Το ανθρωπιστικό κόστος μιας αθέατης καταστροφής
Στη Μεσσηνία δεν καίγονται μόνο δέντρα. Καίγονται σπίτια, καίγονται ελπίδες, καίγονται ζωές. Καίγεται η μνήμη. Όσα δεν έσβησε η στάχτη, τα αποτελείωσε η αδιαφορία. Κάτω από τον ουρανό, άνθρωποι ψιθυρίζουν, άλλοι ουρλιάζουν, και άλλοι απλά σωπαίνουν. Η σιωπή είναι η γλώσσα του πένθους – κι εδώ, είναι εκκωφαντική.
Ο Γιάννης, 65 χρονών, στέκεται ανάμεσα σε καμένα σπίτια στο Κρυονέρι. Δεν του έμεινε τίποτα. «Ούτε φωτογραφία να θυμάμαι» λέει, κοιτώντας μια πόρτα που δεν οδηγεί πια πουθενά. Οι τοίχοι γειτονικών σπιτιών, μισολιωμένοι, στέκονται σαν κατηγορίες. Σαν αποδείξεις ενός εγκλήματος χωρίς δράστη – ή με πολλούς. «Ήρθε ο αέρας και όλα τέλειωσαν σε δέκα λεπτά» λέει ο Παναγιώτης από το Μοναστήρι. Και συνεχίζει με μια φράση που καρφώνει: «Αν είχαν καθαρίσει τα χόρτα, ίσως…». Δεν ήταν η φωτιά. Ήταν όλα όσα δεν έγιναν.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ που δημοσίευσε «ΤΟ ΒΗΜΑ», οι φλόγες δεν ήρθαν μόνες τους. Τις έφερε η εγκατάλειψη. Η αμέλεια. Το διαχρονικό “δεν πειράζει” που καταπίνει τη χώρα κάθε καλοκαίρι. Οι φωτιές αυτές δεν είναι “φυσικές καταστροφές” – είναι κατασκευασμένες κρίσεις.
Ο καθηγητής Δημήτρης Εμμανουλούδης το λέει καθαρά, απαντώντας σε σχετική ερώτηση: «Όταν εγκαταλείπεις το δάσος, γίνεται πυριτιδαποθήκη. Το μόνο που λείπει είναι ο σπινθήρας».
Η κλιματική κρίση είναι υπαρκτή. Αλλά δεν είναι ο μοναδικός ένοχος. Οι φωτιές ξεσπούν σε ορεινές περιοχές όπου δε φτάνει κανείς, δε φυλάει κανείς, και δε νοιάζεται κανείς. Η καταστροφή δε φωνάζει – σιγοκαίει, μέρα με τη μέρα, βδομάδα με τη βδομάδα. Όταν την προσέχεις, είναι πια αργά.
Ο Σεραφείμ Τσιουγκρής, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Εθελοντών Πυροσβεστών, προειδοποιεί, επίσης από το ΒΗΜΑ, εδώ και χρόνια για το σιωπηλό εχθρό: «Οι φωτιές στα βουνά είναι ύπουλες, σκοτώνουν αργά. Και δεν τις βλέπει κανείς στα δελτία – μέχρι να είναι πολύ αργά».
Τελικά, ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό;
Στη Μεσσηνία, ο λογαριασμός πληρώνεται κάθε φορά από τους ίδιους: τους ανθρώπους της γης. Εκείνους που έμειναν, εκείνους που πίστεψαν ότι το κράτος θα τους προστατεύσει, ότι η φύση θα τους ανταμείψει. Έκαναν λάθος.
Οι φωτιές του 2025 δεν είναι απλώς μια «κακή χρονιά». Είναι το αποτέλεσμα πολιτικής ανευθυνότητας, θεσμικής απουσίας και εθνικής αδιαφορίας. Και οι νεκροί – είτε είναι άνθρωποι, είτε είναι δέντρα, είτε είναι αναμνήσεις – φωνάζουν από μέσα απ’ τις στάχτες: «Δεν ήταν η μοίρα. Ήταν η επιλογή σας».
