21ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας: Ένας πρώτος απολογισμός


Το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας μπήκε στην τρίτη του δεκαετία, σε μία αναμφισβήτητα δύσκολη για τη χώρα χρονική περίοδο, με γεγονότα που σε αρκετές περιπτώσεις έθεταν σε κίνδυνο ακόμα και τη διεξαγωγή του.
Σε αυτό το πλαίσιο το 21ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, με τη στήριξη του υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Δήμου Καλαμάτας, υπήρξε μία ξεχωριστή διοργάνωση, η οποία χαρακτηρίστηκε από διάχυτη ατμόσφαιρα αισιοδοξίας και συγκίνησης.
Αυτό ακριβώς επισήμαναν οι φίλοι του Φεστιβάλ, καλλιτέχνες και φιλότεχνο κοινό που παρακολούθησε τις εκδηλώσεις του, όπως και οι επίσημοι προσκεκλημένοι του, οι οποίοι στην επίσημη πρεμιέρα του, σε αρμονία με το κοινό αίσθημα, σημείωναν σε δηλώσεις τους: «Πρόκειται για μια υψηλού επιπέδου καλλιτεχνική/πολιτιστική εκδήλωση, η οποία από μία πόλη της περιφέρειας που χρόνια τώρα έχει δώσει δείγματα αντίληψης αισθητικής, πολιτιστικής, ποιότητας ζωής», έμπρακτα «τιμά ολόκληρη την Ελλάδα» και είναι «ένας διεθνής πόλος, σημείο αναφοράς για το χορό, σημείο αναφοράς για τον ελληνικό σύγχρονο πολιτισμό».
Ένα «υπέροχο» Φεστιβάλ με «διαχρονική αξία», το οποίο και φέτος πρότεινε έργα σύγχρονου χορού και καλλιτεχνικές δραστηριότητες που άγγιξαν τους φιλότεχνους, αλλά και τους σπουδαστές και τους επαγγελματίες του χορού, προσφέροντας μία «ανάσα πολιτισμού» και ζωής στις δύσκολες συνθήκες.
Παράλληλα, μεγάλες ελπίδες για τη βιωσιμότητα και τη συνέχιση του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας γεννά η προοπτική επανένταξής του σε πρόγραμμα ΕΣΠΑ.
Για μία ακόμη φορά το 21ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, στο πλαίσιο των οικονομικών του δυνατοτήτων, διατήρησε το υψηλό καλλιτεχνικό του επίπεδο και έφερε σε επικοινωνία το κοινό με τις τελευταίες εξελίξεις του σύγχρονου χορού, διαμορφώνοντας μια σαφή πρόταση σε σχέση με τους πιο σύγχρονους προβληματισμούς της παγκόσμιας κοινότητας του χορού. Παρουσίασε ξεχωριστού επιπέδου διεθνή έργα και ομάδες και πρόβαλε την ελληνική χορογραφική δημιουργία, σε 10 παραστάσεις από 7 ελληνικές και ξένες ομάδες σύγχρονου χορού, από 3 ηπείρους, ανάμεσά τους και δύο που παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα (Ιγκόρ και Μορένο -Αγγλία, Ουέν-Τσι Σου – Ταϊβάν), περιελάμβανε ένα σεμινάριο κι ένα Εργαστήριο, όπως και 5 Παράλληλες Εκδηλώσεις με ελεύθερη είσοδο, σε διάφορα σημεία της Καλαμάτας, αναδεικνύοντας ακόμη περισσότερο τη σχέση του με την τοπική κοινωνία και την πόλη.
Όλες οι εκδηλώσεις του καταχειροκροτήθηκαν από το φιλότεχνο κοινό της πόλης, αλλά και από τους επισκέπτες, που αποφάσισαν να ταξιδέψουν στην Καλαμάτα για να παρακολουθήσουν μία, δύο ή και όλες τις παραστάσεις του.
Το 21ο Φεστιβάλ σήκωσε την αυλαία του στο Στούντιο του Μεγάρου Χορού Καλαμάτας, με μια βαθιά ποιητική παράσταση, που παρέσυρε ένα μαγεμένο κοινό σε έναν ονειρικό τόπο ” Off the map” – εκτός χάρτη – όπου η Ταϊβανέζα χορογράφος Ουέν – Τσι Σου αναζήτησε την ισορροπία ανάμεσα στο σώμα, ως μέσο κατανόησης του κόσμου και την τεχνολογική φαντασία, που κατασκευάζει εργαλεία για την εξέλιξη και επιβίωση του ίδιου κόσμου.
Στη συνέχεια, και στην Επίσημη Έναρξη του Φεστιβάλ, η εκρηκτική χορεύτρια και χορογράφος Ντάντα Μασιλό με την ομάδα της, από τη Νότιο Αφρική και το Γιοχάνεσμπουργκ, προσέφερε τη δική της Κάρμεν, ορμώμενη από τις εμπειρίες και το περιβάλλον της πόλης της, συγκεράζοντας ρυθμούς και βήματα Αφρικής και Ευρώπης σε μία Κάρμεν αυθάδη, εριστική, επιθετική, νικήτρια και ηττημένη, αλλά σίγουρα καταιγιστική, γεμάτη πάθος και μία προσωπική αλήθεια, που παρέσυρε στη δίνη της το κοινό, το οποίο όρθιο καταχειροκρότησε τους καλλιτέχνες.
Οι Ίγκορ και Μορένο, με την περφόρμανς τους Idiot-Syncrasy, ενθουσίασαν τους θεατές τους στις δύο παραστάσεις τους στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου, γιορτάζοντας στην ουσία την έννοια της περφόρμανς «ως μιας στιγμής κοινωνικής συνάντησης, στην οποία το κλειδί αποτελεί η παρουσία των θεατών». Η διαρκής, επαναλαμβανόμενη κίνηση, τα a cappella τραγούδια, τα παιχνίδια με το φως και το σκοτάδι, η με χιούμορ και τρυφερότητα χορογραφία, όπως και η κοινή πρόποση ερμηνευτών και θεατών, συνηγόρησε στην πίστη των Ίγκορ και Μορένο ότι «οι αλλαγές έρχονται μόνο όταν επιμένεις».
Η Ελληνο-Αγγλίδα Μέντη Μέγα, με δύναμη και αισιοδοξία, παρουσίασε με τη χορογραφία της «το μακρύ και μάλλον επώδυνο δρόμο της αλλαγής» στη δίγλωσση χορογραφία της Transforming Me, στο Στούντιο του Μεγάρου Χορού. Θέτοντας καίρια ερωτήματα όπως: «Πώς μπορεί κανείς να φανταστεί και να δημιουργήσει μια άλλη πραγματικότητα; Μπορεί κανείς να ξεφύγει από τη ρήση “αυτή η χώρα δε θ’ αλλάξει ποτέ”, που στοιχειώνει τη μεταπολιτευτική Ελλάδα; Πώς σχετίζεται ο προσωπικός μετασχηματισμός με τον κοινωνικό; Και τι ρόλο παίζει σε όλα αυτά η γλώσσα;», ενέπλεξε το κοινό και σε ένα λεκτικό παιχνίδι και έδωσε τις δικές της απαντήσεις με χορευτική ακρίβεια και ευρηματικότητα. 
Ο σκηνοθέτης, κινηματογραφιστής και περφόρμερ Ευριπίδης Λασκαρίδης, με το έργο του Relic, ενθουσίασε με τον ευφάνταστο, χιουμοριστικό, αιχμηρό, αλλά και τρυφερό τρόπο, με τον οποίο εντόπισε, ανέδειξε και σχολίασε μακρινές αλλά και κοντινές αναμνήσεις προσώπων, αισθημάτων και αισθήσεων, ως αποτυπωμάτων μιας μακράς πορείας που αποστασιοποιείται από αυτά και συνεχίζεται.
Η τελευταία παράσταση του 21ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας οδήγησε το κοινό στο ιδιότυπο εργαστήριο της Φαίδρας, που απεργάζεται το τραγικό της τέλος, ενσαρκωμένη από τη Μανιάτισσα χορεύτρια και χορογράφο Λίντα Καπετανέα. Μία χορογραφία των RootlessRoot, η οποία με αφετηρία τον ψυχισμό γυναικείων χαρακτήρων διαπραγματεύεται συναισθηματικές καταστάσεις, μεταπτώσεις και εσωτερικές διεργασίες με φαντασία και πρωτοτυπία.
Στο 21ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, οι ανοικτές Παράλληλες Εκδηλώσεις είχαν το δικό τους ειδικό βάρος, διευρύνοντας τις συνεργασίες του Φεστιβάλ με δραστήριους φορείς της πόλης όπως τη Filmhouse / Νέα Κινηματογραφική Λέσχη Καλαμάτας και το Φεστιβάλ Μηδέν, ή καλλιτέχνες και κατοίκους της Καλαμάτας, που πήραν μέρος στο εργαστήριο και την παράσταση «360ο».
Το 21ο Φεστιβάλ, μετά την πρώτη παράσταση, διοργάνωσε μία ενδιαφέρουσα βραδιά προβολών σε συνεργασία με τη Filmhouse / Νέα Κινηματογραφική Λέσχη Καλαμάτας και τον Βασίλη Παπαευσταθίου στην παραλία μπροστά στο Elite, δίπλα στη θάλασσα, με πέντε ταινίες μικρού μήκους γεμάτες προσωπικά οράματα, πυρετώδη όνειρα και παράδοξες ιστορίες και ένα ανοικτό πάρτυ για όλους.
Διοργανώθηκαν, επιπλέον, δύο ξεχωριστές βραδιές με προβολές, πάντα σε σχέση με το σύγχρονο χορό:
Μία βραδιά αφιερωμένη σε μια από τις σημαντικότερες μορφές του σύγχρονου χορού, στη χορογράφο Πίνα Μπάους, που έφυγε από κοντά μας το 2009, με την προβολή του εξαιρετικού ντοκιμαντέρ χορού – φόρο τιμής του Βιμ Βέντερς “Pina”, στο Καφέ – Σινέ, και πάλι σε συνεργασία με την Filmhouse / Νέα Κινηματογραφική Λέσχη Καλαμάτας και τον Βασίλη Παπαευσταθίου. 
Και στη συνέχεια, σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Μηδέν, τη Μαργαρίτα Σταυράκη και τη Γιούλα Παπαδοπούλου, παρουσίασε – σε μία ακόμη πολύ ενδιαφέρουσα βραδιά – 25 έργα σύγχρονης βιντεοτέχνης, επιλεγμένα από το πλούσιο αρχείο του Φεστιβάλ Μηδέν, με θέμα ή βασικό στοιχείο το χορό και τη χορογραφημένη κίνηση, στο Δημοτικό Πάρκο Σιδηροδρόμων.
Οι φωτογραφίες του Νίκου Ηλιόπουλου καλωσόριζαν καθ’ όλη τη διάρκεια του Φεστιβάλ το κοινό, στο φουαγιέ του Μεγάρου Χορού, σε μία Έκθεση με 20 ασπρόμαυρες και έγχρωμες φωτογραφίες, με θέμα την παρουσίαση στο δημόσιο χώρο του εργαστηρίου χορογραφίας On the road, που πραγματοποιήθηκε το 2014, στο 20ό Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας από το Σύνδεσμο Χορού.
Ακόμα, στο πλαίσιο μιας μεγάλης γιορτής όπως ήταν το 21ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, που αφορούσε ολόκληρη την πόλη, διεξήχθη το χορογραφικό εργαστήρι της Μαριέλας Νέστορα με τίτλο 360o, στο οποίο πήραν μέρος επαγγελματίες καλλιτέχνες του χορού, της μουσικής, του θεάτρου, σπουδαστές και ερασιτέχνες, αλλά και άνθρωποι χωρίς προηγούμενη καλλιτεχνική εμπειρία, που απόλαυσαν τη δημιουργική χαρά ενός χορογραφικού εργαστηρίου. Και φέτος, στο 21ο Φεστιβάλ, διοργανώθηκαν με επιτυχία και πληρότητα ένα υψηλής ποιότητας Σεμινάριο, με την Ισπανίδα εκπαιδευτικό και χορεύτρια Λάιντα Αλντάζ Αρριέτα, για την τεχνική χρήσης της δυναμικής που αναπτύσσεται ανάμεσα στο σώμα και το έδαφος, και το Εργαστήρι 360ο με τη Μαριέλα Νέστορα.