ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΕΣΤΙΑΣΗΣ
Ο τουρισμός και τα συναφή επαγγέλματα δεν μπορεί να είναι το όνειρο των νέων ανθρώπων
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
Η οικονομία ενός τόπου, είτε αφορά αγροτική γη, είτε βιομηχανικές μονάδες, είτε τον τουρισμό, δεν μπορεί να λειτουργεί «ως μονοκαλλιέργεια». Οι διαπιστώσεις από όλο τον κόσμο, αλλά και παραδείγματα που έχουμε στην ίδια μας την πατρίδα, επιβεβαιώνουν με απόλυτο τρόπο αυτή τη σκέψη.
Στην Καλαμάτα, σήμερα, μιλάμε μόνο για τουρισμό. Πόσο επικίνδυνη μπορεί να είναι αυτή η διαπίστωση για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα; Μπορεί αυτή να τροφοδοτήσει την ανάπτυξη άλλων οικονομικών στοχεύσεων, ούτως ώστε να μη μείνει ως μονοκαλλιέργεια; Μπορεί να δώσει ελπίδα στην ανάπτυξη του βιοτικού και πολιτιστικού επιπέδου στην Καλαμάτα αλλά και στη Μεσσηνία γενικότερα;
Η παρατεταμένη κρίση που περνά η χώρα μας (και, κατά συνέπεια, οι πολίτες της -όλοι εμείς) έχει αλλάξει σε σημαντικό βαθμό τα δεδομένα στην οικονομία και την ίδια την κοινωνία, γυρίζοντας το χρόνο πίσω. Η ταξική διαστρωμάτωση αλλάζει μορφή, η πληθυσμιακή μετακίνηση (προς την επαρχία αυτή τη φορά…) τείνει να γίνει συχνό φαινόμενο, οι καταναλωτικές μας συνήθειες επαναπροσδιορίζονται, ο επιχειρηματικός τομέας ψάχνει τις δικές του ισορροπίες, ενώ η αναζήτηση εργασιακών ευκαιριών βρίσκει νέους προσανατολισμούς.
Η Καλαμάτα ακολουθεί την καινούργια ροή των πραγμάτων, ψάχνοντας το βηματισμό της. Αν και θα ήταν χρήσιμο να υπάρξει μία μελέτη σχετικά με τη σύνθεση της τοπικής κοινωνίας στη σημερινή της μορφή (βάσει ποιοτικών χαρακτηριστικών, κοινωνικών και οικονομικών στοιχείων), προκειμένου να αποτελέσει χρήσιμο «εργαλείο» για τη Δημοτική Αρχή και τους φορείς της περιοχής, δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε στο ότι ο τουρισμός (και ό,τι τον αφορά) αποτελεί -πλέον- την κύρια οικονομική δραστηριότητα για τους Μεσσήνιους, γενικότερα.
Παρ’ όλα αυτά, επιφέρει εποχικό κέρδος, χωρίς να εξασφαλίζει εισόδημα ολοχρονίς.
Την ίδια στιγμή, ο αγροτικός τομέας παίζει σημαντικό ρόλο, με κύρια έκφανσή του το ελαιόλαδο και τα οπωροκηπευτικά, που λειτουργούν πλέον, σύμφωνα και με τη σύνθεση του πληθυσμού στην απογραφή του 2011, ως συμπληρωματικό εισόδημα.
Στην πρωτογενή παραγωγή έρχονται να προστεθούν, σε μικρότερη κλίμακα, η αλιεία και η κτηνοτροφία, ενώ η άλλοτε ανθηρή οικοδομική δραστηριότητα έχει περιορισθεί σημαντικά.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Να καταπιαστούμε με εναλλακτικές δραστηριότητες και καινοτόμες ιδέες σε πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τομέα.
Να βασιστούμε στην υπάρχουσα γνώση και εμπειρία, να δώσουμε στο «προϊόν» μας μία πιο ελκυστική μορφή και να το προωθήσουμε καταλλήλως, ούτως ώστε να αυξήσουμε το τοπικό «ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών». Αν πετύχουμε στην παραπάνω διαδικασία (κάθετη παραγωγή), θα ενισχύσουμε σταδιακά τον ιστό που μας δένει ως κοινωνία και θα οδηγηθούμε σε οικονομική αυτάρκεια, στο βαθμό που μπορούμε.
Τουρισμός και καινοτόμες παραγωγικές δράσεις είναι έννοιες συμπληρωματικές και αλληλοεξαρτώμενες σε μια σχέση καθαρά αμφίδρομη.
Πρώτο και χαρακτηριστικότατο παράδειγμα αυτό του ελαιολάδου και της μεσογειακής διατροφής, στοιχεία που μπορούν να αποδείξουν με τον καλύτερο τρόπο πώς μπορούν να συνδυασθούν με απόλυτη επιτυχία η ανάδειξη του, μοναδικού σε ποιότητα, προϊόντος μας με την τουριστική προβολή μέσω ενός φεστιβάλ πολιτιστικών, εικαστικών, γαστρονομικών και μουσικών εκδηλώσεων.
Βεβαίως, η παραγωγική διαδικασία έχει και την άλλη της όψη, που είναι η αδυναμία των παραγωγών να το προωθήσουν στην αγορά. Ίσως χρειάζεται, να ξεκινήσει, επιτέλους, ουσιαστικός διάλογος αναφορικά με το στρατηγικό σχεδιασμό και, κυρίως, το marketing του.
Δεύτερο παράδειγμα είναι το Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας. Πρόκειται για το συνδυασμό των παραγόμενων προϊόντων και των διατροφικών συνηθειών ενός τόπου. Σκοπός θα πρέπει να είναι να δημιουργηθεί ένα δίκτυο μεσσηνιακής διατροφής, μια ομπρέλα υπό την οποία θα είναι όλες οι τοπικές πρωτοβουλίες που κινούνται στην ίδια κατεύθυνση, αυτοδιοικητικοί-αρμόδιοι φορείς-επιχειρήσεις και πολίτες θα δουλέψουν για την αύξηση της ζήτησης για τοπικά προϊόντα και υπηρεσίες, ενώ παράλληλα θα ενισχύουν την ποιότητα των προσφορών τους.
Όλα τα παραπάνω βοηθούν στην ανάδειξη ενός μοντέλου πολύπλευρης βιομηχανίας, έχοντας ως στόχο την εύρεση διεξόδων από την τοπική (οικονομική κυρίως) ύφεση και τη δημιουργία προοπτικών για τη νέα γενιά, προκειμένου να αντλήσει ελπίδα και να παραμείνει στο νησί. Άλλωστε, το κυριότερο ζητούμενο είναι η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής.
Προς επίρρωση των παραπάνω, υπάρχει και η πρόσφατη έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής: Επικρίνουν το σημερινό μοντέλο που ακολουθείται με “ατμομηχανη” τον τουρισμό, λέγοντας ότι δεν μπορεί οι νέοι, άνεργοι και μη, να έχουν στόχο να γίνουν σερβιτόροι. Όπως, χαρακτηριστικά σημειώνουν, το “μείζον σήμερα είναι η ανάπτυξη που εστιάζει στην καινοτομία και στην παραγωγικότητα και συναφώς στην αναδιάρθρωση της παραγωγής και όχι στη δημιουργία θέσεων εργασίας σε καταστήματα εστίασης».
Χωρίς σχέδιο για την επόμενη ημέρα η Μεσσηνία
