Σχέση νεοελληνικής λογοτεχνίας και ψυχανάλυσης ο φετινός θεματικός κύκλος
Για δέκατη συνεχή χρονιά θα λειτουργήσει και φέτος η Λέσχη Ανάγνωσης του Συνδέσμου Φιλολόγων Μεσσηνίας. Συναντηθήκαμε για πρώτη φορά την Τρίτη 5 Μαΐου 2009, σε αίθουσα του 1ου Γυμνασίου Καλαμάτας.
Στη συνέχεια φιλοξενηθήκαμε για μικρό διάστημα στη Δημόσια βιβλιοθήκη Καλαμάτας και από το Φεβρουάριο του 2010 συναντιόμαστε την πρώτη Τρίτη κάθε μήνα (εκτός βεβαίως του καλοκαιριού), στα γραφεία μας, στο ισόγειο του Πνευματικού Κέντρου Καλαμάτας.
Στην αρχή κάθε χρονιάς ορίζουμε το θεματικό λογοτεχνικό κύκλο με τον οποίο θα ασχοληθούμε, ο οποίος καλύπτει μία ή δύο χρονικές περιόδους, και επιλέγουμε τα, κατά τη γνώμη μας, αντιπροσωπευτικότερα έργα προς μελέτη.
Μέχρι σήμερα έχουμε ασχοληθεί με τους παρακάτω θεματικούς λογοτεχνικούς κύκλους:
1) Μεσσήνιοι λογοτέχνες
Ο κύκλος αυτός ήταν από τους μακροβιότερους, καθώς επιλέξαμε καταξιωμένους και πανελληνίως γνωστούς Μεσσήνιους λογοτέχνες, αλλά και άγνωστους ή πρωτοεμφανιζόμενους συντοπίτες μας, οι οποίοι, κατά τη γνώμη μας, θα είχαν εξέλιξη στο μέλλον.
Συγκεκριμένα, μελετήσαμε και παρουσιάσαμε τους: Βασίλη Τερτίπη, Μανόλη Καρακαϊδό, Γιώργο Μαρκόπουλο, Τέλη Πετρουλέα, Ηλία Μπιτσάνη, Άγγελο Λάππα, Βασίλη Ρούβαλη, Νίκο Σαββάκη, Σωτήρη Πανταζή, Κάτια Αντωνοπούλου, Κική Δημουλά, Έλενα Ψαρρέα, Γαρυφαλλιά Κατσαμπάνη-Τσαγκάρη, Κώστα Μαρκάκη και Γιούλα Κασκαβέλη -Πεχλιβανίδου
2) Νεοελληνικό Θέατρο
Είχε προηγηθεί εκδήλωση στο Πνευματικό Κέντρο για το Νεοελληνικό Θέατρο με εισηγητή τον καθηγητή Θεατρολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Βάλτερ Πούχνερ. Προσπαθήσαμε να καλύψουμε χρονικά την εξέλιξη του νεοελληνικού θεάτρου και επιλέξαμε τους παρακάτω θεατρικούς συγγραφείς:
Γρηγόριο Ξενόπουλο: Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας
Παντελή Χορν: Το φυντανάκι
Δημήτρη Ψαθά: Φον Δημητράκης
Ιάκωβο Καμπανέλη: Η έβδομη μέρα της δημιουργίας
Παύλο Μάτεσι: Περιποιητής φυτών
Γιώργο Διαλεγμένο: Μάνα, μητέρα, μαμά
Λούλα Αναγνωστάκη: Ο ήχος του όπλου
Άκη Δήμου: Η Μαργαρίτα Γκωτιέ ταξιδεύει απόψε
Δημήτρη Δημητριάδη: Ο κυκλισμός του τετραγώνου
Βασίλη Κατσικονούρη: Καλλιφόρνια ντρίμιν
Σάκη Σερέφα: ΜΑΜ
3) Ιστορικό μυθιστόρημα
Πριν από την επιλογή των βιβλίων, μελετήσαμε εισαγωγικά το βιβλίο της Σοφίας Ντενίση «Εισαγωγή στο ελληνικό ιστορικό μυθιστόρημα» και προσπαθήσαμε να επιλέξουμε συγγραφείς και έργα που θα κάλυπταν όσο το δυνατόν μεγαλύτερες ιστορικές περιόδους.
Στρατή Τσίρκα: Η Λέσχη, Αριάγνη, Η Νυχτερίδα
Νίκο Θέμελη: Η αναζήτηση, Η ανατροπή, Η αναλαμπή
Ρέα Γαλανάκη: Θα υπογράφω Λουί
Μάρω Δούκα: Αθώοι και φταίχτες
Νέλλη Ανδρικοπούλου: Το ταξίδι του Ματαρόα
Σοφία Νικολαϊδου: Απόψε δεν έχουμε φίλους
Έλενα Χουζούρη: Πατρίδα από βαμβάκι
Βασίλη Γκουρογιάννη: Κόκκινο στην πράσινη γραμμή
4) Βιογραφίες
Τα κριτήρια επιλογής ήταν, όχι μόνο οι σημαντικές προσωπικότητες, αλλά και η γλαφυρότητα της αφήγησης, και καταλήξαμε στους:
Ρέα Μανέλη: Η γιαγιά μου η Ευτυχία (Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου)
Αγαθή Δημητρούκα: Πουλάμε τη ζωή, χρεώνουμε τον θάνατο (για τον Νίκο Γκάτσο)
Μαρίνα Καραγάτση: Το ευχαριστημένο ή οι δικοί μου άνθρωποι (για τον Μ. Καραγάτση)
Δημήτρη Δασκαλόπουλου: Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου
Κώστα Αρκουδέα: Το χαμένο Νόμπελ (για τον Νίκο Καζαντζάκη)
5) Αμερικάνικη λογοτεχνία
Η επιλογή αυτή λειτούργησε ως ένα διάλειμμα από τη νεοελληνική λογοτεχνία, σε μία προσπάθεια να παρακολουθήσουμε και την εξέλιξη της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Η επιλογή έγινε με κριτήριο τη χρονολογική σειρά εμφάνισης:
Ναθάναελ Χώθορν: Το άλικο γράμμα
Τζον Στάινμπεκ: Τα σταφύλια της οργής
Χένρι Μίλλερ: Ο τροπικός του καρκίνου
Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ: Όμορφοι και καταραμένοι
Περλ Μπακ: Ανατολικός άνεμος-Δυτικός άνεμος
Τρούμαν Καπότε: Εν ψυχρώ
Τόνι Μόρισον: Η αγαπημένη
Φίλιπ Ροθ: Το ανθρώπινο στίγμα
Για τη φετινή χρονιά, 2018-2019, έχουμε επιλέξει ως θεματικό κύκλο τη σχέση νεοελληνικής λογοτεχνίας και ψυχανάλυσης. Στην πρώτη μας συνάντηση, Τρίτη 2 Οκτωβρίου, θα γίνει εκτενής εισήγηση για την τρέλα στη νεοελληνική λογοτεχνία και τους πρώτους συγγραφείς-ποιητές που αναφέρθηκαν σ’ αυτήν.
Στη δεύτερη συνάντηση, Τρίτη 7 Νοεμβρίου, θα επιχειρηθεί μια σύντομη εισήγηση στη θεωρία της ψυχανάλυσης και προσέγγιση των βασικών αρχών (οιδιπόδειο σύμπλεγμα, ναρκισσισμός κ.λπ.) Εκεί θα επιλέξουμε τους σύγχρονους Νεοέλληνες συγγραφείς και τα έργα τους που είναι επηρεασμένα από τη θεωρία της ψυχανάλυσης.
Η λέσχη είναι ανοιχτή για όλους τους βιβλιόφιλους.
Μαρία Τσαγκαράκη
