό είναι το προσωπικό μου κριτήριο κάποιος άλλος μπορεί να το αντιλαμβάνεται διαφορετικά.
-Ποια είναι η καλύτερη έκφραση αναγνώρισης που έχεις εισπράξει;
Η φράση «είχα την αίσθηση ότι ήμουν εκεί, νόμιζα ότι ζω μέσα στους χώρους ή στους χρόνους του βιβλίου», αλλά το καλύτερο νομίζω ήταν: «κοιτούσα ενώ διάβαζα με την άκρη του ματιού μου τις σκοτεινές γωνίες του δωματίου…». Δηλαδή κάθε έκφραση που δείχνει ότι ο αναγνώστης είχε μια ζωντανή περίπου εμπειρία, ότι σχεδόν αισθάνθηκε ό,τι αισθάνθηκα όταν το έγραφα ή του γεννήθηκαν καταδικές του εικόνες και συναισθήματα εξίσου έντονα με αφορμή τις δικές μου λέξεις.
Αύριο η βιβλιοπαρουσίαση
Οι δύο πρώτες βιβλιοπαρουσιάσεις για το «Μεφελιήλ, Ο εκλεκτός του Εωσφόρου» έχουν προγραμματιστεί να γίνουν αυτή Τετάρτη 14 Μαΐου, στις 7.00 το απόγευμα, στον κήπο του Vista Marina Hotel στην Καλαμάτα (Σαλαμίνος 8) και τη Δευτέρα 19 Μαΐου στην Αθήνα (Μεταξουργείο, Lux Athens Ψαρών 26, 7 μ.μ.). Την αυριανή εκδήλωση στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα διοργανώνουν η Άνεμος Εκδοτική και ο Αθλητικός και Πολιτιστικός Παράδεισο Καλαμάτας. Θα προλογίσει ο εκδότης Νικόλας Τελλίδης, το συντονισμό θα κάνει η Άννα Ντεκελέ, ειδική παιδαγωγός, ενώ κεντρική ομιλήτρια θα είναι η Κωνσταντίνα Φούκα (ειδική παιδαγωγός, ψυχοθεραπεύτρια με ειδίκευση στην παιγνιοθεραπεία και τη θεραπευτική γραφή και συγγραφέας). Αποσπάσματα θα διαβάσει ο ίδιος ο συγγραφέας Φώτης Κατσιμπούρης.
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
