Στις περισσότερες περιοχές της χώρας που έχει ολοκληρωθεί ή ολοκληρώνεται η διαδικασία της ελαιοσυγκομιδής τα μέχρι τώρα αποτελέσματα για την ποσότητα, την ποιότητα και τις τιμές δεν είναι ικανοποιητικά.
Βασική αιτία για τη μη ικανοποιητική ποιότητα φαίνεται να είναι η πλημμελής εφαρμογή της δακοκτονίας, η οποία και φέτος, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, εφαρμόστηκε με προϋπολογισμό περίπου 18 εκατομμύρια ευρώ, περικομμένο κατά 50% σε σχέση με εκείνο που εφαρμοζόταν προ κρίσης (35 εκατομμύρια ευρώ), οπότε και είχαμε άριστα αποτελέσματα. Σύμφωνα και με τελευταίο δημοσίευμα στην εφημερίδα “Ύπαιθρος Χώρα”, οι τιμές στο τέλος Νοεμβρίου κυμαίνονταν ως εξής:
Τιμές έξτρα παρθένου ελαιολάδου στις 27-11-2018 (σε ευρώ/κιλό)
Χώρα/Περιοχή // Μέγιστες // Ελάχιστες
Ιταλία // 5,95 // 4,68
Ισπανία 3,90 // 2,54
Πελοπόννησος 2,90 // 2,80
Κρήτη 3,05 // 2,75
Πηγή: ΣΕΔΗΚ
Υπήρξαν, όμως, και ακατανόητες καθυστερήσεις στην προμήθεια των φαρμάκων και στην πρόσληψη των ελεγκτών της εφαρμογής, που έγιναν στα τέλη Αυγούστου όταν η δακοκτονία βρισκόταν πια προς το τέλος της!
Ως λύση του προβλήματος ο ΣΕΔΗΚ, με υπομνήματά του, έχει προτείνει την περιφερειοποίηση της δακοκτονίας, τουλάχιστον για την Κρήτη και την εφαρμογή της από την Περιφέρεια μέσω ενός ΝΠΙΔ (Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου) που θα μπορούσε να συστήσει.
Καλύτερες τιμές μόνο με διαγωνισμούς
Την ίδια στιγμή, οι τιμές παραγωγού στην Ελλάδα κινούνται σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από πέρυσι. Η σύγκριση, όμως, δεν πρέπει να γίνεται μόνο με τις τιμές του παρελθόντος, αλλά και με τις τρέχουσες τιμές άλλων ομοειδών χωρών, όπως της Ιταλίας και της Ισπανίας. Μια τέτοια σύγκριση δείχνει ότι οι τιμές στη χώρα μας υστερούν δραματικά.
Όπως φαίνεται και στον πίνακα που παραθέτουμε, οι μέγιστες τιμές στην Ελλάδα είναι χαμηλότερες κατά 0,8-1 ευρώ από την Ισπανία και κατά 2,90 ευρώ από την Ιταλία.
Βασική αιτία, κατά την άποψή μας, είναι η δομή της προσφοράς του χύμα στην Ελλάδα, η οποία είναι κατακερματισμένη και αδύναμη να διαπραγματευτεί αποτελεσματικά με τους λίγους, ξένους κυρίως, μεγάλους αγοραστές.
Τα περισσότερα ελαιοτριβεία της χώρας (περίπου 2.300) πουλούν χύμα ελαιόλαδο στις τιμές που προσφέρουν κατά καιρούς οι λίγοι μεγάλοι αγοραστές. Έτσι, στην πράξη συμμετέχουν σε ένα μειοδοτικό διαγωνισμό που κάνουν αυτοί.
Ο ΣΕΔΗΚ συνιστά το αντίθετο: Τα ελαιοτριβεία να πουλούν από κοινού το προϊόν πολλών παραγωγών με δημοπρασίες ή πλειοδοτικούς διαγωνισμούς. Η μέθοδος αυτή έχει ήδη φέρει σημαντικά αποτελέσματα. Οι τιμές που επιτυγχάνονται με διαγωνισμούς που κάνουν έστω λίγοι, προς το παρόν, συνεταιρισμοί, όπως π.χ. Κριτσάς και Ζάκρου στο Λασίθι και Εμπάρου και Θραψανού στο Ηράκλειο, είναι υψηλότερες κατά 30-50 λεπτά/κιλό και συγχρόνως επηρεάζουν το γενικό επίπεδο τιμών της περιοχής τους.
Ευχής έργο θα ήταν το κράτος να συστήσει με κίνητρα ή και νομοθετικά την εφαρμογή των διαγωνισμών. Σε άλλες περιπτώσεις που δε χρειάζεται, όπως στη δακοκτονία, υπερβάλλει! Στην εμπορία τι κάνει;
Του Νίκου Μιχελάκη
*Ο Νίκος Μιχελάκης είναι δρ. γεωπόνος, πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και επιστημονικός σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ
Ώρα για ριζικές αλλαγές στη δακοκτονία και την εμπορία του ελαιολάδου
