Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις ευρωπαϊκές χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα μικροβιακής αντοχής, ενώ είναι πρώτη στη συνολική κατανάλωση αντιμικροβιακών παραγόντων.
Η διασπορά στελεχών ανθεκτικών στα περισσότερα αντιβιοτικά ευθύνεται για την πρόκληση σοβαρών λοιμώξεων, ιδίως σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς, με αποτέλεσμα την παράταση της νοσηλείας τους, την αύξηση της θνητότητας και την αύξηση του κόστους νοσηλείας για τα νοσηλευτικά ιδρύματα.
Οι δε λοιμώξεις από πολυανθεκτικά παθογόνα αποτελούν καθημερινή πραγματικότητα και για τα ελληνικά νοσοκομεία και καθιστούν επιτακτική την ανάγκη λήψης και εφαρμογής αποτελεσματικών μέτρων για την πρόληψη και τον έλεγχό τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναγνωρίζοντας τον αυξανόμενο κίνδυνο από τη μικροβιακή αντοχή, εκπόνησε ειδικό Σχέδιο Δράσης, το οποίο ανακοινώθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο.
Συνέπειες
Η συνεχώς καταγραφόμενη αύξηση της μικροβιακής αντοχής οφείλεται στην κατάχρηση των αντιμικροβιακών παραγόντων, ειδικότερα των ευρέος φάσματος. Αποτέλεσμα της αυξανόμενης αντοχής είναι η έξαρση των νοσοκομειακών λοιμώξεων από πολυανθεκτικούς μικροοργανισμούς, με αποτέλεσμα την αύξηση της νοσηρότητας, της διάρκειας νοσηλείας των ασθενών, της θνησιμότητας των νοσηλευμένων ασθενών και, τελικά, την οικονομική επιβάρυνση των συστημάτων υγείας.
Οδηγίες ορθολογικής χρήσης αντιβιοτικών για το κοινό
Γνωρίζετε ότι:
1. Τα αντιβιοτικά είναι χημικές ουσίες που χορηγούνται για την αντιμετώπιση βακτηριακών και όχι ιογενών λοιμώξεων που προσβάλλουν τον ανθρώπινο οργανισμό. Για παράδειγμα, δεν είναι αποτελεσματικά στο κοινό κρυολόγημα, στη γρίπη, στη βρογχίτιδα και στην πλειονότητα των ωτίτιδων.
2. Η κατάχρηση αντιβιοτικών οδηγεί σε μειωμένη δραστικότητα αυτών, ειδικότερα όταν χορηγούνται άσκοπα (ανάπτυξη μηχανισμών «αντοχής» από τα παθογόνα).
3. Η χώρα μας κατέχει την πρώτη θέση στην κατανάλωση αντιβιοτικών και σε λοιμώξεις από πολυανθεκτικά βακτήρια.
4. Η αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά καθιστά δυσχερή την αντιμετώπιση των λοιμώξεων που οφείλονται σε ανθεκτικά βακτήρια και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα δημόσιας υγείας σήμερα.
5. Κοινό και επαγγελματίες Υγείας πρέπει να ευαισθητοποιηθούν, ώστε να περιοριστεί η υπερκατανάλωση των αντιβιοτικών, με απώτερο στόχο τον περιορισμό της αντοχής.
6. Τα παιδιά είναι πιθανό να νοσήσουν από κοινό κρυολόγημα ή γρίπη έως και εφτά φορές μέσα στο ίδιο έτος.
7. Στο κρυολόγημα, στις ιώσεις και στη γρίπη, η ξεκούραση, η καλή διατροφή και τα πολλά υγρά μπορούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα.
Γιατί πρέπει να δράσουμε τώρα;
1. Η ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών μπορεί να περιορίσει την αντοχή στα αντιβιοτικά. Όσο γρηγορότερα κινητοποιηθούμε, τόσες περισσότερες πιθανότητες έχουμε να περιορίσουμε το πρόβλημα της αντοχής έγκαιρα και πιο αποτελεσματικά.
2. Η αντοχή των παθογόνων μικροοργανισμών στα αντιβιοτικά δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο για τον πάσχοντα, αλλά και για το περιβάλλον του, καθώς οι οικείοι του αποικίζονται από το ίδιο παθογόνο και έχουν αυξημένες πιθανότητες να νοσήσουν εξαιτίας αυτού.
Μην ξεχνάτε:
1. Να μη λαμβάνετε αντιβιοτικά με δική σας πρωτοβουλία ή μετά προτροπή τρίτων ή, κυρίως, αν δεν τα έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός σας.
2. Η συνταγογράφηση αντιβιοτικών δεν είναι απαραίτητη σε κάθε ασθένεια. Αν ο γιατρός σας δε χορηγήσει αντιβιοτικά, δεν αμφισβητεί ότι είστε άρρωστοι. Μόνο συγκεκριμένες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος που οφείλονται σε βακτήρια (π.χ. η αμυγδαλίτιδα που οφείλεται σε στρεπτοκοκκική λοίμωξη εμφανίζεται σε ποσοστό μόνο 15% στο σύνολο των αμυγδαλίτιδων στα παιδιά και μόλις 5% στους ενήλικες) χρήζουν αγωγής με αντιβιοτικά και σίγουρα μετά την εκτίμηση από το γιατρό σας.
3. Η χορήγηση αντιβιοτικών σε ιογενείς λοιμώξεις δε μειώνει τη διάρκεια των συμπτωμάτων, ούτε προστατεύει τα άτομα του περιβάλλοντός σας, ώστε να μη νοσήσουν.
4. Όταν κρίνεται από το γιατρό σας ότι είναι απαραίτητη η χορήγηση αντιβιοτικών, πρέπει να τηρούνται αυστηρά οι οδηγίες δοσολογίας και διάρκειας της αγωγής σας (Μην παραλείπετε δόσεις).
5. Ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού όσον αφορά στην επιλογή των αντιβιοτικών και μη χορηγείτε το ίδιο φάρμακο της οικείους της με δική της πρωτοβουλία.
6. Αποφύγετε την προμήθεια ή τη φύλαξη των αντιβιοτικών για μελλοντική χρήση.
7. Η υγιεινή των χεριών και ο προληπτικός εμβολιασμός είναι οι πλέον ενδεδειγμένοι και αποτελεσματικοί τρόποι πρόληψης της νόσησης και της διασποράς λοιμώξεων.
ΔΡΑΣΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΩΝ
Η λανθασμένη χορήγηση των αντιμικροβιακών παραγόντων αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες που συμβάλλει στη διόγκωση του προβλήματος της αντοχής.
Στον όρο «λάθος χρήση» περιλαμβάνονται τα εξής:
-Συνταγογράφηση αντιβιοτικών ενώ ουσιαστικά δεν είναι απαραίτητα για τη συγκεκριμένη νόσο.
-Χορήγηση εσφαλμένης δοσολογίας αντιβιοτικού, είτε μεγαλύτερης είτε μικρότερης, που αποκλίνει από την ενδεδειγμένη – βάσει διεθνώς αποδεκτών κατευθυντήριων οδηγιών.
-Λανθασμένη επιλογή αντιβιοτικού όσον αφορά στο φάσμα κάλυψης.
-Καθυστέρηση στην έναρξη αντιμικροβιακής αγωγής, ιδιαίτερα σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς.
-Λανθασμένη διάρκεια χορήγησης (είτε μικρότερη είτε μεγαλύτερη από την ενδεδειγμένη).
-Μη εφαρμογή της αποκλιμάκωσης, μετά τη λήψη των αποτελεσμάτων των καλλιεργειών και παραμονή στο αρχικό εμπειρικό σχήμα ευρέος φάσματος.
Αποφεύγοντας αυτά τα συνήθη λάθη της καθημερινής πρακτικής, τόσο σε επίπεδο κοινότητας, μα κυρίως σε επίπεδο νοσοκομειακής φροντίδας, είναι σίγουρο ότι θα επιτευχθεί περιορισμός της αντοχής και μείωση της νοσηρότητας και θνητότητας που οφείλεται σε λοιμώξεις από πολυανθεκτικά παθογόνα.
Η χώρα μας κατέχει την πρώτη θέση στην κατανάλωση αντιβιοτικών
