Το ελεγκτικό συνέδριο “άναψε πράσινο” στο σχέδιο της Περιφέρειας
Κύμα αντιδράσεων από τις παρατάξεις στο Περιφερειακό Συμβούλιο
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
Σε ένα ακόμα σημαντικό έργο, όπως είναι η διαχείριση των απορριμμάτων, η κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο φάνηκαν καλοί στα λόγια και τις διαθέσεις, αλλά χωρίς πρακτικό σχέδιο. Κι έτσι, τώρα, τρέχουν και να δούμε αν θα φτάσουν.
Ο λόγος για το «πράσινο φως» που άναψε το Ελεγκτικό Συνέδριο για τη συμβασιοποίηση του έργου διαχείρισης απορριμμάτων στην Πελοπόννησο, μεταξύ ΤΕΡΝΑΣ και Περιφέρειας, συνολικού ύψους 160 εκατ. ευρώ, εγκρίνοντας τη σύμπραξη σε προσυμβατικό επίπεδο.
Πρόκειται, όπως γνωρίζουμε όλοι, για το έργο που έχει ξεσηκώσει πληθώρα αντιδράσεων από πλευράς τοπικής κοινωνίας, αλλά και κυβέρνησης, καθώς δεσμεύει την Πελοπόννησο για τα επόμενα 28 χρόνια σε ένα μοντέλο που εκτιμάται ότι θα φέρει αυξήσεις δημοτικών τελών, καθώς δε βασίζεται στις αρχές της κυκλικής οικονομίας και τη μείωση των παραγόμενων απορριμμάτων με την εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλωσης, αλλά στα σύμμεικτα απορρίμματα.
Η συμφωνία – που είχε υπογραφεί το καλοκαίρι του 2014 – ανάμεσα σε Περιφέρεια και ΤΕΡΝΑ προβλέπει εγγυημένη ποσότητα σκουπιδιών 150.000 τόνων το χρόνο σε όλη την περίοδο παραχώρησης, όταν σήμερα δεν ξεπερνούν τους 120.000 τόνους.
«Η απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι άμεσα εκτελεστή και λέει ότι μπορούμε να προχωρήσουμε άμεσα στη συμβασιοποίηση του έργου», λέει στην «Εφ. Συν.» η αρμόδια αντιπεριφερειάρχης Κ. Νικολάκου.
Η αντιπεριφερειάρχης υποστηρίζει επιπλέον: «Είναι ένα έργο επενδυτικό, “πράσινο”, που γίνεται με ΣΔΙΤ, δημιουργεί θέσεις εργασίας και ενδυναμώνει την τοπική οικονομία. Η ίδια η σύμβαση λέει ότι τους πρώτους 10 μήνες ο ανάδοχος οφείλει να καλύψει και το μεταβατικό στάδιο. Γνωρίζετε ότι έχουμε το κέντρο της Πελοποννήσου (σ.σ. Τρίπολη) σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Λύνεται επομένως και αυτό».
Έντονες αντιδράσεις
Η απόφαση, όμως, του Ελεγκτικού Συνεδρίου σήκωσε θύελλα αντιδράσεων μεταξύ των παρατάξεων της αντιπολίτευσης του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Τη δυσαρέσκειά τους εξέφρασαν με δηλώσεις τους στο ΑΠΕ-ΜΠΕ οι επικεφαλής των παρατάξεων.
Ο Νίκος Πατσαρίνος, επικεφαλής της παράταξης “Πελοπόννησος Πρώτα”, χαρακτήρισε την απόφαση «δυσάρεστη έκπληξη», που «μας πάει πίσω, περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά και θα δώσουμε κάθε μάχη για να μην υλοποιηθεί».
Κάλεσε την κυβέρνηση να κάνει ό,τι προβλέπεται και επισήμανε ότι «ζητάμε από την κυβέρνηση να προσφύγει κατά της απόφασης και με κάθε τρόπο να μην επιτρέψει τη συμβασιοποίηση του έργου αυτού, γιατί δεν υπακούει στον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ) που πρόσφατα εγκρίθηκε».
Ο κ. Πατσαρίνος υπογράμμισε ότι είναι μια απαράδεκτη απόφαση, καθόλα όμως σεβαστή, γιατί «μας δεσμεύει με παρωχημένα μέσα για δεκαετίες και γι’ αυτό αντιδρούμε» και συμπλήρωσε ότι τη μάχη τη δίνουν οι κοινωνίες και θα στηρίξουν, όπως έχουν κάνει και το προηγούμενο διάστημα, τέτοιου είδους κινητοποιήσεις».
Επιπλέον, είπε ότι «πρέπει η κυβέρνηση, μετά την έγκριση του ΕΣΔΑ, να μην αφήσει την Περιφέρεια Πελοποννήσου να προχωρήσει αυτό το διαγωνισμό, που είναι κόντρα στον Εθνικό Σχεδιασμό».
«Δε χαίρομαι για το αποτέλεσμα» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Παναγιώτης Αλευράς, από τη “Δημοκρατική Πελοποννησιακή Συνεργασία”, σημειώνοντας ότι «η θέση η δική μου είναι ενάντια στο διαγωνισμό για τη χωροθέτηση των εργοστασίων, κι έχουμε ενστάσεις και για την εγγυημένη ποσότητα».
Ο κ. Αλευράς εκτίμησε ότι το θέμα δεν έχει τελειώσει, λαμβάνοντας υπόψη τον καινούργιο νόμο περί έγκρισης των ΠΕΣΔΑ (Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Απορριμμάτων) και υπογράμμισε ότι για να προχωρήσει το έργο, το σχέδιο της Περιφέρειας πρέπει να εγκριθεί από τους γενικούς γραμματείς των υπουργείων Περιβάλλοντος και Εσωτερικών.
Επίσης, τόνισε ότι «είμαστε αντίθετοι με το σχεδιασμό αυτό της Περιφέρειας. Θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν να μην επιτραπεί η εγκατάσταση των μονάδων αυτών» και συμπλήρωσε ότι «είμαστε κοντά στο λαό και τους πολίτες και, βεβαίως, θα στηρίξουμε κινητοποιήσεις των πολιτών».
Από τη «Λαϊκή Συσπείρωση» ο περιφερειακός σύμβουλος, Βαγγέλης Γούργαρης, ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι δεν είχαν ψευδαισθήσεις ότι θα τελείωνε αυτή η υπόθεση των σκουπιδιών και σημείωσε ότι ήταν αναμενόμενη η απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Κατηγόρησε τον ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας ότι ποτέ δεν ήταν αντίθετος με τα ΣΔΙΤ και με τη διαχείριση των σκουπιδιών, σημείωσε ότι ο Νίκος Βούτσης, ως υπουργός Εσωτερικών, τον περασμένο Φεβρουάριο είχε χρηματοδοτήσει την ενδιάμεση διαχείριση στους Δήμους, «γι’ αυτό το περιμέναμε» κι αυτές τις μέρες, ανέφερε, ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας ολοκληρώνει το στάδιο αυτό.
Υπογράμμισε, επίσης, ότι η απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου φέρνει πιο μπροστά τη διαχείριση των απορριμμάτων στους μονοπωλιακούς ομίλους και τόνισε: «Δεν τελείωσε τίποτα. Τον τελικό λόγο θα πει ο κόσμος, τα λαϊκά στρώματα. Αυτοί θα έχουν τον τελευταίο λόγο».
«Εμείς, όπως πάντα, θα είμαστε στην πρώτη γραμμή του αγώνα, γιατί πρόκειται για ένα έγκλημα με πολλαπλές διαστάσεις, περιβαλλοντικές, οικονομικές και υγείας», συμπλήρωσε ο κ. Γούργαρης.
Ο Παναγιώτης Κάτσαρης από την «ΑΝΤΑΡΣΙΑ στο ΜΩΡΙΑ» υπογράμμισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως «είναι δεδομένο ότι αυτές οι λύσεις είναι απαράδεκτες, θα έχουμε κινητοποιήσεις. Δε θα θαφτούν στο σκουπίδι αυτές οι περιοχές που έχουν επιλεγεί», προσθέτοντας ότι «ο καθένας να είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση των δικών του απορριμμάτων», καθώς και ότι πρέπει να σκεφτόμαστε οικολογικά και συλλογικά και οικονομικά.
Σημείωσε ακόμα ότι ο δήμαρχος Καλαμάτας, Παναγιώτης Νίκας, ακολουθώντας μια πρωτοβουλία πολιτών, ξεκίνησε μια πρωτοπόρα διαδικασία, την οποία πολλοί πλέον Δήμοι θέλουν να ακολουθήσουν, σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τα σκουπίδια.
Τέλος, ο εκπρόσωπος της «ΑΝΤΑΡΣΙΑΣ» υπενθύμισε ότι είναι πρόσφατο το παράδειγμα της Κερατέας και τόνισε ότι περιμένει την τοποθέτηση της αντιπεριφερειάρχη Μεσσηνίας, Ελένη Αλιφέρη, που είναι από την περιοχή της Οιχαλίας (όπου πρόκειται να κατασκευαστεί το ένα εργοστάσιο επεξεργασίας απορριμμάτων) κι έχει διατελέσει δήμαρχος στην περιοχή κατά το παρελθόν.
Το σκεπτικό της απόφασης
Η απόφαση 309/2015 του Ε΄ κλιμακίου, την οποία παρουσίασε, χθες, η «Καθημερινή», είναι εξαιρετικά αρνητική για τον τρόπο που διαχειρίστηκε το υπουργείο Περιβάλλοντος την (κατά κοινή ομολογία φιλόδοξη) αλλαγή φιλοσοφίας στη διαχείριση των απορριμμάτων στη χώρα.
Κάνοντας προσυμβατικό έλεγχο στη ΣΔΙΤ της Περιφέρειας Πελοποννήσου, το Ελεγκτικό Συνέδριο αποφαίνεται ότι ο νέος εθνικός σχεδιασμός (ΕΣΔΑ)… δεν έχει νομική ισχύ.
Όπως αναφέρει, εφόσον από τη νομοθεσία δε ρυθμίζεται η νομική μορφή που θα πρέπει να έχει ο ΕΣΔΑ, το θέμα θα πρέπει να ρυθμιστεί από την παλαιότερη νομοθεσία, «δηλαδή την έγκριση του ΕΣΔΑ με κοινή υπουργική απόφαση». Και με δεδομένο ότι ο νέος ΕΣΔΑ έχει εγκριθεί με υπογραφή γενικού διευθυντή του υπουργείου, «δεν έχει εισέτι αποκτήσει κανονιστική ισχύ». Περαιτέρω, το Ελεγκτικό Συνέδριο επισημαίνει πως ο ΕΣΔΑ θα χρειαζόταν την κατάρτιση στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ζήτημα στο οποίο δεν επιμένει, καθώς ούτε ο προηγούμενος ΕΣΔΑ του 2003 έχει εγκεκριμένη ΣΜΠΕ).
Επίσης, επισημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για το πόσο θα κοστίσει η εφαρμογή του νέου ΕΣΔΑ: «Κατά παράβαση του νόμου, δεν αναγράφεται το μέγεθος της δαπάνης που εκτιμάται ότι θα προκύψει σε βάρος του προϋπολογισμού και ο τρόπος κάλυψης αυτής».
Το Ελεγκτικό Συνέδριο ανοίγει άμεσα το δρόμο για την υπογραφή της σύμβασης. «Σας γνωρίζουμε ότι μπορείτε να προβείτε άμεσα στην υπογραφή του ελεγχθέντος σχεδίου σύμβασης», αναφέρει, επισημαίνοντας ότι δεν προβλέπεται δυνατότητα αίτησης ακύρωσης ενώπιον του Ε΄ κλιμακίου. Μοναδική διέξοδος; «Η ανατροπή διαγωνιστικών διαδικασιών που έχουν ήδη ολοκληρωθεί (…) ανήκει στη νομοθετική εξουσία». Που όμως θα πρέπει να σταθμίσει «την προστασία του δημοσίου συμφέροντος και των απορρεόντων από το εκάστοτε προσυμβατικό ή συμβατικό στάδιο δικαιωμάτων των εμπλεκομένων φορέων», κοινώς τις αποζημιώσεις που θα διεκδικήσει ο ιδιώτης.
