Προσπάθειες από το υπ. Υποδομών να αποφύγει την τροποποίηση της σύμβασης
Επιμέλεια: Αντώνης Πετρόγιαννης
Αμφισβητεί τη βιωσιμότητα του αυτοκινητόδρομου Μορέα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η οποία ζητεί αναπροσαρμογή του χρηματοοικονομικού μοντέλου του έργου προς τα κάτω, ανοίγοντας έτσι μια οικονομική «τρύπα» που φτάνει τα 200 εκατ. ευρώ.
Όλα ξεκίνησαν το φθινόπωρο του 2012, όταν οι δανείστριες τράπεζες του έργου (10 ελληνικές και έξι ξένες που συνεισφέρουν με δάνεια 356 εκατ. ευρώ και 318 εκατ. ευρώ αντίστοιχα) ανέστειλαν τη δανειοδότησή του, καθώς αμφισβητούσαν τις προβολές κίνησης και φόρτου του Μορέα.
Τελικά, ύστερα από μήνες διαπραγματεύσεων και επαφών, συμφώνησαν με τον παραχωρησιούχο τον Ιούνιο του 2013 σε ένα μειωμένο μεν, βιώσιμο δε μοντέλο, καθώς η κίνηση στο δρόμο είχε μειωθεί λόγω της κρίσης, αλλά στο πλαίσιο των χαμηλών σεναρίων της σύμβασης.
Σημειωτέον ότι τα κυκλοφοριακά μοντέλα ελέγχονται από τους συμβούλους όλων των μερών, δηλαδή των τραπεζών, των παραχωρησιούχων και, φυσικά, του υπουργείου Υποδομών.
Τα παραπάνω υποστηρίζει σε χθεσινό ρεπορτάζ η ιστοσελίδα της εφημερίδας το «ΒΗΜΑ».
«Τρύπα» 200 εκατ. ευρώ
Ωστόσο, η ΕΤΕπ αμφισβήτησε τις εν λόγω παραδοχές, ζήτησε ένα νέο μοντέλο στη βάση ακόμη πιο χαμηλών κυκλοφοριακών επιπέδων και, μάλιστα, αιτήθηκε να ληφθεί υπόψη και μειωμένος δείκτης τιμών καταναλωτή, η χρήση του οποίου εμφανίζει ακόμη μικρότερα μεγέθη στις προβολές των εσόδων. Έτσι προέκυψε μια «τρύπα» που αφορά την περίοδο της λειτουργίας (και όχι της κατασκευής, η οποία βαίνει καλώς), ύψους 200 εκατ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές, για τη λειτουργία του αυτοκινητόδρομου και την αποπληρωμή των δανείων. Σημειωτέον ότι ο Μορέας είναι ούτως ή άλλως «ελλειμματικό» έργο και γι’ αυτό η λειτουργία του επιδοτείται από το Δημόσιο.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υποδομών, για να αυξηθεί η χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου στο έργο θα πρέπει να γίνει τροποποίηση της σύμβασης παραχώρησης, η οποία θα πρέπει να περάσει από την κρησάρα πέντε γενικών διευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να εγκριθεί ως νόμος από τη Βουλή.
Προκειμένου να αποφευχθεί αυτό το ενδεχόμενο και να μη χαθεί χρόνος, τον Ιούλιο του 2013 οι υπουργοί Υποδομών κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας έστειλαν επιστολή προς την ΕΤΕπ με την οποία ενημέρωσαν το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ότι σε κάθε περίπτωση το Δημόσιο δεσμεύεται να καλύψει το οποιοδήποτε κενό προκύψει στην αποπληρωμή των δανείων του έργου, σε περίπτωση που εμφανιστεί κενό.
Σημειωτέον ότι η απόφαση αφορά όλους τους δανειστές του Μορέα. Παράλληλα, το υπουργείο Υποδομών ζήτησε από την παραχωρησιούχο να του κοινοποιήσει τις παραδοχές που χρησιμοποίησε για την κίνηση στον αυτοκινητόδρομο, βάσει των οποίων προέκυψαν και οι επικαιροποιημένες προβολές του έργου.
Την ίδια στιγμή το υπουργείο θα καλέσει την ΕΤΕπ να εξηγήσει πώς προέκυψαν οι τόσο χαμηλές προβολές κίνησης, ενώ θα επιχειρήσει να πείσει την τράπεζα ότι όλα θα πάνε καλά με τον Μορέα.
Προβλήματα με αρχαία
Συν τοις άλλοις, όμως, το έργο αντιμετωπίζει προβλήματα με την Αρχαιολογική Υπηρεσία στο τμήμα Λεύκτρο – Σπάρτη που χρήζουν κατεπείγουσας λύσης. Ήδη έχει δοθεί παράταση της προθεσμίας αποπεράτωσης που φτάνει το 130% του αρχικού χρονοδιαγράμματος, μέγεθος που είναι κρίσιμο, καθώς δίνει τη δυνατότητα στους δανειστές του έργου να καταγγείλουν τις δανειακές συμβάσεις.
Στο μεταξύ, ο ανάδοχος δικαιούται και άλλη παράταση της προθεσμίας, ενώ οι καθυστερήσεις των αρχαιολογικών υπηρεσιών συνεχίζονται και παρέχουν το δικαίωμα στον ανάδοχο να εγείρει οικονομικές αξιώσεις από το Δημόσιο, όπως, άλλωστε, έχει γίνει σε όλες τις παραχωρήσεις των αυτοκινητοδρόμων. Έτσι ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί το κακό σενάριο είναι να δοθεί πριμ επιτάχυνσης των εργασιών, αλλά και αυτό τελεί υπό την προϋπόθεση ολοκλήρωσης του έργου των αρχαιολογικών υπηρεσιών.
Μάλιστα, επειδή εντοπίστηκαν σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, οι αρμόδιες υπηρεσίες ζήτησαν να τα μετακινήσουν και να τα τοποθετήσουν σε νέα θέση, οι ρυθμοί όμως δεν είναι γρήγοροι. Φαίνεται, μάλιστα, ότι η Αρχαιολογική Υπηρεσία είχε εγκρίνει τη χάραξη επί θέσεων από τις οποίες περνούσε αρχαίος δρόμος.
Το έργο Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα / Λεύκτρο – Σπάρτη έχει μήκος 205 χλμ. Στη σύμβαση παραχώρησης προβλέπονται η κατασκευή, η λειτουργία και η συντήρηση νέων τμημάτων αυτοκινητοδρόμου σε μήκος 100 χλμ., η βελτίωση, η λειτουργία και η συντήρηση του τμήματος Κόρινθος – Τρίπολη και η λειτουργία και η συντήρηση του τμήματος Αθήναιο – Λεύκτρο και Παραδείσια – Τσακώνα. Το κόστος κατασκευής του Μορέα είναι 904 εκατ. ευρώ.
