Εδώ και δύο χρόνια, περίπου, η Δημοτική Αρχή μας βομβαρδίζει με το σχέδιο της υποψηφιότητας της Καλαμάτας για την πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2021. Δημοτική αρχή, επιχειρηματίες, ΜΜΕ, εθελοντές και υπεύθυνοι πολίτες προωθούν το σχέδιο της υποψηφιότητας.
Η κοινωνία μας, όμως από την άλλη, έχει, στην πλειοψηφία της, μάλλον πιο πεζά και «μίζερα» πράγματα να ασχοληθεί: ανεργία, απλήρωτη και μαύρη εργασία, διάλυση υγείας και εκπαίδευσης και δεν δύναται να συμμετάσχει προς το παρόν στους μεγαλεπήβολους στόχους της πεφωτισμένης μας πολιτικής και πνευματικής ηγεσίας. Μπορεί να συμφωνεί με το στόχο, αλλά μάλλον αδιάφορα, έτσι γιατί “πρέπει”.
Η δε ρητορική που προβάλλεται υπέρ της υποψηφιότητας συνοδεύεται με την εναντίωση στη «μιζέρια» μας – που δεν κατανοούμε το «καλό» μας και είμαστε γκρινιάρηδες – και, ουσιαστικά ακολουθεί τη γνωστή πολιτική: «ή είσαστε μαζί μας ή είσαστε εχθροί μας και εχθροί της κοινωνίας μας ευρύτερα». Για αυτό το λόγο προβάλλεται μάλιστα η ανάγκη μίας πατριωτικής/πανκαλαματιανής ή ακόμα και παμμεσσηνιακής κίνησης που θα αναλάβει την υλοποίηση αυτού του σημαντικού έργου.
Με εξαίρεση, τη δημοτική παράταξη της “Λαϊκής Συσπείρωσης” και εν μέρει του “Ανοιχτού Δήμου”, οι υπόλοιπες θεωρούν πως το ποσό των 21 εκατομμυρίων ευρώ, τουλάχιστον, για τη διοργάνωση αυτή ή/και το ποσό των δεκάδων χιλιάδων ευρώ μόνο για την υποστήριξη της υποψηφιότητας δεν θα μας λείψουν, αφού έτσι και αλλιώς δεν θα δίνονταν στην κοινωνία.
Το κύριο πιάτο
Βέβαια αν και ο τίτλος παραπέμπει σε πολιτισμό το βασικό επιχείρημα υπέρ του εγχειρήματος αναφέρεται στην «τουριστική προβολή» της πόλης και της ευρύτερης περιοχής. Σε μία εποχή που ο τουρισμός ανάγεται σε ατμομηχανή της εθνικής ανάτασης από το κεντρικό πολιτικό σκηνικό και οι όποιες άλλες παραγωγικές επιλογές ακυρώνονται. Ο πολιτισμός δηλαδή μεταφράζεται άμεσα και χωρίς περιτυλίγματα σε ευρώ, και όλα τα άλλα είναι απλώς παράπλευρες απώλειες.
Η σαλάτα
Και εδώ αγκιστρώνεται και το δόλωμα για τις δομές που θα αναβαθμιστούν. Απ΄ όσα ακούστηκαν και στην τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαμάτας και δεν εφησυχαστεί κάποιος στην άποψη του γραφείου υποψηφιότητας, θα δει ότι δεν υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση ή προϋπολογισμός για τις πόλεις που αναλαμβάνουν, αλλά μονάχα ιδέες, συμβουλές, παραινέσεις και ουσιαστικά παραπομπές σε υπάρχουσες χρηματοδοτήσεις της ευρωπαϊκής ένωσης και προγράμματα που δεν απαιτούν να είσαι η πολιτιστική πρωτεύουσα για να τις πάρεις. Αν τις πάρεις βέβαια και με τι ανταλλάγματα.
Η πιο εξασφαλισμένη χρηματοδότηση που δίνεται μόνο λίγους μήνες πριν από την έναρξη του έτους της πολιτιστικής πρωτεύουσας και εάν και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις είναι ένα βραβείο που ανέρχεται στο ποσό του 1.5 εκ. ευρώ (δηλαδή στο 5% περίπου του προϋπολογισμού του Δήμου), ενώ και ο συντηρητικότερος προϋπολογισμός της διοργάνωσης των 21 εκατομμυρίων αντιστοιχεί στα 2/3 ενός ετήσιου προϋπολογισμού του Δήμου.
Συνεπώς το μόνο που μένει είναι ακριβά εισιτήρια, αλλά καθώς και αυτά δεν φτάνουν, πάμε σε χορηγούς, σπόνσορες. Αλλά σε τέτοιους καιρούς, πολύ δύσκολα να χρηματοδοτήσει κάποιος σοβαρά την προσπάθεια.
Τελικά, τελευταίο πιστωτικό εργαλείο που απομένει είναι οι συνηθισμένες τράπεζες και τα δάνεια, υποθηκεύοντας την ανάπτυξη. Ανάπτυξη που όμως δεν θα συνοδευτεί και με αύξηση των δημοτικών εσόδων από τις επενδύσεις (εκμετάλλευση κοινωνικού πλούτου) για την αποπληρωμή των δανείων. Δεν θα υπάρξει πραγματική ανταποδοτική επένδυση – έστω και με αστικούς χρηματικοοικονομικούς όρους.
Με την έννοια της επιστροφής έστω μέρος των χρημάτων που θα σκορπιστούν στην προσέλκυση αυτής της επένδυση στην τοπική κοινωνία. Εκτός και αν, μέσω φεστιβάλ, πιστεύουν ότι θα τονωθεί η παραγωγή και τα αντίστοιχα έσοδα του Δήμου, συν τα παραπάνω τέλη από την οριακή αύξηση των τραπεζοκαθισμάτων.
Τώρα αν ορισμένοι ευελπιστούν ότι στη σημερινή περίοδο το κεντρικό κράτος θα είναι ο βασικός χρηματοδότης, όπως στις προηγούμενες ελληνικές περιπτώσεις (Θεσσαλονίκη), μάλλον ζούνε σε άλλον πλανήτη. Αν ρωτήσει κανείς σήμερα τους υπευθύνους του δήμου Καλαμάτας για τη διοργάνωση του επόμενου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού, είναι σίγουρο ότι δεν θα γνωρίζει τι να απαντήσει. Κι εδώ μιλάμε για 400.000 ευρώ περίπου και όχι για 21 εκατομμύρια ευρώ.
Από την άλλη, μήπως κανένας από εμάς θυμάται ποια ήταν η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2013, το 2012 ή το 2011; Θέλω να πω ότι η υποτιθέμενη κληρονομιά, ανάπτυξη ή τουριστική προβολή είναι περισσότερο λόγια για κατανάλωση παρά ουσία. Τι αποκόμισε η Αθήνα από τη διοργάνωση των καλύτερων Ολυμπιακών Αγώνων; Εκτός και εμείς αποτελέσουμε την εξαίρεση στην αλυσίδα αποτυχίας της Αθήνας, της Πάτρας, της Θεσσαλονίκης.
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
