Οι δημόσιες συμβάσεις και τα κατασκευαστικά έργα ποτέ δεν ήταν το δυνατό χαρτί των ελληνικών κυβερνήσεων. Αντίθετα, από την εποχή του μαθηματικού τύπου, αλλά και παλαιότερα –όπως προκύπτει από την έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού (Ε.Α.)–, ήταν πάντα το αδύναμο σημείο των σχέσεών μας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία μέσω των Διαρθρωτικών Ταμείων πλήρωνε τελικά το λογαριασμό.
Τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα στη χώρα μας είναι εδώ και δεκαετίες συνώνυμα αδιαφανών διαδικασιών. Η τελευταία πράξη του πολύκροτου δράματος θα παιχθεί στη συνεδρίαση της Ολομέλειας της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που θα κληθεί να αποφασίσει –σε χρόνο που δεν έχει προσδιοριστεί ακόμη– για τις ευθύνες του καρτέλ των κατασκευαστικών, η δράση του οποίου αναζητείται από το 1989, δηλαδή από την εποχή του Α΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης!
Η εκκρεμότητα στην Επιτροπή Ανταγωνισμού ήταν και η αιτία που προκάλεσε το πάγωμα των κοινοτικών κονδυλίων, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις δημόσιες συμβάσεις των συγκεκριμένων έργων.
Σε μια προσπάθεια να προλάβει τα χειρότερα, που θα μπορούσαν να είναι η απαίτηση για επιστροφή των κοινοτικών κονδυλίων που αφορούν στις συγκεκριμένες συμβάσεις, η κυβέρνηση αναζητεί ήδη λύση. Αυτό που δρομολογείται είναι η οριζόντια δημοσιονομική διόρθωση, δηλαδή μια οριζόντια περικοπή των κοινοτικών πόρων που προορίζονται για τη χρηματοδότηση αυτών των έργων.
Είναι η λύση που επελέγη λίγα χρόνια πριν, όταν η Ελλάδα βρέθηκε κατηγορούμενη για το Μητρώο Εργοληπτικών Εταιρειών, που συνέδεε τη συμμετοχή των κατασκευαστικών εταιρειών σε διαγωνισμούς ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκαν, μια πρακτική που περιόριζε τον ανταγωνισμό και μας έφερε αντιμέτωπους για άλλη μια φορά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η εμπειρία
Η λύση της οριζόντιας δημοσιονομικής διόρθωσης επελέγη και στην περίπτωση της «αμαρτωλής» διεύθυνσης ιδιωτικών επενδύσεων, που οδήγησε στο ξήλωμα όλης της υπηρεσίας και, έπειτα από απαίτηση της Ε.Ε., στην εγκατάσταση ενός συστήματος ελέγχου. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα δημοσιονομικής διόρθωσης είναι η περίπτωση του μαθηματικού τύπου το 2005, όταν η χώρα μας υποχρεώθηκε να επιστρέψει περί τα 520 εκατ. ευρώ από κοινοτικά χρήματα.
Σύμφωνα με το γενικό γραμματέα ΕΣΠΑ Τάκη Κορκολή, η προληπτική δημοσιονομική διόρθωση σε αντίθεση με μια εκ των υστέρων και κατασταλτική παρέμβαση της Επιτροπής, μας διασφαλίζει ότι δε θα χάσουμε κοινοτικά χρήματα. Τα χρήματα που θα υπολογίσουμε, θα βαρύνουν το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, αλλά τουλάχιστον δε θα αφαιρεθούν από τους κοινοτικούς πόρους. Το μέγεθος δεν έχει προσδιοριστεί με ακρίβεια, καθώς σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας, είναι σε άμεση συνάρτηση με τα ευρήματα του πορίσματος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που θα καταγράφει με σχετική ακρίβεια τις αμαρτωλές συμβάσεις. Πάνω στον προϋπολογισμό αυτών των συμβάσεων, επιδιώκεται να συμφωνηθεί μια οριζόντια διόρθωση της τάξης του 5% έως 10%.
Ακόμη και αν αυτό αποτελέσει πράγματι αντικείμενο συμφωνίας, δε σημαίνει ότι η υπόθεση του καρτέλ δε θα μας στοιχίσει και θα παρέλθει χωρίς δημοσιονομικό κόστος, αφού τα χρήματα που θα συμφωνηθούν ως δημοσιονομική διόρθωση θα επιβαρύνουν τελικώς τον εθνικό προϋπολογισμό μέσα από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων.
Της Ευγενίας Τζώρτζη, «Καθημερινή»
Οριζόντιες περικοπές κοινοτικών πόρων για κατασκευαστικά έργα
