Ο ΤΑΚΗΣ ΑΝΑΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΟ «Θ» ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
“Έχω χρέος προς την πόλη που γεννήθηκα να θέσω στη διάθεση των άμεσα ενδιαφερομένων τη γνώση και την εμπειρία που έχω αποκομίσει στις Βρυξέλλες”
“Το χρίσμα θα πάρει η πόλη που θα δείξει ότι έχει πιστέψει η ίδια στην υποψηφιότητά της, ότι οι πολίτες και οι πολιτιστικοί φορείς της έχουν πάρει στα χέρια τους την κυριότητα της πρότασης “
-Η πρόταση πρέπει να συμβάλει στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού οράματος
Την προσπάθεια της Καλαμάτας εν όψει της προετοιμασίας του φακέλου υποψηφιότητας για τον τίτλο Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021 στηρίζει ο Καλαματιανός Τάκης Αναστόπουλος, τέως διευθυντής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και υποψήφιος ευρωβουλευτής με την «Ελιά», θέτοντας στη διάθεση των άμεσα ενδιαφερομένων τη γνώση και την εμπειρία που έχει αποκομίσει έπειτα από υπερτριακονταετή θητεία στην καρδιά της ευρωπαϊκής διοίκησης, στις Βρυξέλλες.
Μιλώντας στο «Θ» αναλύει «τα πρέπει» μιας επιτυχημένης πρότασης, θεωρώντας ότι το χρίσμα θα πάρει η πόλη που θα δείξει ότι έχει πιστέψει η ίδια στην υποψηφιότητά της, ότι οι πολίτες και οι πολιτιστικοί φορείς της έχουν πάρει στα χέρια τους την κυριότητα της πρότασης και την έχουν κάνει δική τους.
Όσα ενδιαφέροντα μας είπε ο κ. Αναστόπουλος, ακολουθούν:
-Πιστεύετε ότι σε περίοδο οικονομικής αβεβαιότητας μπορεί να έχει μέλλον αυτή η προσπάθεια;
Η οικονομική κρίση έχει οδηγήσει σε μαρασμό κάθε οικονομική δραστηριότητα σήμερα. Η προσπάθεια, όμως, να πάρουμε το ευρωπαϊκό χρίσμα αφορά στο 2021. Είμαι αισιόδοξος ότι μέχρι τότε τα πράγματα θα έχουν βελτιωθεί. Αξίζει να υποστηρίξουμε όλοι μας τη συλλογική αυτή προσπάθεια και για έναν άλλο λόγο: από την εμπειρία άλλων πόλεων γνωρίζουμε ότι κάθε ευρώ επένδυσης για την πολιτιστική πρωτεύουσα επιστρέφει στο πενταπλάσιο στην πόλη.
-Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα έφερε στην επιφάνεια βαθύτερα προβλήματα στις σχέσεις μας με την Ευρώπη. Θεωρείτε ότι η περίοδος που διανύουμε η υποψηφιότητα μπορεί να λειτουργήσει θετικά για την άμβλυνση των διαφορών;
Πιστεύω ότι τα οικονομικά προβλήματα είναι συγκυριακά και γι’ αυτό παροδικά. Όταν, όμως, μιλάμε για πολιτισμό, έχουμε να κάνουμε με αξίες διαχρονικές. Ο πολιτισμός δεν προσφέρεται για αντιπαλότητες, αλλά είναι το πλέον πρόσφορο έδαφος για να χτίσεις συμμαχίες και σχέσεις φιλίας που θα αποδίδουν καρπούς σε βάθος χρόνου.
-Πώς αποφασίσατε τη δική σας εμπλοκή;
Δεν έχω καμία άμεση εμπλοκή, ούτε καν άτυπη. Δεν επιδιώκω τίτλους. Θεωρώ, όμως, ότι έχω χρέος προς την πόλη που γεννήθηκα να θέσω στη διάθεση των άμεσα ενδιαφερομένων τη γνώση και την εμπειρία που έχω αποκομίσει μετά από υπερτριακονταετή θητεία στην καρδιά της ευρωπαϊκής διοίκησης στις Βρυξέλλες. Έμμεσα, δηλαδή, προσπαθώ να βοηθήσω όσο μπορώ. Το μοναδικό μου κίνητρο είναι η επιθυμία μου να είμαι χρήσιμος, η αγάπη για την πόλη και την πολιτιστική της προβολή. Επίσης, είμαι σε επαφή με τη φετινή πολιτιστική πρωτεύουσα, τη βελγική πόλη Μονς, την οποία επισκέφτηκα πρόσφατα και άντλησα πολύ χρήσιμες πληροφορίες.
-Η Μονς η οποία τίμησε τη Μελίνα Μερκούρη δίνοντας το όνομά της σε ένα δρόμο της πόλης!
Την ημέρα των εγκαινίων της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, στις 15 Ιανουαρίου, μία αρτηρία της πόλης ονομάστηκε Λεωφόρος Μελίνα Μερκούρη, προς τιμήν της Ελληνίδας πολιτικού που εμπνεύστηκε το θεσμό πριν από τριάντα χρόνια, το 1985. Η πρωτοβουλία αυτή ανήκει στον Έλληνα αντιδήμαρχο της Μονς, Αχιλλέα Σακκά.
–Γιατί μία ελληνική πόλη και γιατί η Καλαμάτα;
Πρόκειται για μία απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: μία ελληνική πόλη θα λάβει το χρίσμα για να είναι η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2021. Εκτός από την Καλαμάτα, πολλές άλλες πόλεις έχουν εκδηλώσει πρόθεση να υποβάλουν φάκελο υποψηφιότητας. Μόλις έγινε γνωστό ότι μία ελληνική πόλη πρόκειται να αναλάβει τη διοργάνωση του 2021, η Καλαμάτα εξεδήλωσε πρόθεση συμμετοχής, για να εμπλουτίσει με το δικό της όραμα την ευρωπαϊκή διάσταση του θεσμού. Και για να δείξει ότι είναι μία ευρωπαϊκή πόλη στο νότιο άκρο της ηπείρου, στην οποία χαίρεσαι να ζεις και να δημιουργείς, που σου προσφέρει το αίσθημα ότι σου ανήκει και της ανήκεις.
-Ποιο είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα της Καλαμάτας, τι το διαφορετικό έχει να προσφέρει σε σχέση με άλλες υποψήφιες πόλεις;
Πολλές πόλεις έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον να ετοιμάσουν φακέλους υποψηφιότητας (Βόλος, Γιάννενα, Ελευσίνα, Πειραιάς, Ρόδος, Σαλαμίνα, Σύρος, Τρίπολη) και δεν αποκλείεται να εμφανιστούν κι άλλες.
Εντός των ορίων του νομού η Αρχαία Μεσσήνη, η Μεθώνη, η Κορώνη, το Ναυαρίνο, η Καρδαμύλη αποτελούν ορόσημα στην ιστορία του τόπου, αλλά και της Ευρώπης. Η Καλαμάτα είναι πόλη πολιτισμού, διαθέτει όνομα (brand name) που είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο. Μένει να αποδείξει ότι έχει τη φιλοδοξία να γίνει πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης και ότι οργανώνεται με τον καλύτερο τρόπο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Τελικά, το χρίσμα θα πάρει η πόλη που θα δείξει ότι έχει πιστέψει η ίδια στην υποψηφιότητά της, ότι οι πολίτες και οι πολιτιστικοί φορείς της πόλης έχουν πάρει στα χέρια τους την κυριότητα (ownership) της πρότασης και την έχουν κάνει δικιά τους. Σημειώστε, επίσης, ότι ο θεσμός δεν αφορά μόνο στην ίδια στην πόλη, αλλά έχει μεγαλύτερη εμβέλεια. Για παράδειγμα, στο Βέλγιο, η Μονς επέλεξε να μην περιοριστεί στα στενά της όρια, αλλά να περιλάβει στη διοργάνωση και πόλεις μικρές και μεγάλες, όχι μόνο της ευρύτερης περιοχής, αλλά πέραν των βελγο-γαλλικών συνόρων, κυρίως στις πόλεις Μομπέζ και Βαλανσιέν.
-Η μέχρι σήμερα προεργασία σάς πείθει ότι έχουμε ελπίδες να πάρουμε το χρίσμα;
Ο Οργανισμός Υποψηφιότητας για την Καλαμάτα 21, με εκτελεστικό διευθυντή τον Έκτορα Τσατσούλη και καλλιτεχνική διευθύντρια την Έλενα Πέγκα και δέκα ομάδες εργασίας, εργάζονται πυρετωδώς για την προετοιμασία του φακέλου υποψηφιότητας. Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει. Η προθεσμία για την υποβολή φακέλου είναι η 23η Οκτωβρίου 2015. Το Νοέμβριο 2015 θα γίνει η προεπιλογή και θα ανακοινωθεί μία βραχεία λίστα. Περί το Σεπτέμβριο 2016 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ανακοινώσει την πόλη που θα επιλεγεί για το 2021.
Μέχρι την ημερομηνία υποβολής φακέλου μένουν πολλά να γίνουν: να αποσαφηνιστεί η κεντρική ιδέα, η αφήγηση και το σλόγκαν που θα συνοδεύουν την υποψηφιότητα και να αρχίσει η διαμόρφωση του προγράμματος και του περιεχομένου των εκδηλώσεων, με τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων πολιτών και των πολιτιστικών φορέων της πόλης, των όμορων Δήμων και νομών, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της νότιας Πελοποννήσου. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι να διασφαλιστεί ο προϋπολογισμός για τις εκδηλώσεις και για έργα πολιτιστικής υποδομής και να διερευνηθούν οι πιθανές πηγές χρηματοδότησης. Με δεδομένη την περιορισμένη δυνατότητα άντλησης δημόσιων πόρων, η προσπάθεια πρέπει να στραφεί στον ιδιωτικό τομέα, τις χορηγίες και την εθελοντική συνεισφορά των πολιτών (crowdfunding).
Η Kalamata21 έχει ήδη κάνει δυναμική είσοδο στο διαδίκτυο και στη ζωή της πόλης. Οι δέκα ομάδες εργασίας έχουν στρωθεί στη δουλειά. Όσοι ενδιαφέρονται έχουν κληθεί να συμμετάσχουν και να καταθέσουν προτάσεις, ιδέες και πρωτοβουλίες, που καλύπτουν ένα πολύ ευρύ φάσμα των πολιτιστικών δραστηριοτήτων, με στόχο τη διαμόρφωση της μελλοντικής ταυτότητας της πόλης.
Γιατί ο σχεδιασμός της υποψηφιότητας μαζί με την κεφαλαιοποίηση του πλούσιου παρελθόντος, πρέπει κυρίως να είναι στραμμένος προς το μέλλον. Η πρόταση πρέπει να συμβάλει στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού οράματος και να αναδεικνύει την ευρωπαϊκή διάσταση, η οποία εμπεριέχεται στους τοπικούς, περιφερειακούς και εθνικούς στόχους.
-Ποιος τελικά αποφασίζει και πώς γίνεται ο έλεγχος;
Η επιλογή της πόλης που θα λάβει τον τίτλο γίνεται στις Βρυξέλλες από μία ανεξάρτητη επιτροπή με ευρωπαϊκή σύνθεση. Η επιτροπή αυτή αποφασίζει με αμεροληψία και χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις. Τα κριτήριά της είναι πάντα τα ίδια, αλλά οι παράγοντες που βαρύνουν στη λήψη απόφασης ποικίλουν. Η περυσινή πολιτιστική πρωτεύουσα ήταν η Ουμέα, μία σουηδική πόλη σχετικά άγνωστη, με τις συνυποψήφιες πόλεις Λουντ και Ουπσάλα. Πρόσφατα, αποφασίστηκε ότι πολιτιστική πρωτεύουσα για το 2019 θα είναι η ιταλική πόλη Ματέρα που βρίσκεται στην υποβαθμισμένη περιφέρεια Μπαζιλικάτα της νότιας Ιταλίας, η υποψηφιότητα της οποίας προτιμήθηκε από τη Σιέννα, την Περούτζια και τη Ραβέννα.
Ο ρόλος της επιτροπής επιλογής δεν εξαντλείται την ημέρα που μία πόλη παίρνει το χρίσμα. Η παρακολούθηση της πορείας της προετοιμασίας είναι συνεχής για μία περίοδο έξι χρόνων. Τηρουμένων των αναλογιών, αλλά χωρίς δόση υπερβολής, το όλο εγχείρημα μοιάζει με τη διαδικασία μέσα από την οποία περνά μία πόλη που αναλαμβάνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Δεν πρόκειται για ένα απλό φεστιβάλ που διαρκεί 10-15 ημέρες, αλλά για μία διοργάνωση δωδεκάμηνης διάρκειας με τοπική και ταυτόχρονα ευρωπαϊκή διάσταση. Πρέπει κάθε μέρα, κάθε βδομάδα επί ένα χρόνο να γίνονται ομιλίες, εκθέσεις, παραστάσεις, χάπενινγκ, που θα αφήσουν στο τέλος τη σφραγίδα τους στην πόλη και στη μνήμη των ανθρώπων.
