Ο προοδευτικός τρόπος σκέψης των Σκανδιναβών τούς βοηθά να ξεπερνούν προβλήματα, όχι μόνο πολιτικά ή κοινωνικά, αλλά και της καθημερινότητας
Ύστερα από ένα διάλειμμα, η στήλη «Καλαματιανοί στο εξωτερικό» επιστρέφει στο «Θάρρος». Αυτή την Κυριακή προορισμός μας είναι το Μάλμε της Σουηδίας, όπου συναντάμε τον Καλαματιανό απόφοιτο της Γεωπονικής Σχολής, Ηλία Αδαμόπουλο.
Ο Ηλίας γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1986. Τελείωσε το 1ο Λύκειο Καλαμάτας και πήγε για σπουδές στη Θεσσαλονίκη. Αποφοίτησε από τη Γεωπονική Σχολή του ΑΠΘ με ειδίκευση στην κατεύθυνση της Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων. Από το 2012 βρίσκεται στη Σκανδιναβία. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης (MSc Food Science and Technology) με ειδίκευση στην Ασφάλεια Τροφίμων (Food Safety).
Πριν από το τέλος των σπουδών του και έως σήμερα εργάζεται στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης στον ερευνητικό τομέα, εστιάζοντας στο πεδίο των μικροβιολογικών κινδύνων για την Ασφάλεια των Τροφίμων. Στόχος του είναι με την αποκόμιση εξειδικευμένων γνώσεων και επαγγελματικών εμπειριών να μπορέσει να προσφέρει στο ερευνητικό κομμάτι και να ανταποκριθεί στις προκλήσεις που παρουσιάζονται στη βιομηχανία τροφίμων.
-Πόσο καιρό εργάζεσαι στο εξωτερικό και πόσο εύκολη ήταν η απόφασή σου να φύγεις;
Το 2012 ήρθα στη Σκανδιναβία για μεταπτυχιακό στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Κι αυτό, γιατί μετά την ολοκλήρωση των σπουδών μου στη Γεωπονική Σχολή του ΑΠΘ ήθελα να εμβαθύνω στον τομέα της Ασφάλειας των Τροφίμων και η αναζήτησή μου για μεταπτυχιακές σπουδές με οδήγησε στην πρωτεύουσα της Δανίας. Στη δική μου περίπτωση, λοιπόν, όπως και πολλών άλλων, αφορμή στάθηκαν οι σπουδές, οι οποίες στη συνέχεια οδήγησαν στην απασχόλησή μου, στο ερευνητικό κομμάτι του αντικειμένου μου, εντός του Πανεπιστημίου. Συνεπώς, η απόφασή μου δεν ήταν ιδιαίτερα δύσκολη. Το Πανεπιστήμιο είναι αρκετά οργανωμένο και κάποιος μπορεί να ξαφνιαστεί βλέποντας το οικογενειακό κλίμα που επικρατεί στους χώρους του.
Ακόμα, η επίσημη γλώσσα διδασκαλίας και εξέτασης είναι τα αγγλικά, κάτι που διευκολύνει πολύ εμάς του ξένους, και ως φοιτητές αλλά και ως μελλοντικούς εργαζόμενους. Αυτά, σε συνδυασμό με τη δωρεάν παιδεία, τις καλές εγκαταστάσεις και την πολύ καλή δομή διδασκαλίας, βοηθούν στην προσφορά υψηλού επιστημονικού επιπέδου για όλους, ενώ αναδεικνύουν το Πανεπιστήμιο αρκετά ψηλά παγκοσμίως.
Όμως, εξωτερικό δεν είναι μόνο η Δανία για μένα. Αφού έζησα για ένα διάστημα στην Κοπεγχάγη, όπου ανακάλυψα τις ομορφιές αυτής της πόλης, επέλεξα να κατοικώ απέναντι, στο Μάλμε της Σουηδίας, ισορροπώντας καθημερινά ανάμεσα στις δύο χώρες. Αυτό είναι δυνατόν χάρη στις πολύ καλές συγκοινωνιακές υποδομές που διαθέτουν οι δύο χώρες, με τη γέφυρα Ορεσούντ να τις ενώνει, καθιστώντας τη μεταφορά από την μία πόλη στην άλλη δυνατή σε μισή μόνο ώρα.
-Δυσκολεύτηκες στην ανεύρεση εργασίας στη χώρα που βρίσκεσαι;
Το Πανεπιστήμιο προσφέρει αρκετές ευκαιρίες για απασχόληση μέσω διαφόρων προγραμμάτων, που συνήθως πραγματοποιούνται σε συνεννόηση με τις βιομηχανίες τροφίμων. Έτσι, πριν ακόμα το τέλος των σπουδών μου, συμμετείχα σε πανεπιστημιακά προγράμματα, με χαμηλές απαιτήσεις, αλλά κέρδος σε εμπειρία. Από το τέλος του μεταπτυχιακού και ως σήμερα εργάζομαι στο Πανεπιστήμιο στον ερευνητικό τομέα σε διάφορα προγράμματα και νιώθω τυχερός που μπορώ να είμαι μέρος και να προσφέρω κι εγώ μέσα από αυτά.
Η επικοινωνία μεταξύ όλων των μελών του Πανεπιστημίου είναι πολύ καλή και εύκολη, όπως εύκολος είναι και ο τρόπος να προσεγγίσεις τον οποιονδήποτε για να λύσεις απορίες ή προβλήματα και να πάρεις καθοδήγηση.
Η χρήση της αγγλικής γλώσσας ανεπίσημα έχει καθιερωθεί, οπότε είναι εύκολο για όλους να ενημερώνονται, να επικοινωνούν και να ανταλλάσσουν πληροφορίες και ιδέες.
Όμως, εκτός από αυτά, δίνεται η δυνατότητα εκμάθησης της δανικής και της σουηδικής γλώσσας δωρεάν, κάτι που εξυπηρετεί τους ξένους πολίτες στην πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας.
Για εμένα η μετάβαση στον εργασιακό χώρο ήταν ομαλή, καθώς παρέμεινε στο πλαίσιο του Πανεπιστημίου. Παράλληλα, ξεκίνησα να μαθαίνω τη δανική γλώσσα και πρόσφατα και τη σουηδική, πράγμα που κάνει την εύρεση εργασίας πιο εύκολη, ειδικά αν στο μέλλον επιλέξω να εργαστώ στον ιδιωτικό τομέα.
Για τα επόμενα βήματά μου, η οργάνωση σε θέματα εύρεσης εργασίας με κάνει αισιόδοξο και για το μέλλον.
-Πώς αντιμετωπίζουν τους Έλληνες στη χώρα που ζεις;
Και στη Δανία και στη Σουηδία οποιοδήποτε είδος διαφορετικότητας αντιμετωπίζεται με σεβασμό και αλληλεγγύη. Έτσι, οι διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στην κουλτούρα των Ελλήνων και την κουλτούρα των ανθρώπων εδώ προκαλούν μάλλον ενδιαφέρον και ενθουσιασμό, παρά πρόβλημα. Κάτι τέτοιο παρατηρώ τώρα πια.
Όμως, όταν το 2012 ήρθα για πρώτη φορά το κλίμα ήταν διαφορετικό. Η εικόνα που επικρατούσε τότε στα ΜΜΕ για την Ελλάδα προκαλούσε φόβο και ίσως αποστροφή σε πολλούς, με αποτέλεσμα κάποιοι να είναι προκατειλημμένοι και διστακτικοί με τους Έλληνες που ζούμε εδώ. Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός αυτό δε δημιουργούσε πρακτικές δυσκολίες στην καθημερινότητά μας. Στη συνέχεια η εικόνα αυτή για την Ελλάδα έγινε πιο αντικειμενική και άρχισαν να αντιμετωπίζουν με συμπάθεια τα προβλήματα των Ελλήνων. Άλλωστε, η Ελλάδα υπάρχει πάντα στο μυαλό των Σκανδιναβών και ως ένας όμορφος τουριστικός προορισμός. Προσωπικά, νιώθω πολύ όμορφα, όταν αναφέροντας την Καλαμάτα οι άνθρωποι εδώ τη γνωρίζουν κι έχουν να κάνουν θετικά σχόλια, κυρίως για τα γευστικά τοπικά προϊόντα της, όπως οι ελιές και το ελαιόλαδο. Όμως, νομίζω πως, εκτός από την εικόνα που ήδη επικρατεί, είναι σημαντικό να προσπαθήσει κάποιος να προσαρμοστεί και να συγχρονιστεί με τον τρόπο ζωής εδώ, τόσο για την ομαλή λειτουργία του συστήματος όσο και για να έρθει πιο κοντά με τους ανθρώπους, να αποκτήσει κοινούς κώδικες και να μπορέσει να μεταφέρει τα όμορφα στοιχεία της ελληνικής κουλτούρας με το δικό του τρόπο.
-Τι θα ήθελες να μεταφέρεις από την κουλτούρα της εκεί ζωής σου στην Ελλάδα;
Εδώ θα μπορούσα να αναφέρω πολλά. Πριν από όλα, όμως, θα ήθελα να μεταφέρω την ανεκτικότητα που δείχνουν απέναντι στο διαφορετικό και το καινούριο. Ο προοδευτικός τρόπος σκέψης των Σκανδιναβών τούς βοηθά να ξεπερνούν προβλήματα, όχι μόνο πολιτικά ή κοινωνικά, αλλά και της καθημερινότητάς τους. Η επιδίωξη για τεχνολογική πρόοδο και η χρήση νέων τεχνολογιών διευκολύνουν τη ζωή τους σε πολλούς τομείς, όπως στην εκπαίδευση, στις συναλλαγές του πολίτη με δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες και στις μετακινήσεις.
Η παιδεία είναι προτεραιότητα στις χώρες αυτές και η προσέγγισή τους στην Επιστήμη και την Τεχνολογία έχει και πρακτικό χαρακτήρα. Είναι τέτοια ώστε να διευκολύνουν τη ζωή τους και να βρίσκουν άμεσα λύσεις στα προβλήματα.
Ένα ακόμα στοιχείο της κουλτούρας εδώ που θα ήθελα να μεταφέρω στην Ελλάδα είναι η αποδοτικότητα στην εργασία. Με σωστή διαχείριση του χρόνου και με μεθοδικότητα μπορεί να υπάρξει μεγάλη απόδοση χωρίς εξαντλητικά ωράρια που υποτιμούν τους εργαζόμενους. Αυτό δίνει στους ανθρώπους το περιθώριο να αφιερώνουν χρόνο σε προσωπικές δραστηριότητες και στην οικογένειά τους, ενώ τους βοηθά να μη προσεγγίζουν τη ζωή τους μονοδιάστατα. Φυσικά, δε θα μπορούσα να παραλείψω την οικολογική συνείδηση των ανθρώπων και τη μέριμνά τους για αειφόρο ανάπτυξη. Αυτό προϋποθέτει γερές υποδομές, αλλά και ευαισθητοποιημένους πολίτες απέναντι στο περιβάλλον και τα οικολογικά προβλήματα. Ένα καλό παράδειγμα είναι η πόλη του Μάλμε. Ενώ παλαιότερα ήταν βιομηχανική, σήμερα έχει ένα πιο οικολογικό προφίλ, φιλικό προς τους πολίτες και το περιβάλλον.
-Τρία πράγματα που πρέπει κάποιος να δει, αν επισκεφτεί τη πόλη που βρίσκεσαι…
Η Κοπεγχάγη είναι εύκολη πόλη. Οι ποδηλατόδρομοι διευκολύνουν την πρόσβαση σε κάθε σημείο, κάνοντάς τη φιλική σε όλους και μία από τις πιο οικολογικές πρωτεύουσας της Ευρώπης. Θα τη χαρακτήριζα πόλη των αντιθέσεων, καθώς η βασιλική χλιδή και το ακριβό γούστο συνυπάρχουν με τη χαρακτηριστική σκανδιναβική λιτότητα, ενώ μία νομοταγής κοινωνία και το ελεύθερο καθεστώς της αυτόνομης κοινότητας της Κριστιάνια συμβιώνουν σε απόλυτη αρμονία.
Κάποιος μπορεί να την περπατήσει, να κάνει ποδήλατο και να βρεθεί γρήγορα στις διαφορετικές γειτονιές της χρησιμοποιώντας τα μέσα μεταφοράς. Έτσι, ένας επισκέπτης μπορεί να περπατήσει στο κέντρο της πόλης με τα μεγαλοπρεπή μεσαιωνικά κτήρια και στο δίκτυο των πεζοδρόμων Στρόγκετ, όπου υπάρχουν πολλά καταστήματα για ψώνια, καφέ και φαγητό.
Στο κέντρο, επίσης μπορεί να δει και το πάρκο αναψυχής Τίβολι, όπου υπάρχει ένα από τα παλαιότερα Λούνα παρκ στον κόσμο. Στην άκρη του λιμανιού βρίσκεται το χαρακτηριστικό αξιοθέατο, το άγαλμα της Μικρής Γοργόνας, που είναι εμπνευσμένο από το ομώνυμο παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν.
Σε πολύ μικρή απόσταση, όμως, από την Κοπεγχάγη, περνώντας τη γέφυρα του Ορεσούντ, βρίσκεται κανείς στο Μάλμε.
Τα τελευταία χρόνια η πόλη έχει αλλάξει, έχουν δημιουργηθεί πολλά όμορφα πάρκα και έχει αποκτήσει έντονη πολυπολιτισμική κουλτούρα. Ο κόσμος έχει επικεντρωθεί στις τέχνες, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό και η σουηδική φυσιολατρία σε κάθε γωνιά της πόλης είναι έντονη. Οι επιρροές διαφορετικών εθνικοτήτων εμπνέουν τους καλλιτέχνες της πόλης, ενώ λόγω της ελάχιστης απόστασης που χωρίζει το Μάλμε από την πόλη της Λουντ και ένα από τα αρχαιότερα Πανεπιστήμια της Σουηδίας, την περιοχή επιλέγουν πολλοί Σουηδοί λόγιοι και καλλιτέχνες, χαρίζοντας στην πόλη μία γοητεία.
Οι μετακινήσεις κι εδώ είναι αρκετά εύκολες. Με το ποδήλατο ή με τα μέσα μεταφοράς μπορεί ο οποιοσδήποτε να βρεθεί από το κέντρο στο δυτικό λιμάνι, μία από τις πιο καινούριες και οικολογικές γειτονιές της πόλης, στην οποία βρίσκεται και το κτήριο Τέρνινγκ Τόρσο, του γνωστού αρχιτέκτονα Σαντιάγο Καλατράβα. Εκεί υπάρχουν εστιατόρια και καφετέριες και μπορεί ο επισκέπτης να αγναντέψει τη γέφυρα Ορεσούντ.
Όταν ο καιρός το επιτρέπει, είναι ωραίο να πάει κάποιος για πικ νικ σε ένα από τα πολλά και όμορφα πάρκα της πόλης.
-Τι είναι αυτό που σου λείπει περισσότερο από την Καλαμάτα;
Από την Καλαμάτα μου λείπουν πολύ οι δικοί μου άνθρωποι, οι γονείς, η οικογένεια και οι φίλοι. Είναι ο τόπος που μεγάλωσα κι έζησα τα παιδικά μου χρόνια. Πολύ συχνά την επισκέπτομαι ξεσκονίζοντας μνήμες από όμορφες εικόνες, όμορφες στιγμές, ανακουφίζοντας έτσι τη νοσταλγία μου κι έπειτα τις κουβαλώ μαζί μου όπου πηγαίνω. Κάθε μέρα που περνάω με το τραίνο τη γέφυρα, αγναντεύω τη θάλασσα και θυμάμαι τον ήλιο που λαμπυρίζει πάνω στη θάλασσα της Καλαμάτας. Παραφράζοντας την Κάρεν Μπλίξεν, μια Δανέζα συγγραφέα, θα έλεγα πως έχω την αίσθηση ότι όπου κι αν βρίσκομαι στο μέλλον, θα αναρωτιέμαι πάντα αν βρέχει… στην Καλαμάτα. Μου λείπει η θάλασσα της Καλαμάτας και τα όμορφα ηλιοβασιλέματα στο Μεσσηνιακό κόλπο. Αν και ζω ανάμεσα σε δύο παραθαλάσσιες πόλεις, η σύγκριση μοιάζει μάταιη, αφού πουθενά η θάλασσα δεν κρύβει τόση ομορφιά!
-Σκέψη για επιστροφή υπάρχει στο μυαλό σου;
Πριν σκεφθώ το ενδεχόμενο για επιστροφή στην Ελλάδα, πρέπει πρώτα να αφουγκραστώ τους λόγους για τους οποίους επέλεξα να έρθω στο εξωτερικό. Ίσως είναι νωρίς και η παραμονή μου εδώ δεν έχει κάνει ακόμη τον κύκλο της. Προσπαθώ να εστιάζω στα θετικά στοιχεία της ζωής μου εδώ και να αφήνω πίσω τις δυσκολίες που παρουσιάζονται. Φυσικά, αυτό δεν είναι εύκολο και νιώθω τυχερός που έχω τη στήριξη και τη δυνατότητα να γνωρίσω δύο χώρες και κουλτούρες, αρκετά διαφορετικές από την Ελλάδα, και να κερδίσω σε γνώσεις και εμπειρίες από αυτές.
Σημασία για μένα έχει να μπορέσω να μεταφέρω ό,τι καλό αποκόμισα, όπου κι αν βρίσκομαι. Ακόμη, λοιπόν, δεν ξέρω αν θα γυρίσω ή πού αλλού θα με οδηγήσουν τα βήματά μου, αλλά όπως έγραψε και ο Ευριπίδης, «ο χρόνος θα δώσει τις απαντήσεις χωρίς να χρειάζεται καν τις ερωτήσεις».
Των Κώστα Γαζούλη & Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
