Μια βραδιά εις μνήμην του Κωστή Παπαγιώργη

Μια βραδιά εις μνήμην του Κωστή Παπαγιώργη

Έφυγε στα 67 του, ένα χρόνο πριν, Μάρτιο μήνα, αλλά μας άφησε μερικά από τα σημαντικότερα κείμενα και μεταφράσεις των τελευταίων δεκαετιών. Ένα ράφι της βιβλιοθήκης μου είναι δικό του και δεν το «μετακόμισα» ποτέ, στις τακτικές αποσυμφορήσεις, κάθε που πλημμυρίζουν τα βιβλία. Τον έμαθα πριν από πολλά χρόνια, μέσω ενός φίλου, και από τότε τον λάτρεψα. Ήταν και κάποια προσωπικά θέματα που μας συνέδεαν, κάτι που τον έκανε ιδιαίτερα αγαπητό σε μένα. Πάντα η προδημοσίευση βιβλίου του ήταν καμπανάκι, να έρθουν οι ημέρες για να το αγοράσω. Έτσι η αυριανή εκδήλωση για τον Κωστή Παπαγιώργη στην Καλαμάτα είναι για εμένα κάτι σαν δώρο…
Η πρωτοβουλία ανήκει στο βιβλιοπωλείο «greekbooks» και στην ΚΟΙΝΣΕΠ «πράματα και θάματα». Καλεσμένος ομιλητής θα είναι ο συγγραφέας Γιώργος – Ίκαρος Μπαμπασάκης και μαζί του στο πάνελ ο εκδότης και συγγραφέας Νίκος Χριστόπουλος. Στις 7.00 το απόγευμα, στο “bar-bar”, πλατεία Παπλωματάδικων.
 
«Η χώρα θυμίζει την ύαινα
που κυλιέται πάνω στον εμετό της»
Σε μία από τις πολλές συνεντεύξεις του είχε πει: «Όλη η χώρα, αυτή τέλος πάντων που απέμεινε, θυμίζει την ύαινα που κυλιέται πάνω στον εμετό της. Οι κοινότητες απανταχού της Ελλάδος είχαν χαρακτήρα, εμπορικό πνεύμα, θετική αντίληψη για τη ζωή. Σήμερα αυτή η κοινωνία διαλύεται προκλητικά και το μόνο που τη συγκρατεί είναι η ελπίδα για πολιτικό-κομματική εκδίκηση…
Θα μπορούσα να γράφω ένα βιβλίο χρόνος μπαίνει- χρόνος βγαίνει, τα θέματα δε μου λείπουν ούτε και η διάθεση. Αυτό που με σταμάτησε ήταν το μάταιο της όλης υπόθεσης: αν είχα κάτι να πω, το εξέφρασα- λίγο πολύ σε καμιά εικοσαριά βιβλιαράκια που ευτυχώς διαβάστηκαν και έτσι έδιωξαν από πάνω μου τη σκιά του αδικημένου. Γιατί να συνεχίζω;…
Φέρνω στο νου μου τους γραφιάδες κάθε λογής που κατασκοτώθηκαν μια ζωή να γράφουν ποιήματα και μυθιστορήματα, που μασκαρεύτηκαν με τα ρούχα του “πνευματικού ανθρώπου” και τώρα ψάχνουν το Νόμπελ. Ποιος θα παρηγορήσει αυτό το σινάφι που, σημειωτέον, δεν είναι θλιμμένα πρόσωπα, αλλά διεκδικητές μιας δόξας που για διάφορους λόγους δεν την απήλαυσαν;…
Η αποτυχία είναι το γούστο μου. Και η τιμωρία βέβαια».
Ο σπουδαίος δοκιμιογράφος, συγγραφέας λαμπρών βιβλίων, με έντονη αυτοβιογραφική χροιά πάνω σε ποικίλα ανθρώπινα πάθη και ιδιότητες, γεννήθηκε το 1947 στο Nεοχώρι Yπάτης, όπου εργαζόταν ως δάσκαλος ο πατέρας του. Στη συνέχεια έζησε στην Παραλία της Kύμης (1951-1960), στο Xαλάνδρι και, τέλος, στην περιοχή του Μουσείου, μαζί με την αγαπημένη του σύζυγο, Ράνια Σταθοπούλου.
Το 1966 μετέβη στη Θεσσαλονίκη για σπουδές Νομικής και παρέμεινε εκεί για ένα χρόνο. Αργότερα εγκαταστάθηκε στο Παρίσι για σπουδές Φιλοσοφίας και παρέμεινε εκεί ως το 1975. Δεν ολοκλήρωσε ούτε τις σπουδές Νομικής ούτε αυτές της Φιλοσοφίας.
Το 1975 επέστρεψε οριστικά στην Αθήνα και δόθηκε με ορμή στη ζωή, σχεδιάζοντας μέσα στις υπερβολές του ποτού, της τέχνης του την περιοχή. Την εποχή της υπερβολής διαδέχθηκε η εποχή της εγκράτειας και της δημιουργίας. Από κάθε παλιό πάθος, από κάθε εμπειρία θανάτου ή ζωής, επρόκειτο να αναβλύσει ένα σπουδαίο βιβλίο. Ταυτόχρονα, ένα ικανό σώμα τίτλων πάνω σε σημαντικές ιστορικές και λογοτεχνικές μορφές. Το 2002 τιμήθηκε με το κρατικό λογοτεχνικό βραβείο μαρτυρίας – χρονικού για τον “Κανέλλο Δεληγιάννη”.
Διαβάζω και πάλι επ’ ευκαιρία της εκδήλωσης για τη ζωή του και από το βιβλίο του («Σιαμαία και ετεροθαλή», 1987) πέφτω τρεις φορές πάνω στη λέξη «αδυναμία»: προσήλωση του Κωστή Παπαγιώργη στην ανθρώπινη αδυναμία, επείγουσα ανάγκη να γράψει απ’ τη μεριά της.
Στο «Σύνδρομο αγοραφοβίας» (1998), αναφερόταν στη “χρόνια αναπηρία του”, ένα τραύλισμα που τον ταλαιπωρούσε, μέχρι που τη δεκαετία του ’80 ανακάλυψε πως το αλκοόλ ήταν ικανό να το ξεμπλοκάρει.
Εκείνη ήταν και η δεκαετία που ο Παπαγιώργης διέλυσε το σώμα του. Το έλιωσε, μια δεκάχρονη καύση ως τα σαράντα, για να επιστρέψει στο γράψιμο, αναγεννημένος πλέον, έχοντας δηλαδή καλλιεργήσει την πιο ελαττωματική του πλευρά, που του επέτρεψε να γράψει για τα επόμενα είκοσι πέντε χρόνια, χρησιμοποιώντας, επιτέλους, τη δική του πείρα. 

Επιμέλεια: Αντώνης Πετρόγιαννης