ΠΟΛΙΤΕΣ ΧΡΩΣΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΣΙΓΑΡΑ ΕΩΣ ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΚΕΤΟΥΣ ΕΩΣ ΚΑΙ ΚΗΔΕΙΕΣ…
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
Το Θείο Δράμα κορυφώνεται με αίσιο τέλος, αλλά το δικό μας συνεχίζεται, μη ξέροντας πού θα μας βγάλει.
Ξεφύλλιζα τις εκδόσεις των τελευταίων ημερών του «Θάρρους». Μόνο τους πρώτους μήνες του 2013 οι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί στο Ειρηνοδικείο Καλαμάτας για υπερχρεωμένα νοικοκυριά έχουν φτάσει τις εκατό (100). Χιλιάδες νοικοκυριά αφήνουν τους λογαριασμούς του νερού και της ΔΕΗ στα συρτάρια, αφού δεν έχουν να τους πληρώσουν, ή τους αφήνουν για αργότερα που θα βρουν χρήματα. Οι οικογένειες που προσφεύγουν στο Δημοτικό Κοινωνικό Παντοπωλείο έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Ο δε πασχαλινός τζίρος στην τοπική αγορά, σύμφωνα με την πρόεδρο του Εμπορικού Συλλόγου Καλαμάτας Λ. Ψηλλάκη, είναι πεσμένος σε σχέση με προηγούμενες χρονιές.
Μέσα σε όλα αυτά προσθέστε και τα εξής: Σύμφωνα με τα πλέον επίσημα στοιχεία, ο ρυθμός επιβάρυνσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις. Η εκτίναξη της πραγματικής ανεργίας μέσα στο 2013 θα φτάσει στο 34% (κάτι που σημαίνει πολύ πάνω από 1,5 εκατομμύριο άνεργοι).
Από την άλλη, φέρνω στο νου κουβέντες που έχω κάνει τους τελευταίους μήνες με διάφορους γνωστούς επαγγελματίες. Κοινή επωδός, ότι οι πληρωμές επί πιστώσει γενικεύονται, καθώς όλο και περισσότεροι αδυνατούν να ανταποκριθούν στα χαράτσια και τους καθημερινούς λογαριασμούς. Ακούσαμε για γέννες με δόσεις, για βερεσέ στα φαρμακεία, τα ψιλικατζίδικα και τα φροντιστήρια, ακόμα και στα γραφεία τελετών!
Ανθρώπινες ιστορίες
Όλο και περισσότερο, λοιπόν, η τοπική μαζί με την υπόλοιπη ελληνική κοινωνία βουλιάζουν στο βαθύ κράτος του… βερεσέ, συμπαρασύροντας μια ολόκληρη χώρα -με βάση τη θεωρία του ντόμινο- σε πληρωμές επί πιστώσει, με τις όποιες τραγικές συνέπειες.
Η έλλειψη ρευστού ξανάφερε στην καθημερινή μας ζωή το βερεσέ και τα τεφτέρια. Κάποιοι επαγγελματίες, υπό το βάρος των χρεών, χάνουν την υπομονή τους και κρεμούν ταμπέλες «πίστωση τέλος».
Στη γέννηση, στην ασθένεια, στις καθημερινές ανάγκες, στην εκπαίδευση, στις μετακινήσεις, στη στέγαση, αλλά και στο θάνατο ακόμη, ο βερεσές ή veresiye (είναι τούρκικη λέξη) υπόσχεται παράταση ζωής. Μιας ζωής που, όταν φτάνει στο ταμείο, συχνά πια λέει με σκυμμένο κεφάλι: «Γράψ’ τα» κι όταν δεν μπορεί να το κάνει ούτε αυτό, ενίοτε αυτοκτονεί!
Τον περασμένο Δεκέμβρη η 34χρονη Ε.Κ. γέννησε την τέταρτη κόρη της σε ιδιωτικό μαιευτήριο, αφού με αυτό συνεργαζόταν ο γυναικολόγος της. Έδωσε λίγα χρήματα μπροστά και τα υπόλοιπα τα εξοφλεί σταδιακά. «Αυτό το μήνα έχουμε να δώσουμε εφορία, τη ΔΕΗ, το δάνειο του σπιτιού, το γιατρό και… δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο θα μας έρθει», λέει, περίπου πέντε μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού της. Με το σύζυγό της είναι δημόσιοι υπάλληλοι και έχουν δει το αρχικό εισόδημα, βάσει του οποίου έχτισαν το σπιτικό τους, να κάνει φτερά. Κάπως πρέπει να ζήσουν. «Μια μέρα πήγα στο γιατρό και τα τέσσερα κορίτσια. Του λέω: θα μας κάνεις καλύτερη τιμή, εντάξει;», περιγράφει.
Η αλήθεια είναι πως η φράση «μην τύχει κι αρρωστήσω» εμφανίζεται περισσότερο ρεαλιστική πρακτική από την παλαιόθεν πάγια εντολή-ευχή: «Την υγειά μας να ’χουμε»!
Φάρμακα
«Ασθενής και φίλη μου, που λαμβάνει χρόνια την αντιδιαβητική αγωγή της από το φαρμακείο μου – μέχρι πρότινος δωρεάν -, τώρα πια αναγκάζεται να πληρώνει από την τσέπη της κοντά στα… 50 ευρώ κάθε μήνα για τα ίδια φάρμακα! Όταν πρωτοέγινε αυτό, αιφνιδιάστηκε, πανικοβλήθηκε και ήταν έτοιμη να διακόψει τα φάρμακά επ’ αόριστον, και μόνο μετά από επιμονή συνέχισε, με βερεσέ φυσικά. Τώρα μου χρωστάει χρήματα και δυσκολεύεται να με αποπληρώσει. Εγώ φυσικά, όπως και οι συνάδελφοί μου, δεν έχουμε τα χρήματα, ως φαρμακεία, για να μπορούμε να κάνουμε το ίδιο για πάνω από λίγους ασθενείς, ούτε καν για ένα μικρό μέρος αυτών, αφού κι εμείς τα πληρώνουμε τα φάρμακα που δίνουμε. Κάποιοι συνάνθρωποί μας οδηγούνται στην εξαθλίωση», υποστηρίζει ο Χ.Π., φαρμακοποιός στο κέντρο της Καλαμάτας.
Η κατάσταση με τα τεφτέρια στα φαρμακεία επιδεινώθηκε τον περασμένο Σεπτέμβρη, οπότε οι συμμετοχές των ασθενών αυξήθηκαν τρεις συνεχόμενες φορές.
«Το βερεσέ δεν είναι δυσάρεστο μόνον επειδή δείχνει τη δυσκολία του κόσμου να πληρώσει για φάρμακα. Είναι ανησυχητικό, γιατί οδηγεί πολλούς ασθενείς σε δυσκολία έναρξης ή συνέχισης της θεραπείας τους, με σοβαρές πολλές φορές συνέπειες για την υγεία τους. Είναι ντροπή για την κοινωνία μας που καταντήσαμε έτσι», καταλήγει.
Φροντιστήρια
Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η χώρα μας από το 2010 έχει επιβάλει περικοπές άνω του 5% στην εκπαίδευση. Αυτό μπορεί να λειτούργησε ως ενισχυτικό της φροντιστηριακής εκπαίδευσης, ωστόσο το ντόμινο του βερεσέ, εξαιτίας της ανεργίας και της φτωχοποίησης του πληθυσμού, δεν την άφησε ανέγγιχτη. Ναι μεν τα φροντιστήρια παραμένουν μία από τις βασικές προτεραιότητες των ελληνικών οικογενειών, ωστόσο παρατηρείται αδυναμία πληρωμής.
Η Α.Κ. είναι μητέρα δύο παιδιών που πηγαίνουν στο ίδιο φροντιστήριο. Η γυναίκα δεν μπορεί να αποπληρώσει ένα χρέος ύψους 1.000 ευρώ που έχει συσσωρευτεί. Το δικό της «ντόμινο» ξεκίνησε, όταν ο σύζυγός της σταμάτησε να πληρώνεται για ενάμιση χρόνο από τη δουλειά του και στο τέλος βρέθηκε άνεργος. Και τα δυο της παιδιά είναι αριστούχοι. Το φροντιστήριο πιέζει και η επιβίωση το ίδιο.
Σε ορισμένα ιδιωτικά φροντιστήρια η αντιμετώπιση είναι ανθρώπινη. Σε κάποια άλλα, όμως, υπάρχουν και διαφορετικές πρακτικές. Στην αγορά, πάντως, καταγράφεται αδυναμία καταβολής διδάκτρων στα φροντιστήρια έως και τέσσερις μήνες.
Ψιλικατζίδικα
«Η αγορά στέρεψε από ρευστό. Υπάρχουν πολίτες που αγοράζουν από περίπτερα ένα παγωτό, ένα πακέτο τσιγάρα ή κάτι άλλο μικρής αξίας, επικαλούνται τη στιγμιαία έλλειψη χρημάτων και εξαφανίζονται. Αυτό δείχνει την οικονομική κατάντια πολλών, που δεν έχουν να αγοράσουν κάτι ευτελούς αξίας, που όμως συσσωρεύει χρέη για τους περιπτερούχους», μας έλεγε μόλις προχθές ψιλικατζής σε δρόμο της πόλης, που βρίσκεται μάλιστα στο κέντρο.
Η λίστα του βερεσέ είναι μεγάλη: στα πρατήρια υγρών καυσίμων (για λίγα ευρώ αφήνουν ενέχυρο τη φωτοτυπία της ταυτότητάς τους), στους οδοντιάτρους, στους δικηγόρους, στα συνεργεία αυτοκινήτων, στα κομμωτήρια, ακόμη και στον πρωινό καφέ. Μια τζούρα να πάει κάτω και… «γράψ’ το μέχρι να πληρωθώ».
Καταστήματα
Η ίδια κατάσταση και εδώ. Όπως μας έλεγε ιδιοκτήτρια καταστήματος, με αρκετά χρόνια στην αγορά, ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο το τεφτέρι απέκτησε και πάλι την παλιά του… αξία. «Ξέρεις τι είναι να βλέπεις μέχρι πρότινος ευυπόληπτους πολίτες να σου ζητούν σήμερα να πληρώσουν έναντι; Κάποτε, όταν προμήθευα ξενοδοχεία της πόλης με διάφορα είδη, δεν υπήρχε περίπτωση να μην πληρωθώ μέσα στο μήνα. Τώρα έχω χρωστούμενα και δύο χρόνων! Χάσαμε την αξιοπρέπειά μας».
Γραφείο Τελετών
Ιδιοκτήτης Γραφείου Τελετών πιστοποιεί την τραγικότητα στην οποία έχουν περιέλθει χιλιάδες συνάνθρωποί μας, που ούτε την κηδεία του ανθρώπου τους μπορούν να πληρώσουν.
Επαγγελματίες του κλάδου αναφέρουν πως οι περισσότερες κηδείες -κυρίως ηλικιωμένων ανθρώπων- γίνονται με βερεσέ. Δεν είναι λίγοι και εκείνοι που αφήνουν φέσι από ανάγκη. Χρησιμοποιούν το επίδομα των ασφαλιστικών ταμείων, όχι για την κηδεία, αλλά για να καλύψουν βασικές ανάγκες επιβίωσης… Αν αυτή η εικόνα δε μοιάζει με «πόλεμο», τότε πώς μπορεί να περιγραφεί;
