Ένα σημαντικό αναπτυξιακό έργο του νομού, η σύνδεση της Καλαμάτας με το Ριζόμυλο και την Πύλο με ένα σύγχρονο, γρήγορο και ασφαλή δρόμο, απασχολεί τα τελευταία χρόνια την τοπική κοινωνία και τη Μεσσηνία ολόκληρη.
Το 2013 εγκρίθηκαν η μελέτη και οι περιβαλλοντικοί όροι του οδικού τμήματος «Καλαμάτα-Ριζόμυλος», γνωστή ως παραλιακή χάραξη, μήκους 15 χιλιομέτρων, και η τότε κυβέρνηση υποσχέθηκε την άμεση υλοποίησή του.
Το 2018 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ υποσχέθηκε την υλοποίηση του έργου (Αναπτυξιακό Συνέδριο Πελοποννήσου), αλλά με άλλη χάραξη και νέα μελέτη που θα συνέτασσε δωρεάν η Κ/Ξ ΜΟΡΕΑΣ και ξεκίνησε τη διαγωνιστική διαδικασία με ΣΔΙΤ.
Η σημερινή κυβέρνηση επαναφέρει το θέμα της κατασκευής του δρόμου με βάση την προμελέτη που συνέταξε ο ΜΟΡΕΑΣ, ως βελτίωση του υφιστάμενου τμήματος της εθνικής οδού «Ριζόμυλος-Καλαμάτα», όπως φαίνεται από τα στοιχεία της ΜΠΕ (Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) που ήδη βρίσκεται στο στάδιο διαβούλευσης.
α) Η νέα αυτή χάραξη πρόκειται για ένα τυπικό συγκοινωνιακό έργο που ικανοποιεί σε μεγάλο βαθμό τους στόχους του, που είναι η σύνδεση των βασικών πηγών μετακινήσεων (Καλαμάτα, αυτοκινητόδρομος, αεροδρόμιο, Μεσσήνη κ.λπ.), η βελτίωση των γεωμετρικών χαρακτηριστικών (διατομές, καμπύλες ορατότητας, στροφές κ.λπ.), η παράκαμψη της Μεσσήνης και της Ανάληψης και η βελτίωση της απαιτούμενης ασφάλειας και ταχύτητας στις μετακινήσεις.
Σε ό,τι αφορά το Δήμο Καλαμάτας, ξεκινά από τη Νέα Είσοδο (κόμβος Ζαφείρη), οδεύει νοτιοδυτικά εντός του εγκεκριμένου σχεδίου Ασπροχώματος μέχρι τον ποταμό Άρι και από εκεί, επί υφιστάμενου δρόμου που θα διαπλατυνθεί, φτάνει στον κόμβο Αναγνωσταρά, του κλάδου Ασπρόχωμα- Μεσσήνη.
Στο τμήμα αυτό ο σχεδιασμός, όπως προκύπτει από τα σχέδια και στοιχεία της ΜΠΕ, θεωρώ ότι έχει ορισμένα σοβαρά μειονεκτήματα, διότι:
Διέρχεται εντός της αστικής περιοχής του Ασπροχώματος (ενώ θα έπρεπε να την παρακάμπτει) και η υλοποίησή του συνεπάγεται τροποποιήσεις του εγκεκριμένου σχεδίου και απαλλοτριώσεις ιδιοκτησιών.
Διασταυρώνεται σε τέσσερα σημεία μέχρι τη Μεσσήνη με την υφιστάμενη σιδηροδρομική γραμμή (στους κόμβους Ζαφείρη, Αναγνωσταρά, Μορέα και αεροδρόμιο), γεγονός που υποβαθμίζει έως και καταργεί την πιθανότητα επαναλειτουργίας της
Στο τμήμα του έργου από την αρχή (κόμβος Ζαφείρη) μέχρι τον κόμβο Αναγνωσταρά ο προτεινόμενος δρόμος είναι δύο λωρίδων (μία ανά κατεύθυνση), ενώ τα εκατέρωθεν τμήματα προς Μεσσήνη και Καλαμάτα ( Νέα Είσοδος) είναι δύο λωρίδων ανά κατεύθυνση με διαχωριστική νησίδα (δηλαδή, δημιουργείται ένας λαιμός σε μήκος 2.500 μέτρων περίπου).
Στο παραπάνω στενό τμήμα δεν προβλέπεται φωτισμός, ενώ το υπόλοιπο τμήμα μέχρι τη Μεσσήνη φωτίζεται.
Η τρίτη λωρίδα στο νέο κλάδο που δημιουργείται νότια των σιδηροδρομικών γραμμών (περιοχή αεροδρομίου), ναι μεν επιλύει το πρόβλημα πρόσβασης στην αρτηρία των δρόμων που βρίσκονται νότια αυτής, αλλά όχι με τον ασφαλέστερο τρόπο, που θα ήταν η κατασκευή διαχωρισμένης λωρίδας από τη βασική αρτηρία.
Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης επί της ΜΠΕ της πρότασης βελτίωσης της Ε.Ο «Καλαμάτα-Ριζόμυλος», προτείνω ορισμένες ουσιαστικές βελτιώσεις στο τμήμα της Καλαμάτας που είναι:
Η χάραξη να μη διέρχεται μέσα από το σχέδιο Ασπροχώματος, αλλά να ακολουθήσει τη διαδρομή που αναφέρεται «ως μελλοντική χάραξη» στο Σχέδιο Γενικής Οριζοντιογραφίας της ΜΠΕ, ενώνοντας το νέο δρόμο με τη Νέα Είσοδο λίγο πριν από τη σιδηροδρομική γέφυρα (με τη λύση αυτή θα έχουμε και λιγότερα ατυχήματα στο συγκεκριμένο σημείο, αφού η παρεμβολή του κυκλικού κόμβου που θα κατασκευασθεί θα μειώσει σημαντικά τις ταχύτητες).
Η διατομή του νέου δρόμου από κόμβο Αναγνωσταρά και προς Καλαμάτα να γίνει δύο λωρίδων ανά κατεύθυνση. Να συμπεριληφθεί στη μελέτη ο φωτισμός ολόκληρης της διαδρομής και όχι μόνο στους κυκλικούς κόμβους όπως αναφέρει η ΜΠΕ.
Οι προτεινόμενες βελτιώσεις είναι απόλυτα προσαρμοσμένες στο ΓΠΣ Καλαμάτας, δεν επιφέρουν σημαντικές επιβαρύνσεις στο κόστος του έργου, δημιουργούν συνθήκες καλύτερης συγκοινωνιακής σύνδεσης του υφιστάμενου με το μελλοντικό οδικό δίκτυο της περιοχής, ενώ συντελούν στην κατασκευή του δρόμου με ενιαία χαρακτηριστικά σε όλο του το μήκος, που θα τον καταστήσουν πιο ασφαλή και λειτουργικό.
β) Η παραλιακή χάραξη, από την άλλη, για την Καλαμάτα είναι, εκτός από σημαντικό συγκοινωνιακό έργο, και εξόχως αναπτυξιακό, καθώς η υλοποίηση αυτού του βασικού έργου υποδομής θα αποτελέσει τον καταλύτη για την επιτάχυνση της τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής της Δυτικής Καλαμάτας, αλλά και της περιοχής της Μεσσήνης, αφού θα παρέχει άμεση και ασφαλή πρόσβαση σε όλη την τουριστική ζώνη μέχρι το Ριζόμυλο και θα δώσει υπεραξία σε όλη την παραθαλάσσια περιοχή, κατά μήκος της οποίας διέρχεται.
Σύμφωνα με το ΓΠΣ, αυτή η χάραξη διαχωρίζει την προβλεπόμενη περιοχή τουριστικής ανάπτυξης από τη ζώνη υψηλής παραγωγικότητας και με την υλοποίησή της θα δώσει τη δυνατότητα μετατροπής του σημερινού παραλιακού δρόμου Καλαμάτας-Μπούκας σε δρόμο ήπιας τοπικής κυκλοφορίας, με πεζόδρομο και ποδηλατόδρομο, ενοποιώντας έτσι το παραλιακό μέτωπο της Καλαμάτας και συνδέοντάς το λειτουργικά με εκείνο της Μεσσήνης.
Επισημαίνουμε, βέβαια, και κάποιες βασικές αδυναμίες αυτού του σχεδιασμού, που είναι ο περιορισμός κατά πολλούς της ζώνης τουριστικής ανάπτυξης στα 500 περίπου μέτρα από την ακτή, αλλά και η κατασκευή του δρόμου μέσα στην πλημμυρική λεκάνη της περιοχής και σε στάθμη αρκετά πάνω από το φυσικό έδαφος.
Αν τελικά η κυβέρνηση, όπως δείχνουν τα πράγματα, προωθήσει τη βόρεια χάραξη για λόγους που σχετίζονται με μικρότερο κόστος κατασκευής, λιγότερες αποζημιώσεις, άμεση σύνδεση με το αεροδρόμιο και τον αυτοκινητόδρομο, λιγότερες αναμενόμενες αντιδράσεις κ.τ.λ., ο Δήμος Καλαμάτας θα χάσει την ευκαιρία να αποκτήσει το αναγκαίο έργο υποδομής για την τουριστική ανάπτυξη της Δυτικής Καλαμάτας.
Πρέπει, λοιπόν, να δρομολογήσει μόνος του την υλοποίηση αυτού του έργου, μήκους περίπου πέντε-έξι χιλιομέτρων, αξιοποιώντας την υπάρχουσα εγκεκριμένη και αδειοδοτημένη μελέτη με τις απαραίτητες προσαρμογές της στις νέες ανάγκες (μικρότερη διατομή, ηπιότερα χαρακτηριστικά στην υψομετρία κ.τ.λ.).
Επειδή πρόκειται για ένα μεγάλο έργο σημαντικού κόστους (εκτιμώ της τάξεως των 25 εκατομμυρίων ευρώ μαζί με τις απαλλοτριώσεις), που όμως θα αναπτύξει ολόκληρη την τουριστική ζώνη και των δύο όμορων Δήμων, θα πρέπει ο Δήμος Καλαμάτας σε συνεργασία με το Δήμο Μεσσήνης να ξεκινήσουν ανάλογη προετοιμασία και την αναζήτηση χρηματοδοτικών προγραμμάτων για την υλοποίησή του.
Πιστεύω ότι αυτό θα είναι ένα δίκαιο αίτημα των δύο Δήμων προς την κυβέρνηση και την Περιφέρεια, που πρέπει όλοι να στηρίξουμε, ώστε και το έργο του δρόμου, που τόσο ανάγκη έχει ο νομός, να ξεκινήσει χωρίς άσκοπες καθυστερήσεις, αλλά και η ανάπτυξη του παραλιακού μετώπου να δρομολογηθεί.
Του Β. Τζαμουράνη
Πολιτικού μηχανικού, δημοτικού συμβούλου
