Το Πολυτεχνείο δεν ήτανε γιορτή, ήτανε και είναι απόδειξη ότι η ιστορία γράφεται με λαϊκές εξεγέρσεις και αυτό (όπως και η εθνική αντίσταση) αποτελεί πύρινη εγγραφή στο DNA του λαού μας.
Σήμερα, 40 χρόνια μετά το κύριο σύνθημα της εξεγερμένης νεολαίας και του λαού μας, τότε, για Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία, αποκτά συγκεκριμένο περιεχόμενο στις συνθήκες που διαμορφώνονται από τη γενικευμένη οικονομική και ανθρωπιστική κρίση, που όλο και βαθαίνει, δίνοντας σύγχρονα νοήματα στους αγώνες της νεολαίας και του λαού μας για ένα καλύτερο αύριο.
Συμπληρώνω, λοιπόν, Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία, αλλά και Υγεία – Εργασία – Κατοικία.
Στη χώρα μας, λοιπόν (όπως τα τελευταία χρόνια), έτσι και τότε, το 1966–’67, οι διεφθαρμένες κυβερνήσεις διαδέχονταν η μία την άλλη, καταρρακώνοντας κάθε έννοια κοινωνικής δικαιοσύνης.
Έτσι, πρόσφεραν το πρόσχημα στη Χούντα της 21ης Απρίλη του ’67 να καταλύσει το Σύνταγμα και να επιβάλει σκληρή στρατιωτική δικτατορία.
Το διεθνές πλαίσιο τότε, στα τέλη της δεκαετίας του ’60, είχε τις αντιαποικιακές επαναστάσεις στη Λατινική Αμερική του Τσε Γκεβάρα, στην Αφρική του Απαρχάιντ του Νέλσονα Μαντέλα και του αρχιεπισκόπου Ντέσμοντ Τούτου και στο Βιετνάμ.
Είχε τις αντιρατσιστικές και αντιπολεμικές διαμαρτυρίες στα αμερικάνικα πανεπιστήμια με καταλήψεις στο Μπέρκλεϊ και αλλού, όπως και σε πολλές πόλεις των ΗΠΑ.
Είχε το Γαλλικό Μάη του 1968, είχε το ιταλικό «καυτό φθινόπωρο του 1969, είχε την «Άνοιξη της Πράγας», είχαμε και εμείς τον αυτοπυρπολισμό στη Γένοβα του Κερκυραίου φοιτητή Κων/νου Γιωργάκη, σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας ενάντια στη Χούντα το ’69. Το σώμα του εξαφανίστηκε από τους δικτάτορες για 4 μήνες και, τελικά, η κηδεία του έγινε στα κρυφά.
Όμως, τα βασανιστήρια και η γενικευμένη καταστολή απομόνωσαν τη Χούντα και την υποχρέωσαν σε παζάρια με «πρόθυμους πολιτικούς, όπως τον Μαρκεζίνη, για ελεγχόμενη κυβέρνηση, που θα εγγυούνταν την προστασία των αρχιβασανιστών και των πρωτεργατών της στρατιωτικής δικτατορίας.
Το φοιτητικό κίνημα του ιστορικού έτους ’73, με την ανιδιοτέλεια, την αυτοθυσία και την ορμητικότητα που το χαρακτήριζε, είχε άλλη άποψη. Πίστευε πως έπρεπε να κόψει το γόρδιο δεσμό της τάχα άλυτης κρίσης και να σπάσει το δήθεν «ρεαλιστικό» συμβιβασμό που ετοίμαζαν κάποιοι «πρόθυμοι» συνομιλητές των συνταγματαρχών της χούντας.
Έτσι, στις 14 Φεβρουαρίου 1973, οι φοιτητές συγκεντρώθηκαν στο Πολυτεχνείο ζητώντας την κατάργηση του Ν. 1347 που στράτευε υποχρεωτικά όσους φοιτητές ανέπτυσσαν συνδικαλιστική δράση κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.
Τα «Τάγματα Ασφαλείας» μπήκαν στο χώρο του Πολυτεχνείου, δίκασαν 17, καταδίκασαν 8 σε φυλάκιση και έντυσαν 100 στο χακί.
Εννέα μέρες μετά, στις 23 Φεβρουαρίου 1973, καταλαμβάνεται η Νομικη Σχολή με τα συνθήματα: «Δημοκρατία, κάτω η Χούντα, ζήτω η ελευθερία».
Βίαια η Αστυνομία εκδιώχνει τους φοιτητές από τη Νομική που ήταν όμως το κεντρικό κτήριο όλου του Πανεπιστημίου τότε, οδηγώντας τους σε ακόμη μεγαλύτερη αγωνιστικότητα.
Καθημερινές μάχες δίνονταν μέσα και γύρω από τις σχολές με τους χαφιέδες, με τη στρατιωτική αστυνομία (ΕΣΑ) και το «Σπουδαστικό» τάγμα της Ασφάλειας. Χαφιέδες έδειχναν φοιτητές, που συλλαμβάνονταν την ώρα του μαθήματος στη Φ.Μ.Σ. από μυστικούς αστυνομικούς, πυροβολούσαν στον αέρα για εκφοβισμό γύρω γύρω στα Προπύλαια. Έτσι οδηγηθήκαμε στο μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου, που εξελίχθηκε σε παλλαϊκή αντιδικτατορική διαδήλωση σε όλο το κέντρο της Αθήνας.
Η εξέγερση που ξεκίνησε το πρωί της 14ης Νοεμβρίου 1973 στο Πολυτεχνείο ακολουθήθηκε από τις αποφάσεις των συνελεύσεων της Ιατρικής και της Νομικής, που εκτός από τα αιτήματά τους, έδωσαν κατεύθυνση για Πολυτεχνείο.
H Αστυνομία προσπάθησε, αλλά δεν κατάφερε να εμποδίσει την προσέλευση του κόσμου.
Το απόγευμα οι πόρτες έκλεισαν, εκλέχθηκε η περίφημη «Συντονιστική Επιτροπή Κατάληψης» με 22 φοιτητές και 2 εργάτες, όμως οι σημαντικότερες αποφάσεις παίρνονταν από τις συνελεύσεις με αμεσοδημοκρατικό τρόπο.
Η κατάληψη άρχισε και πλήθος λαού έτρεξε να ενωθεί με τους φοιτητές, να προσφέρει, να τραγουδήσει, να υψώσει τη γροθιά του, φωνάζοντας «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία» και κατω η Χούντα.
Στις 16 Νοεμβρίου προβοκάτορες και μεγάλες αστυνομικές δυνάμεις επιτέθηκαν άγρια στο λαό που ήταν συγκεντρωμένος έξω από το Πολυτεχνείο με γκλομπς, δακρυγόνα και τις περίφημες σφαίρες Ντουμ – Ντουμ.
Όμως, τα οδοφράγματα από τα αναποδογυρισμένα τρόλεϊ και οι φωτιές για εξουδετέρωση των δακρυγόνων απέτρεψαν την καταστολή της εξέγερσης.
Και μετά ήρθε ο Στρατός! Τρεις μοίρες ΛΟΚ και μία Αλεξιπτωτιστών. Τρία άρματα μάχης, ένα στη Τοσίτσα, ένα στη Στουρνάρα και ένα στην Κεντρική Πύλη της Πατησίων.
Η Χούντα ενίκησε στρατιωτικά. Η εξέγερση, όμως, απλώθηκε με καταλήψεις στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα, στα Γιάννενα και αλλού, οδηγώντας τη Χούντα στην απόλυτη απομόνωση και με την απειλή μιας νέας εξέγερσης.
Οι διασπασμένοι – πλέον – στρατοκράτες αναζήτησαν τη διέξοδο στην εθνικιστική και φιλοπόλεμη φυγή, στο πραξικόπημα δηλαδή στην Κύπρο και μετά την τούρκικη εισβολή, κάνοντας επιστράτευση, κατέρρευσαν, όταν διαπίστωσαν ότι ήταν αδύνατο να μοιράσουν όπλα στη νεολαία και το λαό που είχαν ζήσει τη φωτιά του Νοέμβρη.
Το Πολυτεχνείο ήταν μια εξέγερση που δε σχεδίασε κανένα επιτελείο, παρά μόνο οι αυτόνομες παράνομες φοιτητικές επιτροπές και πρωτοβουλίες που δρούσαν στους πανεπιστημιακούς χώρους.
Η αυθόρμητη δυναμική της εξέγερσης των 100.000 λαού γύρω από το Πολυτεχνείο, ξεπέρασε δισταγμούς, αντιρρήσεις και πολιτικούς σχεδιασμούς, οδηγώντας στις εργασιακές και κοινωνικές κατακτήσεις της μεταπολίτευσης, από τις οποίες τρώμε μέχρι σήμερα.
Είναι από τα κορυφαία παραδείγματα του πώς αντιμετωπίζεται μια βαθιά κρίση και ένα κοινωνικό και πολιτικό αδιέξοδο.
Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο.
Σας μιλάει ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων.
Εμείς οι ελεύθεροι Έλληνες φοιτητές που για τρίτη μέρα εξακολουθούμε τον αγώνα μας για Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία, δηλώνουμε ότι είμαστε άοπλοι! Είμαστε άοπλοι! Βρισκόμαστε άοπλοι απέναντι στα τανκ!
ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ!
Του Φώτη Ξεπαπαδέα
Μαθηματικού – Βιοκαλλιεργητή
