Η άνοδος και η κάθοδος των αριστερών κινημάτων/κομμάτων


Η εμπειρία βεβαιώνει ότι κατά καιρούς γεννώνται διάφορα ριζοσπαστικά αριστερά κινήματα/ κόμματα, που κατορθώνουν να κερδίσουν μεγάλο ποσοστό του εκλογικού σώματος, κυρίως τους νέους, να κερδίσουν τις εκλογές και να αναλάβουν τη διακυβέρνηση της χώρας.
Τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν πολλές στη Λατινική Αμερική. Στην Ελλάδα, προηγούμενο παράδειγμα αποτελεί το ΠΑΣΟΚ, που κυριάρχησε στην πολιτική σκηνή από το 1981 έως το 2010. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί ο ΣΥΡΙΖΑ, που κέρδισε τις εκλογές το 2015.
Επίσης, η εμπειρία βεβαιώνει ότι τα κινήματα/ κόμματα αυτά, αργά ή γρήγορα, αναγκάζονται να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα, έχοντας, συνήθως, προκαλέσει φανερή ή μη ζημιά, με την αλλοπρόσαλλη πολιτική τους. Αυτό, για παράδειγμα, συνέβη με τον υπέρμετρο δανεισμό τη δεκαετία του 1980 από το ΠΑΣΟΚ. Αυτό συνέβη πρόσφατα, το 2015, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ μας οδήγησε στα capital controls και σε μεγαλύτερη οικονομική ύφεση, δηλαδή σε πισωγύρισμα.
Βέβαια, οι ψηφοφόροι που έφεραν στην εξουσία αυτά τα ριζοσπαστικά κινήματα/ κόμματα μεγαλώνουν, ωριμάζουν και ψηφίζουν πιο ορθολογικά. Έτσι, αφενός, τα λάθη στην διακυβέρνηση της χώρας και, αφετέρου, ο ορθολογισμός των ψηφοφόρων, έχουν ως αποτέλεσμα, συνήθως, την κατάρρευση ή και την εξαφάνιση αυτών των ριζοσπαστικών κινημάτων/ κομμάτων. Αυτό συνέβη με την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ. Αυτό αναμένεται να συμβεί στις επικείμενες εκλογές με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ίσως κάποιοι δε γνώριζαν τι σημαίνει αριστερά, αφού η αριστερά στην Ελλάδα δεν είχε κυβερνήσει. Τώρα όμως γνωρίζουν. Επιπλέον, υπάρχει η διεθνής εμπειρία των κομμουνιστικών κομμάτων που κυβέρνησαν την πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση, τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και άλλες χώρες του κόσμου. Και είναι γνωστό ότι ο κομμουνισμός κατέρρευσε σε όλες τις χώρες του κόσμου, πλην Βόρειας Κορέας, ίσως για να μας θυμίζει τι σημαίνει κομμουνιστικό καθεστώς. Και άφησε πίσω του συντρίμμια. Επιπλέον, τα κομμουνιστικά κόμματα εξαφανίστηκαν ή κατέρρευσαν και παρέμειναν με ένα ελάχιστο εκλογικό ποσοστό, έτσι για να θυμίζουν το αυταρχικό και ολοκληρωτικό καθεστώς.
Βέβαια, ουδείς στην Ευρώπη ισχυρίζεται ότι τα κομμουνιστικά/ αριστερά κινήματα/ κόμματα έχουν σχέση με τη δημοκρατία. Αντίθετα, στην πάντοτε καθυστερημένη Ελλάδα, συνεχίζουν να υπάρχουν κάποιοι –ευτυχώς λίγοι- αριστεροί που θεωρούν ότι η Αριστερά εκπροσωπεί τη δημοκρατία και η Δεξιά εκπροσωπεί τον αυταρχισμό. Η ιδεολογική τύφλωση και οι ιδεοληψίες δεν αφήνουν περιθώριο για ορθολογική θεώρηση της πραγματικότητας.
Γενικά, η ιστορική εμπειρία, όπως αναφέρθηκε, βεβαιώνει για το αντίθετο. Το επιβεβαίωσαν τα κομμουνιστικά καθεστώτα σε ολόκληρο τον πλανήτη. Γι’ αυτό και κατέρρευσαν. Στη συνέχεια ακολούθησαν το δρόμο της Δύσης, της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Κατέρρευσαν σαν χάρτινος πύργος, γιατί η βία μπορεί να αποδίδει μόνο προσωρινά-βραχυπρόθεσμα. Όταν η βία διαρκεί για πολύ χρόνο, δεν αντέχεται. Ο λαός επαναστατεί και τιμωρεί τους εραστές της βίας, οποιουδήποτε κόμματος ή χρώματος.
Το ίδιο βεβαιώνουν και τα κομμουνιστικά κόμματα που υπήρχαν στη Δυτική Ευρώπη. Και αυτά σιγά σιγά εξαφανίζονται, αφού αποδείχτηκε ότι τα πρότυπά τους στην Ανατολή δεν ήταν λαϊκές δημοκρατίες, αλλά αυταρχικές δικτατορίες.
Δηλαδή, η εμπειρία βεβαιώνει ότι τα δεξιά-φιλελεύθερα κόμματα εκπροσωπούν την κοινοβουλευτική δημοκρατία και τα αριστερά-κομμουνιστικά κόμματα εκπροσωπούν τον αυταρχισμό. Αυτό ισχύει για τα άκρα, Αριστερά και Δεξιά. Και σημαίνει ότι η πλάστιγγα γέρνει υπέρ των κεντρο-δεξιών και κατά των αριστερών κομμάτων. Όμως, τόσο η Δεξιά όσο και η Αριστερά-κυρίως αυτή- έχουν πολύ δρόμο να διανύσουν προς τη δημοκρατία. Δηλαδή, προς μια κοινωνία με περισσότερη ελευθερία και περισσότερη πολιτική και οικονομική ισότητα.
Στη φιλελεύθερη Δύση υπάρχουν θεσμοί που κατοχυρώνουν τη δημοκρατία, όπως η διάκριση των εξουσιών, το κράτος δικαίου, οι εκλογές σε τακτά χρονικά διαστήματα, ο πολυκομματισμός και η εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία κ.τ.λ.
Αντίθετα, στην κομμουνιστική Ανατολή υπήρχε ένα μονοκομματικό κράτος, μια συγκεντρωτική αυταρχική εξουσία, που δεν άφηνε τα ελάχιστα περιθώρια αμφισβήτησης. Υπήρχε ένα καθεστώς, που «όλα τα ’σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά». Γι’ αυτό και αναρωτιέται κανείς: μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού, γιατί κάποιοι- κυρίως νέοι- συνεχίζουν το δρόμο του αυταρχισμού και του ολοκληρωτισμού;
Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου. Γι’ αυτό, όλοι οι πολίτες χρειάζονται μια «μαθητεία στη δημοκρατία» από τη μικρή ηλικία. Εκτός από την οικογένεια, το σχολείο χρειάζεται να φροντίζει για την «Αγωγή του Πολίτη», για τη διαμόρφωση ενός ελεύθερου, υπεύθυνου και ενεργού πολίτη.

Κάθε Κυριακή με Θάρρος
Γράφει ο Παύλος Μάραντος*
 
*Ο Παύλος Μάραντος είναι Έλληνας και Ευρωπαίος πολίτης
marantosp@gmail.com