Σε συνέχειες τα δημοσιεύματα της εποχής
Τα κείμενα ανήκουν στον Γιάννη Αποστολάκη, ο οποίος τις περισσότερες φορές αρθρογραφούσε ανυπόγραφα διότι σε όλους ήταν γνωστή η πένα του!
ΠΡΙΝ… ΑΡΧΙΣΟΥΝ
Θα διακοπούν αι ανασκαφαί;
Το Υπουργείον Παιδείας διέθεσε πίστωσιν 2.000 δραχμών
«ΘΑΡΡΟΣ» 14 Ιουνίου 1960
Ενώ συνεργείον εργατών υπό την επίβλεψιν του καθηγητού και επιμελητού αρχαιοτήτων Σταυροπούλου, ήρχισεν από χθες την πρωίαν την κατά τομάς ανασκαφήν της πλατείας Υπαπαντής, ανέκυψεν αιφνιδίως ζήτημα πιστώσεων. Πράγματι ο αρμόδιος διευθυντής του υπουργείου Παιδείας Παπαδημητρίου εγνωστοποίησεν ότι η εγκριθείσα πίστωσις ανέρχεται εις το ποσόν των δύο χιλιάδων δραχμών.
Κατόπιν τούτου εγεννήθη ζήτημα διακοπής των εργασιών, δεδομένου ότι η εν λόγω πίστωσις εκρίθη εντελώς ανεπαρκής. Ο Σπυρόπουλος ειδοποίησεν αμέσως τον Νομάρχην και ενημέρωσε σχετικώς τον Έφορον Γιαλούρην, προκειμένου να προβούν εις τα κατάλληλα διαβήματα δια την αναθεώρησιν της αποφάσεως και την χορήγησιν συμπληρωματικής πιστώσεως τουλάχιστον δέκα πέντε χιλιάδων δραχμών.
____________
Η πίστωσις δια τας ανασκαφάς
«Θάρρος» 15 Ιουνίου 1960
Ενώ συνεχίζονται αι ανασκαφαί εις τον χώρον της πλατείας Υπαπαντής, ο Νομάρχης Κιτσίδης επεκοινώνησε τηλεφωνικώς με τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Παιδείας Καρμοίρην και τον παρεκάλεσε να ενδιαφερθή ζωηρώς δια την αύξησιν της εκ 2.000 δραχμών πιστώσεως εις 15.000 δια να καταστή ούτω δυνατόν να παραταθούν αι εργασίαι των συνεργείων. Ο κ. Καρμοίρης υπεσχέθη εις τον Νομάρχην ότι θα εισηγηθή σχετικώς εις τον Υπουργόν Βογιατζήν και ότι ελπίζει εις την ικανοποίησιν του αιτήματος τούτου της πόλεως. Ταυτοχρόνως ο Κιτσίδης απέστειλε και τηλεγραφικήν αναφοράν εις το υπουργείον συνηγορών εκθύμως υπέρ της αυξήσεως της πιστώσεως.
Δια να χαρακτηρισθή τουριστική
Ο Νομάρχης υπέβαλεν εις το Υπουργείον Προεδρίας της Kυβερνήσεως αναφοράν, δια της οποίας παρακαλεί όπως η πόλις της Καλαμάτας χαρακτηρισθή τουριστική, δεδομένων των τόσων αξιολόγων αρχαιολογικών ενδιαφερόντων της και των ερχομένων συνεχώς εις φως νέων αρχαιολογικών μνημείων της. Ο Κιτσίδης ελπίζει ότι θα υπάρξη ανταπόκρισις και εις την εισήγησίν του αυτήν, επί της οποίας αναμένει την σχετικήν απάντησιν.
_______________________
ΑΒΔΗΡΙΤΙΣΜΟΙ
«Θάρρος» 19 Ιουνίου 1960
Τα εξωραϊστικά έργα εις την πλατείαν Υπαπαντής ανεστάλησαν προς διενέργειαν αρχαιολογικών ανασκαφών. Το υπουργείον υπεσχέθη τας αναγκαίας πιστώσεις, αι εργασίαι ήρχισαν και απροόπτως διεκόπησαν, διότι αι περίφημοι πιστώσεις με το ζόρι έφθασαν εις το λιλιπούτειον ύψος των δύο χιλιάδων δραχμών, ως να επρόκειτο περί αποκομιδής απορριμμάτων και όχι περί αναζητήσεως ερειπίων!
Τώρα ούτε τα έργα προχωρούν ούτε αι ανασκαφαί συνεχίζονται. Πρόκειται περί ενός ακόμη δείγματος κρατικής αβελτηρίας, δια το οποίον πολλοί ευθύνονται και περισσότερον όλων το αρμόδιον υπουργείον. Εν πρώτοις είναι απαράδεκτον να συζητείται διενέργεια ανασκαφών εις επίπεδον ελεημοσύνης. Ή πρέπει να γίνουν – και περί αυτού δεν υπάρχει δευτέρα γνώμη – οπότε οφείλει το υπουργείον να διαθέση ΑΜΕΣΩΣ την αναγκαιούσαν πίστωσιν, ή όχι. Αλλ’ εν τοιαύτη περιπτώσει οι αρμόδιοι οφείλουν μίαν ΥΠΕΥΘΥΝΟΝ εξήγησιν. Μόνον η σημερινή τραγελαφική και νόθος κατάστασις δεν είναι νοητή. Εκτός εάν η κυβέρνησις έχη την γνώμην, ότι θα διατίθενται εβδομήντα εκατομμύρια δια την Ομόνοιαν και θα αρνήται δέκα πέντε ψωροχιλιάδες δι’ ένα χρήσιμον αρχαιολογικόν έργον.
_________________________
AΦΙΧΘΗΣΑΝ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΙ ΣΙΜΨΟΝ ΚΑΙ ΝΙΚΟΛ. ΓΙΑΛΟΥΡΗΣ
Έρευναι εις την Μάνην
Τα ευρήματα της πλατείας Υπαπαντής
«Θάρρος» 28 Ιουνίου 1960
Αφίχθη προχθές εις την πόλιν ο Άγγλος αρχαιολόγος Σίμψον, προς τον σκοπόν όπως μελετήση τα αρχαιολογικά ενδιαφέροντα εις περιοχάς της Μεσσηνιακής Μάνης όπου και μετέβη.
Επίσης αφίχθη ο Έφορος Αρχαιοτήτων της ΙΘ΄ Περιφερείας Γιαλούρης, ο οποίος θα παραμείνη και σήμερον, προς εξέτασιν διαφόρων ζητημάτων τις αρμοδιότητός του. Χθες ο Γιαλούρης επεσκέφθη τον χώρον της προς του ναού της Υπαπαντής διαμορφουμένης πλατείας, όπου ως γνωστόν ανευρέθησαν ίχνη αρχαίων κτισμάτων, αποδιδόμενα εις την πόλιν των Φαρών.
Ως πληροφορούμεθα θα γίνουν ενέργειαι όπως περατωθή συντομώτατα το έργον των ερευνών καθ’ όσον άλλως είναι αδύνατον να προχωρήσουν οι εργασίαι διαμορφώσεως της πλατείας.
_______________
Η ΑΠΟΙΚΙΑ
«Θάρρος» 29 Ιουνίου 1960
Ενώ το ανεκδιήγητον και σπαγκοραμένον Υπουργείον Παιδείας εμμένει εις την ελεημοσύνην των δύο χιλιάδων δραχμών προς διενέργειαν ανασκαφών εις την πλατείαν Υπαπαντής, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης, εξ ιδίας πρωτοβουλίας, προσέφερεν εις τον Έφορον Αρχαιοτήτων Γιαλούρην τρεις χιλιάδες, ώστε στοιχειωδώς να ανταποκριθή εις τας περαιτέρω ερεύνας του. Η πράξις είναι, βεβαίως, αξία εξάρσεως, διότι αποδεικνύει σεβασμόν και κατανόησιν προς την ιστορίαν του αγνοημένου αυτού τόπου. Δεν παύει, όμως, και από του να υπογραμμίζη την εξοργιστικήν περιφρόνησιν του υπουργείου των αγραμμάτων προς τα αρχαιολογικά ενδιαφέροντα της Καλαμάτας – ή μάλλον της υποαναπτύκτου αποικίας των Αθηνών!
_____________________________
ΑΦΙΚΕΤΟ Ο ΜΑΚΝΤΟΝΑΛΝΤ
Ανασκαφαί εις Υπαπαντήν
«Θάρρος» 1 Ιουλίου 1960
Αφίκετο ο κ. Μακντόναλντ, αρχαιολόγος, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Μινεσότας, ο οποίος θα ενεργήση τοπογραφικάς ερεύνας εις διάφορα μέρη της Μεσσηνίας. Ο κ. Μακντόναλντ συλλέγει πληροφορίας δια το υπό έκδοσιν σύγγραμμά του, με σχετικόν με το Βασίλειον του Νέστορος, ως πληροφορούμεθα δε το 1961 θα κατέλθη εκ νέου εις Μεσσηνίαν δια να ενεργήση ανασκαφάς.
Συνεχίζονται εξ άλλου εις το νοτιοανατολικόν τμήμα της πλατείας Υπαπαντής, κατόπιν της παρά του Σεβασμιωτάτου χορηγήσεως προς τον σκοπόν αυτόν του ποσού των 3 χιλιάδων δραχμών. Αι ανασκαφαί διενεργούνται υπό την επίβλεψιν των επιμελητών αρχαιοτήτων Θ. Σπυροπούλου, Π. Κριμπά, προς τους οποίους ο Έφορος Αρχαιοτήτων Γιαλούρης έδωσεν σχετικάς εντολάς.
_____
Αι ανασκαφαί εις Υπαπαντήν
«Θάρρος» 2 Ιουλίου 1960
Συνεχίσθησαν και χθες αι ανασκαφαί εις τον χώρον της πλατείας Υπαπαντής και απεκαλύφθη τείχος μήκους 10 μ. προς την αρκτικήν πλευράν του εκκλησιαστικού φροντιστηρίου. Ως αποδεικνύεται το τείχος συνεχίζεται προς νότον, σήμερον δε θα γίνη τομή εντός του κηπαρίου του Φροντιστηρίου, ακολούθως δε εις την πλατείαν Φραγκολίμνης.
________
ΑΙ ΑΝΑΣΚΑΦΑΙ
Εφ’ όσον αποδώσουν αι έρευναι, ο Υπουργός Παιδείας υπεσχέθη να διαθέση πιστώσεις ενός έως δύο εκατομμυρίων δραχμών
«Θάρρος» 6 Ιουλίου 1960
Η προσωπική παρέμβασις του Υπουργού Παιδείας Βογιατζή δια την ολοκλήρωσιν των ανασκαφών εις την πλατείαν Υπαπαντής δίδει νέαν τροπήν εις το όλον ζήτημα, το οποίον αρχικώς εσκίασεν η διάθεσις της ασημάντου πιστώσεως των δύο χιλιάδων δραχμών. Διότι η κοινή γνώμη έμενε με την εντύπωσιν, ότι το Υπουργείον Παιδείας ηδιαφόρησε δια μίαν υπόθεσιν, προς την οποίαν επέδειξεν ιδιαιτέραν ευπάθειαν η Καλαμάτα. Ενώ, πράγματι, εκ δοθεισών αρμοδίων εξηγήσεων προκύπτει, ότι η διάθεσις πιστώσεων προϋποθέτει ωρισμένην διαδικασίαν, την οποίαν είναι αδύνατον να παραβλέψουν αι υπηρεσίαι.
Ήδη και εφ’ όσον αι διερευνητικαί ανασκαφαί αποδώσουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, ο υπουργός, τον οποίον συνδέουν στενοί δεσμοί συγγενείας με την Μεσσηνίαν, προτίθεται, ως ανεκοίνωσεν, να διαθέση πίστωσιν ενός έως δύο εκατομμυρίων δραχμών δια την ανακάλυψιν των ερειπίων των, ως πιστεύεται, Ομηρικών Φαρών. Η χειρονομία αξίζει να χαιρετισθή με ιδιαιτέραν συγκίνησιν. Αυτή θα είναι η πρώτη σημαντική αρχαιολογική έρευνα, η οποία θα χύση πλήρες φως εις την άγνωστον, έως τώρα, προκλασσικήν ιστορίαν της πόλεως και θα συνδέση την πόλιν αυτήν με την ένδοξον ιστορίαν του βασιλείου του Διοκλέους.
Προς τούτο επιβάλλεται να επιταχυνθούν αι ομαλώς πλέον συνεχίζομεναι έρευναι δια την συναγωγήν των αναγκαίων πορισμάτων και η ταχεία λήψις αποφάσεων ως προς την συνέχισιν ή διακοπήν των εκτελουμένων εξωραϊστικών έργων εις την πλατείαν Υπαπαντής
_______________________
ΤΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΗΣ
Περατούνται αι ανασκαφαί εις την πλατείαν Υπαπαντής
Τα ανακαλυφθέντα ερείπια οικοδομήματος του Δ΄ αιώνος π.Χ. εδραιώνουν την άποψιν ότι ευρισκόμεθα επί τα ίχνη των Φαρών
ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΝ ΜΝΗΜΕΙΟΝ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ;
«Θάρρος» 10 Ιουλίου 1960
Αι αρχαιολογικαί έρευναι εις την πλατείαν Υπαπαντής τερματίζονται με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Τούτο ανεκοίνωσε χθες ο Έφορος Αρχαιοτήτων Γιαλούρης. Τα ευρήματα εφωτογραφήθησαν, αφού δε συνταχθή τοπογραφικόν διάγραμμα υπό της νομομηχανικής υπηρεσίας, θα επιχωματωθούν δια να συνεχισθούν τα εξωραϊστικά έργα.
Τα συμπεράσματα, εις τα οποία κατέληξεν ο Γιαλούρης, είναι τα εξής:
1) Εκ της όλης διατάξεως των ερειπίων προκύπτει ότι τα ευρήματα αποτελούν τμήμα οικοδομήματος του Δ΄ αιώνος π.Χ., του οποίου διατηρείται η συνέχεια της βορείας πλευράς. Η δυτική προχωρεί εγκαρσίως εις το προαύλιον του εκκλησιαστικού φροντιστηρίου, η δε ανατολική διακλαδίζεται προς μεσημβρίαν, βορράν και ανατολάς, προς την Επισκοπήν και τον προ αυτής δρόμον. Εις το ανατολικόν τμήμα πιθανόν να υπήρχε στοά.
2) Όλα τα ανασυρθέντα ευρήματα δεν είναι παλαιότερα του τετάρτου αιώνος. Ανευρέθησαν επίσης όστρακα ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής, καθώς επίσης και τείχος ρωμαϊκής εποχής παραπλεύρως του κλασσικού. Τούτο αποδίδει ο κ. Γιαλούρης εις το γεγονός, ότι μετά την κατάρρευσιν των πρωτοτοίχων, οι μεταγενέστεροι έκτισαν επί των παλαιών βάσεων.
3) Ο Έφορος Αρχαιοτήτων θεωρεί σημαντικήν την ανακάλυψιν των θεμελίων του οικοδομήματος, διότι εδραιώνει την άποψιν, περί ταυτίσεως των Ομηρικών και Κλασσικών Φαρών με το Κάστρο και την περί αυτό περιοχήν.
4) Ο κ. Γιαλούρης κατέληξεν εις την απόφασιν να εισηγηθή την κάλυψιν των ερειπίων καθ’ όσον ανευρέθησαν μόνον αι κατώτεραι βάσεις του οικοδομήματος.
5) Το οικοδόμημα είναι αρίστης τέχνης, πράγμα το οποίον αποδεικνύει, ότι οι Μεσσήνιοι μετά την απελευθέρωσιν από τον Σπαρτιατικόν ζυγόν ανοικοδόμησαν τας πόλεις των χρησιμοποιήσαντες τους αρίστους αρχιτέκτονας και τεχνίτας.
6) Το ανακαλυφθέν οικοδόμημα πρέπει να ευρίσκετο εντός των τειχών των κλασσικών Φαρών. Προς τούτο είναι ενδεχόμενον να γίνουν τομαί και εις την πλατείαν Φραγκολίμνης.
Έρευναι εις το Κάστρο
Χθες την πρωίαν ο Γιαλούρης επεσκέφθη και ηρεύνησε την βορειοανατολικήν πλευράν του Κάστρου, όπου ανευρέθη ενεπίγραφος ρωμαϊκή στήλη. Εις το σημείον τούτο θα γίνουν δύο μεγάλαι τομαί δια την αναζήτησιν των θεμελίων. Επίσης εξήτασεν επισταμένως την εσωτερικήν προς ανατολάς έπαλξιν του Κάστρου, όπου οι Φράγκοι έχουν εντοιχίσει αρχαίον κιονόκρανον. Ως γνωστόν εις το βορεινόν τείχος έχουν ανευρεθή εντειχισμένοι δύο σπόνδυλοι και εις το εξωτερικόν υπάρχουν εμφανή τα ίχνη πελασγικού τείχους.
Ο Γιαλούρης θα υποβάλη λεπτομερή έκθεσιν εις το Υπουργείον Παιδείας περί των ερευνών του και θα εισηγηθή την διάθεσιν μεγάλης πιστώσεως δια την συστηματικήν έρευναν του Κάστρου. Κατά την άποιψν του Εφόρου το Κάστρον πρέπει να ανακηρυχθή διατηρητέον μνημείον και να ερευνηθή λεπτομερώς.
Επίσης θεωρεί απαραίτητον την ίδρυσιν Μουσείου εις την πόλιν μας.
