Νέα εποχή στην Αυτοδιοίκηση με βαθιές τομές

Νέα εποχή στην Αυτοδιοίκηση  με βαθιές τομές

Με το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών

Έχοντας μπει στην τελική ευθεία για τις αυτοδιοικητικές εκλογές 2023, η Βουλή επρόκειτο να αποφασίσει χθες για το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών που φέρνει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο διακυβέρνησης των ΟΤΑ.

Όπως είχαν αναφέρει κύκλοι της κυβέρνησης για το εν λόγω νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, «θέλουμε ξεκάθαρους κανόνες εν όψει των εκλογών».

Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Θοδωρή Λιβάνιο, «οι νέες Αρχές οι οποίες θα εκλεγούν, είτε στις 8 είτε στις 15 Οκτωβρίου, πρέπει να έχουν πλήρη χρόνο να ετοιμάσουν και να αξιοποιήσουν τους 2,5 μήνες που υπάρχουν μέχρι να αναλάβουν καθήκοντα».

Παράλληλα, υπογράμμισε ότι θα είναι δυνατό να αξιοποιηθεί το πρώτο εξάμηνο της νέας αυτοδιοικητικής θητείας, προκειμένου να απορροφηθούν όλες οι ρυθμίσεις που φέρνει το νομοσχέδιο, μεταξύ των οποίων η ενσωμάτωση των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου στον πυρήνα λειτουργίας του Δήμου και η σύνταξη του νέου οργανισμού εσωτερικής υπηρεσίας, που θα είναι μοχλός για τη λειτουργία του Δήμου τον επόμενο καιρό.

Αναλυτικά, στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών για τον τρόπο διακυβέρνησης των ΟΤΑ, περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι εξής ρυθμίσεις: επαναφέρει τον ορισμό των αντιδημάρχων αποκλειστικά από την παράταξη του δημάρχου (άρθρο 3), προβλέπει τη δυνατότητα ανάκλησης του ορισμού των αντιδημάρχων από το δήμαρχο οποτεδήποτε (άρθρο 3).

Επίσης, τροποποιείται η διαδικασία ανάδειξης του προεδρείου του Δημοτικού Συμβουλίου. Για κάθε θέση του προεδρείου, πλέον υποδεικνύεται ένας υποψήφιος από τον επικεφαλής κάθε παράταξης, στον οποίο δίδεται η εξουσία να αποφασίσει, λαμβάνοντας υπόψη τη σύνθεση της παράταξής του. Η ψηφοφορία καθίσταται φανερή (άρθρο 4).

Προβλέπεται ότι δεν είναι δυνατή η διαγραφή του επικεφαλής μιας δημοτικής παράταξης από τα μέλη της, με το σκεπτικό ότι, ως αρχηγός του συνδυασμού που πλειοψήφησε, διαθέτει την άμεση λαϊκή νομιμοποίηση για την εφαρμογή του προγράμματος που εξήγγειλε, το οποίο και «εγκρίθηκε» από την τοπική κοινωνία διά της ψήφου (άρθρο 5).

Προβλέπεται ότι δημοτικός σύμβουλος που ανεξαρτητοποιήθηκε ή διαγράφηκε χάνει και τη θέση που κατείχε, λόγω της ιδιότητας του συμβούλου δημοτικής παράταξης, σε πάσης φύσης συλλογικά όργανα, επιτροπές και συμβούλια και δεν μπορεί να παραμείνει ή να οριστεί αντιδήμαρχος ως λογικό απότοκο της εφαρμογής πλειοψηφικού συστήματος (άρθρο 5).

Επιπρόσθετα, περιορίζεται η υποχρεωτική δια ζώσης διεξαγωγή της συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου σε μία φορά το μήνα, καθώς η εμπειρία της πανδημίας του κορωνοϊού COVID – 19 την προηγούμενη αυτοδιοικητική περίοδο κατέδειξε ότι τα σύγχρονα μέσα τηλεδιάσκεψης διευκολύνουν τη διεξαγωγή συνεδριάσεων εξ αποστάσεως (άρθρο 6).

Απαλείφεται η υποχρέωση ενημέρωσης των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου με φυσικό τρόπο, καθώς η ηλεκτρονική ενημέρωση πλέον έχει καταστεί συνήθης πρακτική που διευκολύνει την άμεση ενημέρωση όλων των μελών και ορίζει υποχρεωτική ελάχιστη προθεσμία δύο ημερών για την ενημέρωσή τους για τα θέματα των συνεδριάσεών του, προκειμένου να έχουν ικανό χρόνο ενημέρωσης και προετοιμασίας (άρθρο 6).

Ορίζεται η απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου ως προϋπόθεση για την έγκριση της συζήτησης κατεπειγόντων ή εκτός ημερησίας διάταξης θεμάτων (άρθρο 6)

Διευκρινίζεται ότι το δικαίωμα ψήφου προέδρων Δημοτικών Κοινοτήτων στα Δημοτικά Συμβούλια ασκείται επί θεμάτων που αφορούν αποκλειστικά τις Δημοτικές Κοινότητες που εκπροσωπούν (άρθρο 6).

Εισάγεται ειδική μη – αποφασιστικού χαρακτήρα διμηνιαία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τον έλεγχο των πεπραγμένων της Δημοτικής Αρχής. Σε αυτή τη συνεδρίαση γίνεται συζήτηση για έως δέκα (10) θέματα που θέτουν οι σύμβουλοι εγκαίρως και απαντάει ο εκπρόσωπος της Δημοτικής Αρχής (άρθρο 7)

Καταργούνται η Οικονομική Επιτροπή και η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, στη θέση των οποίων λειτουργεί εφεξής η Δημοτική Επιτροπή.

Καθιερώνονται δείκτες ποιότητας και παρακολούθησης των επιδόσεων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης με ανοιχτά διαθέσιμα δεδομένα σε όλους τους πολίτες και επιβράβευση των αποδοτικότερων. Στόχος είναι η δημόσια απεικόνιση κρίσιμων δεδομένων των Δήμων και των Περιφερειών, βασισμένων σε διεθνή πρότυπα. Με τον τρόπο αυτό, ο πολίτης θα μπορεί να βλέπει, σε ένα κεντρικό σημείο, κρίσιμα δεδομένα για τη λειτουργία των ΟΤΑ και να συγκρίνει τις επιδόσεις τους.

Παράλληλα, με το εν λόγω νομοσχέδιο καταργούνται τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ), τα οποία ενσωματώνονται στον πυρήνα λειτουργίας των Δήμων. Το πάσης φύσεως προσωπικό, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού ορισμένου χρόνου, μεταφέρεται πλέον στο Δήμο.

Ίδια λογική θα ισχύσει και για τη διαχείριση των σχολείων, που σήμερα γίνεται από τις σχολικές επιτροπές, οι οποίες θα περάσουν στους Δήμους. Τα χρήματα που θέλει ένα σχολείο για θέρμανση ή για βελτίωση του σχολικού κτηρίου θα τα διαχειρίζεται ο Δήμος κεντρικά και όχι η σχολική επιτροπή.

Συγκεκριμένα για τις σχολικές επιτροπές, που επίσης το έργο τους μεταφέρεται στους Δήμους, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών διευκρίνισε ότι τα έξοδα για πετρέλαιο, για επισκευές και συντήρηση θα προβλέπονται εφεξής στον Ενιαίο Δημοτικό Προϋπολογισμό.

Μάλιστα, ο Θοδωρής Λιβάνιος άφησε και αιχμές για τα φαινόμενα αδιαφάνειας: «Μπορεί ο Δήμος να κάνει διαγωνισμό για επισκευές και συντηρήσεις. Μπορεί ο Δήμος να κάνει διαγωνισμό για εκμίσθωση κυλικείου. Ο Δήμος, όμως, όχι η σχολική επιτροπή. Διαβάστε δημοσιεύματα στο διαδίκτυο, που κατά καιρούς έχουν βγει για συγγενικές σχέσεις, αυτών που κερδίζουν διαγωνισμούς κυλικείων, με μέλη σχολικών επιτροπών, με αναθέσεις μεταξύ τους κ.λπ. Κάποια στιγμή είχε ακουστεί, ότι μέχρι και σε στοίχημα, σε τζόγο, είχαν παιχτεί χρήματα σχολικών επιτροπών».

Στους Δήμους η αρμοδιότητα

για το μάζεμα σκουπιδιών

Επίσης, από την 1η Ιανουαρίου 2024 περνά στους Δήμους η αρμοδιότητα της καθαριότητας, αποκλειστικά για την αποκομιδή σκουπιδιών, στο οδικό δίκτυο, στις παράπλευρες οδούς αυτού, στις νησίδες, στις υπόγειες διαβάσεις και τα πρανή τους, κατά το τμήμα που διέρχεται εντός των ορίων τους.

Η πρόβλεψη αφορά ακόμη και εκείνους τους δρόμους, η κατασκευή και συντήρηση των οποίων ανήκει στις Περιφέρειες. Η σχετική διάταξη (άρθρο 41) έχει περιληφθεί στο νομοσχέδιο προκειμένου να αποφευχθεί η σύγχυση αρμοδιοτήτων όσον αφορά στην καθαριότητα αυτών των δρόμων. Για τη μεταφορά της αρμοδιότητας από την Περιφέρεια στους Δήμους, το υπουργείο Εσωτερικών θα προχωρήσει σε «νομοτεχνική βελτίωση» στο νομοσχέδιο προκειμένου να μεταφερθούν και οι αναγκαίοι πόροι από τις Περιφέρειες στους Δήμους.

Παράλληλα, με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, από την 1η Ιανουαρίου 2024, μεταβιβάζονται στους Δήμους τα οχήματα των Περιφερειών τα οποία χρησιμοποιούνται για την καθαριότητα του οδικού δικτύου. Συμβάσεις που έχουν συναφθεί για την καθαριότητα του οδικού δικτύου από τις Περιφέρειες εκτελούνται από την ίδια αναθέτουσα αρχή έως τη λήξη τους. Αυτές οι ρυθμίσεις εφαρμόζονται και για το οδικό δίκτυο των χερσαίων συνοριακών σταθμών.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ