Το ιστορικό που εξελίσσεται στην αγορά ελαιολάδου τους τελευταίους μήνες το παρουσιάσαμε εκτενώς πριν από λίγες ημέρες στο άρθρο «Δεν υπάρχει λάδι, δεν υπάρχουν όμως και τιμές».
Αναφερθήκαμε, επίσης, σε παρεμβολές από κάποια μέσα ενημέρωσης, που από το καλοκαίρι καλλιεργούσαν αστήρικτες αισιοδοξίες για επικείμενο ανοδικό ξέσπασμα των τιμών. Κάτι που, όχι μόνο δε συνέβη, αλλά οι τιμές ακολουθούν κατηφορική πορεία. Δικαιολογημένα είναι πολλοί αυτοί που αναρωτιούνται γιατί παρατηρείται αυτή η μείωση των τιμών. Αδικαιολόγητοι είναι όσοι συνεχίζουν να καλλιεργούν κλίμα αισιοδοξίας χωρίς αυτό να βασίζεται σε κάποια υπαρκτά δεδομένα.
Η παραπλάνηση συνεχίζεται
Οι ίδιοι που το καλοκαίρι προέβλεπαν το «ανοδικό ξέσπασμα» είναι εκείνοι που αυτές τις ημέρες διαπιστώνουν ότι η αγορά είναι «αδικαιολόγητα συγκρατημένη» και ότι «από χαμηλά ξεκίνησαν φέτος οι τιμές στο ελαιόλαδο», χωρίς να μπαίνουν στον κόπο να εξηγήσουν πώς και γιατί έπεσαν 180 μοίρες λάθος στις προβλέψεις τους.
Το χειρότερο είναι ότι συνεχίζουν να καλλιεργούν το ίδιο κλίμα, γράφοντας για «αίσθηση πως οι τιμές θα ενισχυθούν μετά από σύντομο χρονικό διάστημα». Μάλιστα, αυτή η «αίσθηση» βασίζεται στη διαπίστωσή τους ότι «ήδη σημειώνονται ανατιμήσεις στις τιμές στα σούπερ μάρκετ προϊδεάζοντας για τις εξελίξεις στις τιμές παραγωγού». Διαπίστωση τελείως αστήρικτη, καθώς η πραγματικότητα είναι ότι οι τιμές στα σούπερ μάρκετ όχι μόνο δεν έχουν αυξηθεί, αλλά αντίθετα έχουν μειωθεί, καθώς οι περισσότερες και οι μεγαλύτερες εταιρείες κρατούν σταθερούς τους τιμοκαταλόγους τους, ενώ αυξάνουν τις προσφορές προκειμένου να αντιμετωπίσουν την πτώση της κατανάλωσης λόγω της οικονομικής κρίσης.
Τι πραγματικά συμβαίνει εφέτος
Η εξήγηση των χαμηλών τιμών, παρά την καταστροφικά μειωμένη ελληνική παραγωγή, οφείλεται σε ένα γεγονός το οποίο όλοι σήμερα το γνωρίζουν: Η Ισπανία επανέρχεται σε φυσιολογικά υψηλή παραγωγή, η οποία αντισταθμίζει τις μειωμένες παραγωγές άλλων Μεσογειακών Χωρών. Να προσθέσουμε ότι ενώ στην αρχή του καλοκαιριού οι εκτιμήσεις ήταν για 1,2 εκατ. τόνους, ήδη τώρα στην Ισπανία φλερτάρουν τους 1,4 εκατ. τόνους. Η ελληνική παραγωγή των ±150 χιλ. τόνων χαρακτηρίζεται επιπλέον από πολλά ποιοτικά προβλήματα (βλέπε ανεπαρκής δακοκτονία), κάτι που απομακρύνει ακόμη περισσότερο τους Ιταλούς αγοραστές, που μπορούν να βρουν σε αφθονία και χαμηλές τιμές τα ελαιόλαδο που θέλουν στην Ισπανία.
Η χαριστική βολή των εισαγωγών
Καθώς η εφετινή ελαιοκομική χρονιά είναι η χειρότερη των τελευταίων δεκαετιών λόγω του συνδυασμού μειωμένης παραγωγής, χαμηλών τιμών και οικονομικής κρίσης, οι εισαγωγές μη κανονικών ελαιολάδων θα δώσουν τη χαριστική βολή.
Οι πληροφορίες έρχονται από διάφορες πηγές και επιβεβαιώνουν ότι αυτές οι εισαγωγές ήδη γίνονται και ο κίνδυνος είναι ότι θα συνεχίσουν και θα ενταθούν. Ο λόγος είναι πολύ απλός: μεταξύ του ελληνικού έξτρα παρθένου και των ισπανικών αποσμημένων υπάρχει μια σημαντική διαφορά περί τα 0,30 ή και περισσότερα σεντς, που σημαίνουν εύκολο κέρδος για όσους μετέχουν σε αυτό το κύκλωμα.
Οι εισαγωγές από Ισπανία μέσω Ιταλίας (στην πραγματικότητα πρόκειται για ενδοκοινοτική συναλλαγή) γίνονται με βυτία, από τα τελωνεία περνάνε χωρίς έλεγχο, στη συνέχεια το «λάδι» ξεφορτώνεται σε κάποιο ελαιοτριβείο ή τυποποιητήριο όπου θα ανακατευθεί με ελληνικά και θα κυκλοφορήσει σαν 100% ελληνικό έξτρα παρθένο. Άλλωστε, τα αποσμημένα, και μάλιστα τα «ελαφριάς απόσμησης», είναι ο μεγάλος πονοκέφαλος της Ε.Ε. και του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαίας (IOC) και η πρώτη προτεραιότητα των χημικών που εργάζονται για να βρουν μεθόδους εύκολης ανίχνευσής τους.
Ο Σύνδεσμος των Ελαιοκομικών Προϊόντων Πιστοποιημένης Ποιότητας (Ελ3Π) έχει αποστείλει σχετικό υπόμνημα στα συναρμόδια υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Οικονομικών και Ανάπτυξης, με το οποίο εκθέτει το πρόβλημα και προτείνει την άμεση λήψη μέτρων.
Παρακινδυνευμένες προβλέψεις
Η εξέλιξη της 2013/14 φαίνεται σαν ένας γρίφος. Πολύ πιθανό, παρά τη μειωμένη ελληνική παραγωγή, να δούμε τελικά να κλείνει η χρονιά με αποθέματα, επιβεβαιώνοντας την παροιμία «το πολύ δε φτάνει και το λίγο περισσεύει». Οι λόγοι τότε θα είναι, πρώτον, η αδυναμία να περιορίσει το ελληνικό κράτος τις αθρόες εισαγωγές μη κανονικών φτηνών ελαιολάδων από την Ισπανία μέσω Ιταλίας και, δεύτερον, η μείωση της εγχώριας κατανάλωσης λόγω της οικονομικής κρίσης.
Είναι πολύ πιθανό εφέτος να έχουμε μια αγορά δυο ταχυτήτων. Οι εταιρείες που τυποποιούν έξτρα παρθένα υψηλής ποιότητας, ΠΟΠ/ΠΓΕ, βιολογικά και που σέβονται το όνομά τους, για να βρουν τις ποσότητες και ποιότητες που χρειάζονται θα αναγκαστούν να τις πληρώσουν σε σχετικά υψηλές τιμές. Αυτά τα καλά λάδια θα προσπαθήσουν να τα πάρουν οι Ιταλοί αγοραστές εκμεταλλευόμενοι και την όποια οικονομική ρευστότητα διαθέτουν. Πάντως, δεν πρόκειται «να σκοτωθούν» να ανεβάσουν τις τιμές όταν μπορούν να βρουν αυτά που θέλουν στην Ισπανία. Αντίθετα, θα υπάρξει και μια δεύτερη αγορά, με ελαιόλαδα, είτε εγχώρια, είτε εισαγόμενα, είτε μίγματα, δεύτερης ποιότητας ή και εκτός των κανονικών ορίων των (έξτρα) παρθένων, που όμως θα βρει τρόπους να διοχετευτεί στους καταναλωτές με όπλο τις κατώτερες τιμές.
Για τους παραγωγούς που αναρωτιούνται τι να κάνουν, η συμβουλή που μπορούμε να δώσουμε είναι να μην ακούν τις σειρήνες για εύκολες «εκτοξεύσεις» των τιμών, αλλά να διεκδικήσουν:
-την προστασία της ποιότητας των ελαιολάδων τους,
-την παροχή ρευστότητας από το τραπεζικό σύστημα, ώστε να αποσυμφορηθεί η προσφορά που πάντοτε ρίχνει τις τιμές τους χειμερινούς μήνες και που ίσως εφέτος να είναι αυξημένη αν από 1/1/2014 ισχύσει νέος φορολογικός νόμος για τους αγρότες,
-τη σύναψη σταθερών σχέσεων με συνεταιρισμούς ή ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες είναι σε θέση να απορροφήσουν και αξιοποιήσουν την παραγωγή τους με κάποια προστιθέμενη αξία.
Οι τιμές σήμερα
Σαν επίλογο, ας καταγράψουμε ότι οι τιμές σήμερα στην ελληνική αγορά βρίσκονται στα επίπεδα του 2,55-2,65 τα έξτρα και 1,85-1,95 τα λαμπάντε 5 βαθμών. Στην Ισπανία τα καλά έξτρα κινούνται στα 2,40-2,45 ευρώ, η «μποτίλια» της ευρείας κατανάλωσης στα 2,05 και το λαμπάντε ενός βαθμού στα 1,95 ευρώ.
olivenews.gr
Βασίλης Ζαμπούνης
H χαριστική βολή των εισαγωγών για το ελληνικό ελαιόλαδο
